H13 Social psychology

Question 1

What is person bias?

Is this a cross-cultural bias?

Answer 1

Tendency to give undue weight to personality and not enough to the situation in making attributions.
May be a product of Western culture.

Question 2

What are 2 common biases as to the effects of physical appearance?
Are these cross cultural?

Answer 2

1. Physically attractive people are seen as more intelligent, social, competent and moral
2. See baby-face individuals as more honest, naïve, helpless and warm - but less competent.
   No, most prominent in Western culture.

Question 3

How come people who met initially on the internet liked each other more than people who initially met ftf?

Answer 3

People on the internet may be less anxious, more intimate and freed from the biasing effects of physical appearance

Question 4

What is attribution?

Answer 4

Any claim about causation. In the study of person perception, an attribution is a claim about the cause of someone’s behavior.

Question 5

What is fundamental attribution error?

Answer 5

Another name for person bias; a label designed to signify the pevasiveness and strength of the bias and to suggest that it underlies many other social-psychological phenomena.
Label still in use despite growing evidence that bias may not be as fundamental as creater thought.

Question 6

Are physically attractive people more intelligent?

What are 2 explanations?

Answer 6

Median correlation; perceived intelligence has a strong correlation.

1. Good genes theory.
2. the less issues as a fetus, the more symmetry

Question 7

1. What is the pygmalian effect?

2. How can this partly be explained?

Answer 7

1. Adults’expectations about children’s behavior created by the expected behavior
2. Partly by altering children’s self-concepts

Question 8

What is the sociometer theory?

What is evidence that supports this (3x)?

Answer 8

States that self-esteem reflects the level of acceptance or rejection we believe we can expect from others

1. Differences in self-esteem correlate with differences in degree to which people believe that they are accepted or rejected by others
2. Self-eteem increased after praise, social acceptance or other satisfying social experiences
3. Feedback abou tsuccess or failure on a test had greater effects on self-esteem if the person was led to believe that others would hear of this success or failure than when it was private.

Question 9

How do we peceive ourselves mostly?

What effect illustrates this?

Answer 9

Through social comparison. Our judgments and feelings about ourselves depend on the reference group to which we compare ourselves.

Big fish in small pond effect

Question 10

What are 3 things that illustrate that in Western cultures we tend to enhance views of ourselves?

Answer 10

1. Self-serving attributions: attributing success to the self and failure to the situation
2. Remembering our successes more than failures (does not hold true for remembering those of others)
3. Defining our own criteria for success

Question 11

What is an attitude?
What are values?
What are implicit and explicit attitudes? Measured how? Neural underpinnings?

Answer 11

Belief or opinion that includes an evaluative component

Our most central attitudes

Implicit: those formed through direct experience or repeated associations. They influence behavior automatically. Measured by implicit associoation tests. Limbic system.

Explicit: conscious, verbally stated evaluations. Measured by traditional attitude testst. PFC

Question 12

What is cognitive dissonance?
Are we motivated to reduce it or enhance it?
What does this reduction lead to (2x)?

Answer 12

Discomforting lack of accord among our explicit beliefs, knowledge, attitudes and actions

Reduce.

Avoid dissonant information and to set aside doubts about a decision once it has been made

Question 13

What is the insufficient justification effect?

Answer 13

It states that people are more likely to engage in a behavior that contradicts their personally held beliefs when they are offered a smaller reward, in comparison to a larger reward.[1] The smaller reward minimizes the cognitive dissonance generated by acting in contradiction to one’s beliefs because it feels easier to justify. The theory of insufficient justification formally states that when extrinsic motivation is low, people are motivated to reduce cognitive dissonance by generating an intrinsic motivation to explain their behavior, and similarly more likely to decline a desired activity when presented with a mild threat versus a more serious threat. Insufficient justification occurs when the threat or reward is actually sufficient to get the person to engage in or to avoid a behavior, but the threat or reward is insufficient to allow the person to conclude that the situation caused the behavior.[

Question 14

What is the looking glass with which we evaluate ourselves according to Cooley?

Answer 14

Metaphor for other people who react to us. We all naturrally infer what otherrs think of us from their reactions and we use those inferences to build our own self-concepts

Question 15

What is the positive illusory bias?

Answer 15

Adults’ overestimation of their abilities (even greater in children)

Question 16

What are stereotypes?

Answer 16

Schemas that we have about groups of people.

Question 17

What are the 2 subclasses of explicit stereotypes?

Answer 17

1. Private

2. Public

Question 18

How do you measure implict stereotypes?

Answer 18

Implicit association test

Question 19

What can negative implicit stereotypes promote?

Answer 19

Pejudiced behavior even without conscious prejudice

Question 20

What are implicit prejudices based on?

How can you modify them?

Answer 20

Primitive emotional processes

Classic conditioning

Question 21

What reduces implicit prejudice?

Answer 21

Positive associations with members of stereotyped group.

Question 22

What 2 effects can presence of others have on performance?

Answer 22

1. Social facilitation (improved performance)

2. Social inteference (worsened performance)

Question 23

What kind of effect does the presence of others have on dominant vs nondominant tasks?
Why?

Answer 23

Improves performance on dominant tasks and worsens it on nondominant tasks.
Heightened drive and arousal

Question 24

What is part of the cause of social interference?

Answer 24

Evaluation anxiety.
Is a subclass of chocking under pressure

Question 25

Why does choking occur?

Answer 25

Pressure produces distracting thoughts that compete with the task itself for limited capacity working memory

Question 26

What is a powerful form of choking?

Answer 26

Stereotype threat

Question 27

What do we do because of social pressure?

Answer 27

Consciously or unconsciously modify our behavior to influence other people’s perception of us

Question 28

What is impression management?

Answer 28

The entire set of ways by which people consciously and uncosnciously modify their behavior to inflence others’ impresseions of them.

Question 29

What does the metaphor that we are intuitive politicians mean?

Answer 29

We perform in front of others not just to tell a good story or portay a character at a given moment, but also to achieve real-life ends over the long term that may be selfish or noble.

Question 30

What did Asch find in conformity experiments?

Answer 30

Subjects often stated agreement to the majority view in judging the lengths of lines even if it meant contradicting the evidence of their own eyes

Question 31

How can public service messages be made more effective?

Answer 31

Portraying the desirable behavior as normative

Question 32

Why is it that the more bystanders are present at an emergency, the less likely any of them are to help?

Answer 32

Informational and normative influences

Question 33

What 3 things can emotional contagion lead to?

Answer 33

1. unite members of a group
2. coordinating their actions
3. Promoting bonds of attachments

Question 34

What is group polarization?

Answer 34

When most or all people in a group initially agree, group discussion typically moves them toward a more extreme version of their initial view

Question 35

When does groupthink occur?

Answer 35

When group members are more concerned with goup cohesion and unanimity than with genuine appraisal of various approaches to a problem

Question 36

What does a salesperson use as manipulation techniques (2x)?

What do they depend on?

Answer 36

1. Low ball
2. Fout in the door

Tendency to reduce cognitive dissonance

Question 37

What did Milgram find in studies of obedience?

What are factors that explain this? 5x

Answer 37

Most subjects obeyed commands to harm another peson even though it distressed them to do so and there was no real threat or reward involved

1. Prevailing norm of obedience to legitimate authoroties
2. Authority’s acceptance of responsibility
3. Proximity of authority figure
4. Incremental nature of the requests
5. Lack of a model for disobeying

Question 38

What is a social dilemma?

Answer 38

In a social dilemma, the choice to behae in a certain way produces personal benefit at the expense of the group and leads to harm for all if everyone chooses that option

Question 39

What is the tragedy of the commons?

Answer 39

In the tragedy of the commons, each individual puts one extra cow on the common pasture, thinking his or her cow will make littl edifference, but the collective effect is disastrous to all.

Question 40

What to 2 things lead to increased cooperation?

Answer 40

1. When players are accountable for their actions

2. When players can develop reuptations as cooperators or cheaters

Question 41

How can the tendency for people to reject unfair offers and to punish cheaters even at their own expense be explained?

Answer 41

It is a force for cooperation

Question 42

What 3 effects did competition between 2 groups of boys have in the Robbers Cave experiment?

By what was hostility reduced?

Answer 42

1. Solidarit within group
2. Negative stereotyping of the other group
3. Hostile interactions between groups

Superordinate goals that required the 2 groups to work together.

Question 43

Net als bij stereotypen, wordt ook bij attitudes onderscheid gemaakt tussen impliciete en expliciete varianten.

Leg uit wat het verschil is tussen impliciete en expliciete attitudes.

Answer 43

Een attitude is een bepaalde overtuiging over de wereld en onze relatie daarmee. Je zou kunnen zeggen dat al onze attitudes bij elkaar onze houding ten opzichte van de wereld vormen. Attitudes zijn dus vooral actiegericht. Het gaat bij attitudes weliswaar om onze overtuigingen, maar niet om cognitieve, cerebrale overtuigingen. Zij schrijven ons vooral voor hoe te handelen in de wereld.

Het verschil tussen expliciete en impliciete attitudes is vooral dat we ons bewust zijn van expliciete attitudes en ze verbaal kunnen uitdrukken, terwijl we dat met impliciete attitudes niet kunnen. Van impliciete attitudes zijn wij ons niet bewust, zij beïnvloeden ons gedrag buiten ons bewustzijn om. Expliciete attitudes - de manier waarop mensen zeggen dat ze in het leven staan - zijn dus ook gevoeliger voor sociale wenselijkheid, terwijl impliciete attitudes - de manier waarop mensen daadwerkelijk in het leven staan - dat niet zijn. Die doen gewoon hun werk.

Question 44

Bij het bespreken van stereotypen kwamen we dit zelfde onderscheid tegen.

Is bij impliciete en expliciete attituden sprake van een vergelijkbare onderscheid als bij impliciete en expliciete stereotypen?
Bespreek in uw antwoord ook het verschil tussen attitudes en stereotypen.

Answer 44

In feite is dit verschil tussen impliciete en expliciete attitudes, precies hetzelfde als bij de stereotypen. Van de expliciete variant zijn we ons bewust, van de impliciete niet. Wat dat betreft is er ook niet zo’n groot verschil tussen attitudes en stereotypen. Beiden zeggen iets over de manier waarop we ons verhouden tot de sociale wereld.

Echter, attitudes hebben daarbij vooral betrekking op ons zelf en hoe wij in de wereld staan. Stereotypen gaan over de manier waarop we over anderen oordelen, en dan met name op een generaliserende manier. Bij het gebruik van stereotypen verliezen we dus het oog voor detail. In de impliciete variant daarvan schuilt het meeste gevaar. We kunnen ons in expliciete stereotypen beter voordoen dan we zijn, maar met onze impliciete stereotypen kan dat niet. Die doen ongezien hun werk. Dit probleem is minder groot bij impliciete attitudes, omdat daarbij dat generaliserende aspect minder aan de orde is.

Question 45

Gray en Bjorklundt gaan tevens in op attitudes als rationalisaties van gedrag.

Hoe heet het effect waarbij de attitude verandert nadat men een actie heeft uitgevoerd die tegengesteld is aan de eerdere attitude?
Van welke twee voorwaarden moet sprake zijn om dit effect te laten optreden?
Leg van beide voorwaarden uit hoe cognitieve dissonantie hier een rol speelt in het bijstellen van de attitude.

Answer 45

Het effect waarbij de attitude verandert nadat men een actie heeft uitgevoerd die tegengesteld is aan de eerdere attitude wordt het Insufficient-Justification effect genoemd.

Voorwaarden voor het effect om op te treden:

Er moet geen beloning of een lage beloning worden gegeven voor het uitvoeren van de actie.
De actie moet vanuit vrije keuze en dus niet onder dwang worden uitgevoerd.
Hoe speelt cognitieve dissonantie hier een rol in het bijstellen van de attitude? Wanneer een lage beloning of zelfs geen beloning wordt gegeven voor de actie, kan het uitvoeren ervan niet worden gerechtvaardigd door de beloning en zal de werking van cognitieve dissonantie optreden om de eerdere attitude bij te stellen als verantwoording voor de actie. Wanneer de actie uit vrije keuze wordt uitgevoerd is er geen andere aanwijsbare oorzaak dan de eigen wil om de actie uit te voeren. Het effect van cognitieve dissonantie zorgt er dan voor dat de attitude wordt bijgesteld om de eigen keuze voor het uitvoeren van de actie te verantwoorden.

Question 46

Het klassieke onderzoek naar gehoorzaamheid werd gedaan door Milgram. Lees het betreffende stuk in het boek nog eens rustig door, en kijk daarna naar onderstaande documentaire over het oorspronkelijke experiment (klik de afbeelding aan om bij de video te komen; mocht de link niet werken zoek dan via youtube naar ‘The Milgram Experiment 1962 Full Documentary’). De documentaire duurt drie kwartier, maar het is zeer de moeite waard, al is het alleen maar om eens te zien hoe het er in het verleden soms aan toe ging in het psychologisch onderzoek.

Afbeeldingsresultaat voor The Milgram Experiment 1962 Full Documentary

Geef, nadat u de video bekeken hebt, antwoord op volgende vragen.

Leg nog eens in eigen woorden uit hoe het experiment was opgezet.
Wat was het doel van het experiment?
Wat was het belangrijkste onderzoeksresultaat?

Answer 46

In het oorspronkelijke experiment van Milgram kreeg de proefpersoon, samen met een tweede proefpersoon - die in werkelijkheid een handlanger van de onderzoeker was - uitleg over het experiment. De proefpersoon werd verteld dat met het experiment werd onderzocht wat het effect is van straf op leren. Door het trekken van een lootje werd ogenschijnlijk toevallig bepaald dat de proefpersoon de rol van de leraar op zich zou nemen, en de handlanger de rol van de leerling.

Vervolgens werd aan de leraar getoond hoe de leerling met zijn arm werd vastgemaakt aan een stoel en hoe electrodes op diens pols werden vastgemaakt. Daarna werd de leraar naar een afgescheiden ruimte gebracht waardoor leraar en leerling uitsluitend nog via een intercom konden communiceren.

De opdracht aan de leraar was om een test over het verbaal geheugen af te nemen bij de leerling. De leerling maakte daarbij opzettelijk veel fouten. De leraar moest vervolgens bij elke fout een elektrische schok toedienen aan de leerling. Daarbij moest hij bovendien het voltage stapsgewijs opvoeren van 15V tot 450V.

De leerling, die handlanger van de onderzoeker was, begon gedurende het experiment steeds heviger te protesteren tegen de schokken die hij zogenaamd kreeg toegediend. Wanneer de proefpersoon vroeg of hij ondanks dat protest door moest gaan, zei de onderzoeker telkens niets anders dan: ‘gaat u alstublieft door’, en vervolgens: ‘voor het experiment is het noodzakelijk dat u doorgaat’, gevolgd door: ‘het is absoluut noodzakelijk dat u doorgaat’ en ten slotte, indien nodig: ‘u hebt geen andere keuze, u moet doorgaan’.

Doel van deze opzet was om te onderzoeken hoe lang de proefpersoon de bevelen van de onderzoeker zou blijven opvolgen. Uit het experiment bleek dat een verbluffend aantal proefpersonen doorging tot de zwaarste schok van 450V. Dit deden ze niet zonder meer - de meesten vertoonden duidelijk tekenen van zware stress en vroegen regelmatig of het wel nodig of verstandig was om door te gaan - maar uiteindelijk zwichtte 65% van de proefpersonen voor de autoriteit van de onderzoeker.

Question 47

Volgend op de eerste resultaten werden varianten op het onderzoek uitgevoerd om te onderzoeken onder welke omstandigheden de gehoorzaamheid van de proefpersonen zou afnemen.

Welke omstandigheden werden hierbij aangetoond?
Wat kan op basis van deze bevindingen gezegd worden ter evaluatie van het oorspronkelijke experiment?

Answer 47

Uit vervolgonderzoek bleek dat de gehoorzaamheid van de proefpersoon aanzienlijk minder was onder een aantal omstandigheden. Als het experiment niet op een hoog aangeschreven universiteit werd uitgevoerd, maar in een anoniem kantoorpand waren proefpersonen bijvoorbeeld aanzienlijk minder gehoorzaam. Dit goldt ook wanneer er meer psychologische afstand was tussen de proefpersoon en de onderzoeker, doordat de onderzoeker zijn bevelen uitsluitend gaf via de telefoon vanuit een andere ruimte.

Bij de psychologische afstand tussen proefpersoon en het slachtoffer was het precies andersom: als de proefpersoon en de zogenaamde ‘leerling’ bij elkaar in de ruimte zaten, volgde de proefpersoon veel minder gehoorzaam het protocol. Ook als de proefpersoon van te voren werd geconfronteerd met een zogenaamde andere ‘leraar’ (die uiteraard ook in het complot zat) die weigerde het experiment voort te zetten, volgde de proefpersoon de bevelen veel minder lang op.

Datzelfde gebeurde als de proefpersoon expliciet zelf verantwoordelijk werd gesteld voor zijn gedrag, en dus voor het wel en wee van het slachtoffer. De slaafse gehoorzaamheid van de proefpersoon nam dus aanzienlijk af als deze sterker werd geconfronteerd met de consequenties van zijn acties, en meer het gevoel kreeg daar zelf verantwoordelijk voor te zijn.

Ook kan verwacht worden dat de gehoorzaamheid minder zou zijn als proefpersonen in 1x een heftige schok zouden moeten toedienen i.p.v. dat hen gevraagd werd de slachtoffers telkens een net iets zwaardere schok toe te dienen. Het experiment was opgezet volgens een methode die we uit de marketingwereld ook wel kennen als de de ‘foot in the door’-techniek. Hierbij wordt eerst iets kleins gevraagd van iemand (een schok van 15V, in dit geval), waarin iemand makkelijk meegaat. Daarna wordt telkens een klein beetje meer gevraagd zodat het lastig is om te stoppen, omdat het volgende stapje telkens bijna vergelijkbaar is met het voorgaande stapje. Hierdoor wordt een weigering om verder te gaan, een impliciete erkenning dat de vorige handeling al over de grens was, waardoor mensen het moeilijk vinden om te stoppen. Dat maakt het resultaat niet minder verbluffend, maar is wel reden tot nuancering.

Question 48

Prosociaal gedrag wordt vaak onderzocht vanuit de speltheorie, om te begrijpen hoe het kan dat wezens, die in de kern egoïstisch van aard zijn, toch prosociaal gedrag vertonen. Hierbij wordt veelvuldig gebruik gemaakt van zogenaamde sociale dilemma’s.

Wat is de definitie van een sociaal dilemma zoals we dat hier bedoelen?
Wat wordt bedoeld met de ‘tragedy of the commons’, en hoe verhoudt dit begrip zich tot het eerder bedoelde sociale dilemma?

Answer 48

Een sociaal dilemma is een situatie waarin een egoïstische keuze van één individu op zichzelf weinig nadelige gevolgen heeft voor alle andere betrokkenen, maar grote schade aanricht zodra alle individuen die egoïstische keuze maken.

De ‘tragedy of the commons’ is daar een klassiek voorbeeld van. In deze situatie gaat het om weidegrond die door de gemeenschap gedeeld wordt. Elke boer laat zijn koeien daar op grazen. Het uitgangspunt van het dilemma is dat de weidegrond maximaal benut wordt. Elke koe die er bij komt, wordt dus in principe een schadelijke belasting voor die weidegrond, omdat het gras daarmee sneller opgegeten wordt dan het kan groeien.

Voor alle boeren geldt nu hetzelfde dilemma: kiezen zij voor hun eigen gewin en plaatsen zij nog één extra koe in de wei die hun geld kan opleveren, of kiezen zij voor de gemeenschap en zorgen zij dat hun kudde geen overbelasting van de weidegrond zal veroorzaken? Het probleem van de laatste keuze is dat zij niet alleen het extra geld mislopen dat een extra koe zou opleveren, maar ook het risico lopen dat anderen wel een extra koe in de wei zetten, waardoor zij nog eens extra op achterstand komen te staan.

Elk boer wordt dus door zijn persoonlijke situatie gedwongen om te kiezen voor de eerste optie, op basis van het argument dat één extra koe niet veel zal uitmaken en wel een verzekering is tegen het risico dat de anderen ook één extra koe nemen. Het gevolg hiervan is echter een ramp: ze nemen allemaal een extra koe, vernietigen daarmee de gemeenschappelijke weidegrond en blijven achter met niets.

Question 49

Een interessant fenomeen dat kan optreden binnen de context van sociaal psychologische experimenten is ‘altruistic punishment’. Het optreden van altruistic punishment is bijvoorbeeld te verwachten bij experimenten waarin wordt gewerkt met een ‘public-goods game’.

Hoe werkt zo’n public-goods game in het algemeen?
Hoe kan altruistic punishment zich voordoen tijdens een public-goods game?

Answer 49

Een public-goods game werkt als volgt:

Aan het begin van het spel ontvangt iedere speler een bepaald geldbedrag.
Iedere speler bepaalt vervolgens om al dan niet bij te dragen aan de gemeenschappelijke pot (en hoeveel hij wil bijdragen).
Wanneer tenminste een bepaald percentage van de deelnemers (bijvoorbeeld 80%) bijgedragen heeft aan de gemeenschappelijke pot ontvangen álle spelers (inclusief degenen die níet hebben bijgedragen aan de pot) een beloning die substantieel hoger is dan het aanvankelijk ontvangen bedrag.
Bij een bepaalde variant public-goods game krijgen spelers de mogelijkheid om andere spelers die weinig bijdragen te ‘straffen’ door een deel van hun geldbedrag af te staan (altruistic punishment). De straf bestaat dan uit het verliezen van een deel van de opbrengst. De mogelijkheid om de ‘cheaters’ te straffen, zorgt ervoor dat de meeste mensen stoppen met ‘cheaten’ en netjes een bijdrage leveren aan de gemeenschappelijke pot. Hier zien we dus dat (de mogelijkheid van) altruistic punishment leidt tot prosociaal gedrag.

Question 50

Muszafer Sherif en collega’s voerden het ‘Robbers Cave Experiment’ uit. In dit onderzoek werden een aantal 11- en 12-jarige jongens drie weken lang geobserveerd. De jongens, die in deze periode deelnamen aan een zomerkamp, werden in twee groepen verdeeld. Beide groepen werden in aparte gebouwen gestationeerd en kregen verschillende taken toebedeeld. Toen het groepsproces eenmaal goed op gang was, en er dus echt twee goed gedefinieerde groepen waren ontstaan werden er wedstrijden tussen de groepen jongen georganiseerd (bijv. balsporten, touwtje trekken). Sherif en collega’s vonden dat deze wedstrijden bijdroegen aan drie veranderingen wat betreft de relaties tussen de groepen en binnen de groepen.

Zo ontstond er:

een toename van solidariteit bínnen de groepen,
een toename van negatief stereotyperen van de (leden van de) andere groep,
meer vijandigheid tussen de groepen.
De onderzoekers testten vervolgens verschillende ‘interventies’ om de mate van vijandigheid tussen de groepen te reduceren. Maak een overzicht van deze ‘interventies’ en geef hierbij ook uitleg over de mate van werkzaamheid.

Answer 50

De volgende ‘interventies’ werden getest:

Vredesoverleg tussen de leiders van de groepen. Niet werkzaam. Wanneer een leiderfiguur ermee instemde vrede te sluiten met de andere groep, dan resulteerde dit in verlies van respect van de eigen groepsgenoten, waardoor er per saldo geen vrede tussen de groepen tot stand kwam.
Individuele wedstrijden. Niet werkzaam. De jongens maakten hier alsnog groepswedstrijden van maakten (door de scores voor iedere groep samen te nemen).
Verbroederingsceremonies. Niet werkzaam. De jongens gaven aan het eens te zijn met de boodschap van vergeving en verbroedering, maar deden er vervolgens niets mee.
Gezamenlijke leuke activiteiten. Niet werkzaam. Deze activiteiten leidden eerder tot extra mogelijkheden voor verdergaande uitingen van vijandigheid.
Het ontstaan van overstijgende doelen. Wél werkzaam. De jongens van beide groepen werden voor een aantal gemeenschappelijke uitdaging gesteld. Zo werd de gemeenschappelijke watervoorziening gesaboteerd, iets waar beide groepen hinder van ondervonden. Het samen werken aan gemeenschappelijke doelen leidde ertoe dat de grens tussen de twee groepen vervaagde en het meer één groep werd, en de vijandigheid nagenoeg verdween.