H7

Question 1

Anticonceptie door de jaren heen

Answer 1

Door de geschiedenis heen zijn verschillende middelen gebruikt als anticonceptie. In de tijd van Grieken en Romeinen werden krokodillenuitwerpselen vermengd met honing tot een soort diafragma. In de Middeleeuwen werd vulkanisch rubber ontdekt, echter was dit erg dik en niet fijn om te gebruiken. 100 jaar later werd latex en daardoor condooms uitgevonden. Er zijn verschillende redenen om anticonceptie te gebruiken:

Question 2

Persoonlijke redenen anticonceptie

Answer 2

• Gezondheid van de baby’s en moeders: bijvoorbeeld in het eerste jaar na de bevalling niet opnieuw zwanger raken.
• Plannen voor en ruimte tussen kinderen in een familie.
• Voorkomen van zwangerschap.

Question 3

Maatschappelijke redenen anticonceptie

Answer 3

• Tienerzwangerschappen voorkomen.
• Onbedoelde zwangerschappen voorkomen.
• Beperken van bevolkingsomvang: denk aan de eenkindpolitiek in China.
• Economie.

Question 4

Coitus interruptus

Answer 4

terugtrekken van de penis uit de vagina voor ejaculatie. Deze methode is niet heel effectief.

Question 5

Coitus obstructus

Answer 5

druk uitoefenen op de testikels, zodat het sperma geëjaculeerd wordt in de blaas.

Question 6

Coitus reservatus

Answer 6

Ejaculatie volledig vermijden

Question 7

Douching

Answer 7

wassen van de vagina of het wassen van de penis, dit werd veel
gedaan met cola. Dit kan zorgen voor infecties en embolisme (lucht in het bloed
waardoor de bloedstroom geblokkeerd wordt).

Question 8

Pessarium

Answer 8

een zetpil, voorwerp of elixer dat in de vagina wordt geplaatst om
de doorgang van sperma te blokkeren of sperma te doden.

Question 9

Sea sponges

Answer 9

wordt gebruikt om te voorkomen dat het sperma de
baarmoederhals binnendringt.

Question 10

Condoom

Answer 10

barrièremethode die wordt gedragen door de man of vrouw.

Question 11

Borstvoeden

Answer 11

veel culturen
geloven dat borstvoeden conceptie vertraagt.

Question 12

Anticonceptie; waar let je op?

Answer 12

• Permanent of omkeerbaar.
• Doeltreffendheid/ effectiviteit.
• Bijwerkingen.
• Motivatie van de gebruiker.
• Gebrek aan betrokkenheid van de partner.
• Vergeetachtigheid.
• Toegankelijkheid (inclusief kosten).
• Vermogen om aanwijzingen op te volgen.
• Vermogen om soa-overdracht te voorkomen.
• Individuele gezondheid.
• Individueel comfortniveau.
• Individueel seksueel gedrag.
• Interventie uitgevoerd door medisch personeel?

Question 13

Failure rate

Answer 13

het zwangerschapspercentage bij gebruik van een bepaalde anticonceptiemethode. Met andere woorden, het percentage vrouwen dat zwanger zal zijn na een jaar gebruik van de methode.
• Faalpercentage voor perfecte gebruikers: je houdt je perfect aan de manier hoe het hoort.
• Faalpercentage voor typische gebruikers: vergeet het wel eens of gebruikt het niet helemaal juist.

Soms is de failure rate hierbij gelijk, maar bij andere methoden verschilt het.

Question 14

Effectiviteit

Answer 14

100- failure rate

Question 15

Hormonale methodes

Answer 15

hebben een tijdelijk effect op het verminderen van de vrouwelijke vruchtbaarheid en zijn zeer effectief (kleine kans om zwanger te raken).
• Pil.
• Patch/ anticonceptiepleister.
• Vaginale ring.
• Implantaat.
• Injecties.

Deze methoden werken door het voorkomen van de ovulatie. Er wordt vanuit de eierstokken geen eitje vrijgelaten.
Door deze methodes wordt de menstruatie van de vrouw voorspelbaar.

Question 16

Nadelen hormonale methoded

Answer 16

• Hormoongerelateerde gezondheidsrisico’s zoals de kans op trombose
(ontstaan van bloedpropjes waardoor je een beroerte kan krijgen).
• Verergert borstkanker.
• Medicatie interacteert met gebruik van deze hormonale methoden, zoals anti-
epileptische middelen die de pil minder effectief maken.
• Gewichtstoename door grotere eetlust of vocht vasthouden.
• Verminderd seksuele interesse en opwinding.
Echter zijn er per methode en per individu grote verschillen wat betreft de bijwerkingen.

Question 17

Combinatiepil

Answer 17

Combinatiepil (orale anticonceptie) is voornamelijk bedoelt om de ovulatie te voorkomen. Het bevat oestrogeen en progesteron.
• Oestrogeen: oestrogeenniveaus zijn hoog op het begin, waardoor de FSH productie geïnhibeerd wordt, waardoor het signaal om de ovulatie te beginnen nooit gestuurd wordt.
• Progesteron (zorgt voor extra back-up effecten): houdt baarmoederhalsslijm dik, waardoor sperma er moeilijker doorheen komt. Verandert het baarmoederslijmvlies, waardoor de innesteling van een bevruchte eicel wordt verhinderd. Remt de productie van lutheiniserend hormoon (LH), wat de eisprong verder verhindert.

Question 18

Vormen combinatiepil

Answer 18

• 21 dagen aan de pil, 7 dagen van de pil af of een placebo.
• 84 dagen aan de pil, 7 dagen placebo. Hierbij heeft een vrouw slechts eens in
de drie maanden haar menstruatie.

Question 19

Voordelen combinatiepil

Answer 19

• Zeer effectief bij juist gebruik.
• Het stoort niet tijdens de gemeenschap.
• Aantal gunstige bijwerkingen, zoals bescherming tegen eierstokkanker en
endometriumkanker, minder krampen en vloei tijdens de menstruatie, minder
acne en minder bloedarmoede.
• Perfect-user failure rate is 0.3 % en de typical-user failure rate is 9%

Question 20

Nadelen combinatiepil

Answer 20

• Toename in bepaalde ziektes van de bloedsomloop, zoals trombose en benigne.
• Toename in afscheiding waardoor er ontstekingen in de vagina kunnen ontstaan; vaginitis en chlamydia.
• Verergering van reeds bestaande kankers.
• Hoge bloeddruk.
• Misselijkheid.
• Gewichtstoename.
• Verandert de chemische balans van het slijmvlies in de vagina.
• Psychologische effecten: prikkelbaarheid (20%), depressie en verminderd
libido.
• Kosten.
• Alle last van anticonceptie komt op de schouders van de vrouw.
• Geen bescherming tegen SOA’s.
• Geen vertraging in vruchtbaarheid na het stoppen met de pil

Question 21

Driefasenpil

Answer 21

je krijgt stabiele niveaus van oestrogeen binnen, maar drie fases van progesteron. Voordeel is dat het de totale hormoonblootstelling vermindert.

Question 22

Progesteron-only pillen (mini-pillen)

Answer 22

֍ Worden gebruikt om oestrogeen-gerelateerde bijwerkingen te
voorkomen.
֍ Zorgen voor zeer onregelmatige menstruaties.
֍ Verandert het baarmoederslijmvlies, zodat sperma er niet doorheen kan,
waardoor de implantatie en ovulatie geïnhibeerd worden

Question 23

Anticonceptiepleister

Answer 23

Hormonaal

wordt toegediend door de huid en gaat zeven dagen mee. Je draagt 3 weken een pleister en dan een week niet. De voor- en nadelen zijn ongeveer hetzelfde als die van de combinatiepil.

Question 24

Vaginale ring (Nuva-ring)

Answer 24

Hormonaal

een flexibele, transparante ring, gemaakt van plastic. Deze wordt hoog in de vagina geplaatst. Je laat deze 21 dagen zitten en daarna haal je hem er voor 7 dagen uit, waarna je weer een nieuwe indoet.

Question 25

Noodpil (morning after)

Answer 25

Hormonaal

een pilvorm voor noodgevallen zoals verkrachting of het breken van een condoom. Dit is om zwangerschap te voorkomen (het is dus geen abortus!) en het effectiefst wanneer dit binnen 24 uur wordt toegediend. Afhankelijk van wanneer in de cyclus het wordt genomen kan het de ovulatie stoppen, het functioneren van sperma stoppen, bevruchting voorkomen of de ontwikkeling van het endometrium tegengaan.

Question 26

Depo-Provera Injecties (prikpil

Answer 26

Hormonaal

een progesteron dat wordt toegediend door injecties. Het zorgt ervoor dat de ovulatie wordt voorkomen, het baarmoederslijmvlies te verdikken en het inhiberen van de groei van het endometrium. Het is effectiever dan de pil. Het moet iedere 3 maanden herhaald worden voor maximale effectiviteit. De meeste gebruikers ervaren geen menstruatie. Wanneer je stopt kan osteoporose optreden, waardoor je botdichtheid afneemt.

Question 27

Long-Acting Reversible Anticonceptive (LARC)

Answer 27

Implantaat
Intrauterine device (IUD/ spiraaltje)

Question 28

Implantaat

Answer 28

een dun ijzertje (4 cm lang en 2 mm wijd) of buisje wat progesteron bevat. Het wordt ingebracht onder de huid van de arm van een vrouw en is effectief voor 4 jaar. Het zorgt ervoor dat de ovulatie wordt voorkomen, verdikt het baarmoederhalsslijm en voorkomt de groei van het endometrium.

Question 29

Intrauterine device (IUD/ spiraaltje)

Answer 29

een klein stukje plastic of metaal dat hormonen bevat, wat door een gezondheidsprofessional wordt toegediend in de baarmoeder. Het blijft zitten tot de vrouw wil laten verwijderen. Het zorgt voor een giftige omgeving voor sperma en eitjes. Het kan de menstruele vloei verminderen.
֍ Een niet-hormonaal spiraaltje is het koperspiraal, deze is zeer effectief (tot 12 jaar), echter kan het zorgen voor onregelmatige en heftigere menstruatie.

Question 30

Barrière methodes

Answer 30

• diafragma en cervical cap
• condoom
• spermicides

Question 31

Diafragma

Answer 31

wordt in de vagina ingebracht en past precies om de
baarmoederhals, waardoor het de toegang tot de baarmoeder
blokkeert. Het komt in verschillende maten. Het moet gebruikt
worden met een anticonceptie crème of gel om sperma te doden.
Na de seks moet het diafragma 6 uur blijven zitten. Het heeft een
failure rate van 12% omdat het vaak slecht gebruikt wordt. Wanneer
een vrouw opgewonden raakt zet de vagina uit, waardoor er risico
is dat het diafragma niet goed blijft zitten. Verder kan de crème of gel voor irritatie zorgen. Wanneer je diafragma vergeet en langer dan 24 uur laat zitten, kun je TSS (Toxic Shock Syndrome, tamponziekte) ontwikkelen.

Question 32

FemCap, Lea’s Shield en de Spons:

Answer 32

vaginale barrières zoals het diafragma. Ze passen over de baarmoederhals en moeten gebruikt worden met een spermicide of microbicide. Het diafragma is wat groter, gemaakt van rubber en wordt aangemeten,
• FemCap: siliconen, in 3 maten.
• Sponsjes: soort kussentje wat ingebracht kan worden, en ingehouden kan
worden terwijl je meerdere keren seks hebt.

Question 33

Condooms

Answer 33

Mannencondoom: een dun omhulsel dat over de penis past. Wordt
wijdverbreid gebruikt als anticonceptie tegen zwangerschappen en ziektes, en bestaat al sinds 1843. Het vangt sperma op en zorgt ervoor dat het niet in de vagina kan. Ze zijn heel behulpzaam bij het voorkomen van SOA’s die worden overgedragen door afscheiding van geslachtsdelen, zoals chlamydia, gonorroe, hepatitis B en HIV. De perfect-user failure rate is ongeveer 2%, de typical-user failure rate is ongeveer 15%. Veel failures komen voort uit onjuist of inconsistent gebruik.
• Vrouwencondoom: één ring van het vrouwencondoom wordt in de vagina ingebracht, terwijl de andere ring wordt uitgespreid over de vaginale ingang. Het voorkomt dat sperma in de vagina komt en blokkeert de ingang naar de baarmoeder. De perfect-user failure rate is 5%, de typical-user failure rate is 21%.

Question 34

Spermicides

Answer 34

Spermicides zijn zaaddodende middelen die via een applicator in de vagina, dichtbij de baarmoederhals, worden gebracht. Het moet blijven zitten voor 6-8 uur, en iedere applicatie heeft voor slechts één gemeenschap bescherming. Het dood het zaad en zorgt ervoor dat sperma de baarmoederhals niet in kan. Echter zijn ze niet zo effectief, de failure rate is soms wel 28%. Bijwerking is een mogelijke allergische reactie. Een voordeel is dat het makkelijk verkrijgbaar is, maar de failure rate is zo hoog dat het gebruikt moet worden in combinatie met een andere anticonceptiemethode. Ook bieden ze geen bescherming tegen SOA’s.

Question 35

fertility awareness methodes

Answer 35

• basale body temperature method
• kalendermethode
• standard days methode
• cervical mucus methode
• sympto-thermal methode

De failure rates van deze methodes zijn vrij hoog, dus ze zijn niet heel veilig. De failure rate is lager wanneer de vrouw een regelmatige cyclus heeft. Voordelen zijn dat het gratis is en geen fysiologische nadelen heeft. Nadeel van deze methode is dat je een aantal dagen per maand geen gemeenschap kan hebben.

Question 36

basale body temperature method

Answer 36

in de folliculaire periode is de temperatuur redelijk gelijk. Op de dag van de ovulatie is een daling en de dag erna een enorme piek. Gemeenschap zou veilig zijn vanaf 3 dagen na de ovulatie.

Question 37

Kalendermethode

Answer 37

heeft de veronderstelling dat de ovulatie ongeveer 14 dagen plaatsvindt voordat de menstruatie begint. Deze methode werkt het best bij vrouwen met een regelmatige cyclus van 28 dagen. Hierbij moet er onthouding van de seks zijn tussen dag 10-17.

Question 38

Standard days methode (SDM)

Answer 38

een vrouw die weet dat ze een regelmatige cyclus heeft, met een lengte van tussen 26 en 32 dagen. Hierbij onthoudt ze zich van seks dag 8-19.

Question 39

Cervical muscus method

Answer 39

een aantal dagen na de menstruatie produceert de vagina geen slijm en kan een vrouw last hebben van vaginale droogte. In deze periode is het veilig om te vrijen.

Question 40

Sympto-thermal methode

Answer 40

combineert de basal body temperature methode met de cervical mucus method.

Question 41

Sterilisatie

Answer 41

• mannelijke; een chirurgische procedure waarbij iemand permanent onvruchtbaar gemaakt wordt.
  -vasectomy
  - vasovasostomie
• vrouwelijke; verschillende technieken, maar ze hebben allemaal te maken met het blokkeren van de eileiders, zodat sperma en de eitjes elkaar niet kunnen ontmoeten.
  - laparoscopy
  - transcervical approach

Question 42

Vasectomy

Answer 42

isdemannelijkesterilisatieoperatie.Devas
deferens wordt geknoopt of doorgesneden. Het
voorkomt dat sperma in het ejaculatie komt. De man is
hierna niet meteen onvruchtbaar, want er kan wat
sperma achterblijven in de kanaaltjes. Er zijn geen
effecten op het krijgen van een erectie of de productie
van geslachtshormonen of het ejaculaat (behalve dat er geen sperma meer inzit).

Question 43

Vasovasostomie

Answer 43

is een chirurgische procedure om een vasectomy terug te draaien. De zwangerschapsratio hierna varieert van 38%-89%.

Question 44

Laparoscopy

Answer 44

er worden clipjes of ringetjes (= vergrotingsinstrument) aangebracht rond de eileiders. • Een minilaparotomy is een laparoscopy die meteen gedaan wordt nadat een vrouw
bevallen is.

Question 45

Transcervical approach

Answer 45

is een methode waarbij geen incisie wordt
gemaakt, maar instrumenten via de baarmoederhals en baarmoeder worden ingebracht. Er wordt een blokkade geplaatst in elke eileider. Deze methode is iets complexer dan die van mannen. Er is geen interferentie met de eierstokken en productie van geslachtshormonen. Er is wel kans op infecties of nabloedingen. Deze procedure is onomkeerbaar.

Question 46

Abortus statistieken

Answer 46

Er zijn minder tieners die besluiten een zwangerschap af te breken. Mensen die naar Nederland komen voor de abortus komen voornamelijk uit Duitsland en Frankrijk. Het aantal zwangerschapsafbrekingen is het hoogst in de leeftijdscategorie 25-30 jaar. Abortus is in veel landen erg controversieel en soms verboden.

Question 47

Abortusprocedures

Answer 47

• vacuum aspiration method
• dilation and evaculation
• abortuspil
• methotexate

Question 48

Vacuum aspiration method

Answer 48

(vacuumzuiging of
vacuumcurettage): de meest voorkomende methode van abortus in het eerste trimester (tot 12-13 weken). Het zuigt de inhoud van de baarmoeder leeg waaronder foetaal weefsel. Zeldzame risico’s zijn baarmoederperforatie, infectie, bloedingen en dat het niet lukt om al het foetaal weefsel te verwijderen.

Question 49

Dilation en evacuation

Answer 49

wordt vooral gebruikt bij latere abortussen (tweede trimester). Het is vergelijkbaar met de vacuümafzuigmethode, maar moet gedaan worden in een ziekenhuis, omdat de foetus relatief groot is tijdens het tweede trimester.

Question 50

Methotexate

Answer 50

een combinatiedrug die giftig is voor de embryo. Het wekt samentrekken van de baarmoeder op, wat de embryo laat uitdrijven.

Question 51

Abortuspil

Answer 51

(Mifepriston (RU-486) + misoprostol (24 tot 48 uur later gebruikt)): een drug die een krachtig anti-progesteron effect heeft wat ervoor zorgt dat het baarmoederslijmvlies afgestoten wordt. Progesteron, een hormoon geproduceerd door de eierstokken, is noodzakelijk voor de implantatie en ontwikkeling van een bevruchte eicel. Vroeg in de zwangerschap genomen, blokkeert mifepriston de werking van progesteron, zodat het endometrium wordt afgestoten. Prostaglandinen, die 24 tot 48 uur later worden ingenomen, doen de baarmoeder samentrekken en de baarmoedermond verzachten en verwijden. Daardoor wordt het embryo in 97% van de gevallen uitgedreven. Kan worden gebruikt tijdens de eerste 10 weken van de zwangerschap

Question 52

Psychologische aspecten abortus

Answer 52

Het ontdekken van een ongeplande zwangerschap kan zorgen voor gevoelens van woede en angst. Het keuzeproces is voor veel vrouwen heel lastig. Ze moeten hun eigen welzijn afzetten tegen dat van de foetus. Veel vrouwen houden geen ernstige negatieve psychologische gevolgen over aan de abortus en voelen zich opgelucht en blij. Veel van de mannelijke partners wisten dat de vrouw een abortus ging plegen en veel daarvan steunden haar. Sommige mannen vinden dat mannen niet geforceerd vader hoeven te worden en een 18-jaar lange financiële verplichting moeten krijgen.

Question 53

Vernieuwing in anticonceptie: mannen

Answer 53

• Nieuwe condooms: dunnere condooms die niet van latex zijn of condooms die
kunnen worden omgedaan voor de erectie.
• Hormonale methodes: veel methodes die zijn ontwikkeld zorgen ervoor dat de
spermaproductie stopt, maar ook dat het libido omlaag gaat. Er is progressie voor een mannenpil, maar de meest hoopvolle methode is een crème die aangebracht wordt op armen en schouders.
• RISUG: injectie van poreus polymer in de vas door een smalle incisie. Sperma kan door het polumer, maar het maakt de membraan kapot waardoor de spermacellen niet levensvatbaar zijn. Het lijkt op een vasectomy maar is makkelijk omkeerbaar.

Question 54

Vernieuwing in anticonceptie: vrouwen

Answer 54

• Microbicides: substanties die bicrobes (bacteriën en virussen) doden en
hopelijk ook sperma.
• Een betere pil: een nieuwe pil wordt ontwikkeld waardoor het libido niet meer
omlaag gaat.
• Vaginale Ringen: de nieuwe ring moet 12 maanden blijven zitten.
• Sperma-bindende bedels: kleine bedels met een eiwit waaraan sperma bindt
waardoor ze niet opzoek gaan naar eitjes. Deze bedeltjes worden aangebracht
in de baarmoeder.
• Omkeerbare, niet-chirurgische sterilisatie: injecteren van vloeibare siliconen
in de eileiders, wat hard wordt en zorgt voor een plug die later verwijderd kan worden wanneer een vrouw zwanger wil worden.