Gruczoł sutkowy Flashcards
Ginekomastia to..
proliferacja przewodów (????)
Rak piersi - lokalizacja
głównie górny boczny kwadrant gruczołu
Guz zapalny sutka - występowanie
najczęściej występuje z niskozróżnicowanym rakiem przewodowym sutka
Rak sutka u mężczyzn - jakie geny?
tylko BRCA-2
TnM w raku sutka, a naciek skóry.
Nie jest brane pod uwagę, chyba że występują owrzodzenia/guzki satelitarne
Rak rdzeniasty sutka - cechy
- wyraźne odgraniczenie
- miękka konsystencja
- obfity naciek z limfocytów i komórek plazmatycznych
- syncycjalny typ wzrostu raka
- liczne mitozy i duży stopień atypii jąder
- dobrze rokuje
Który rak inwazyjny sutka jest miękki?
rdzeniasty (medullare) i śluzotwórczy/galaretowaty (mucionusm, gelatinosum)
23 letnia kobieta z niebolesnym 2 cm guzem w dolnym kwadrancie lewej piersi. Guzek ostro odgraniczony, przesuwalny względem podłoża, homogenny bez zwapnień. Biopsja gruboigłowa wykazała włókniakogruczolaka z ogniskami gruczolistości. Guz usunięto operacyjnie. Jakie jest ryzyko raka piersi u pacjentki?
2x większe niż populacyjne
Rak zrazikowy naciekający - cechy charakterystyczne (5)
- daje przerzuty do otrzewnej, opon miękkich mózgu i CSF, jajników i macicy
- brak kohezji, często komórki sygnetowate, komórki rakowe układają się w długie szeregi określane jako Indian files
- często komórki rakowe tworzą koncentryczne sznury dookoła prawidłowych przewodów, co sprawia wrażenia tarczy strzelniczej
- w 90% przypadków towarzyszy mu rak zrazikowy nieinwazyjny
- utrata E-kadheryny to typowa cecha
Interpretacja wyników HER2?
HER2 0/1+ : nowotwór jest HER2-ujemny
HER2 2+: wynik niejednoznaczny, należy zrobić dodatkowe badania
HER2 3+: nowotwór jest HER-dodatni, występuje nadekspresja genów dla rec. HER2 (amplifikacja)
62-letnia kobieta z macromastią prawej piersi, w której znaleziono 8cm guz. Biopsja wykazała komórki o hiperchromatycznych jądrach, licznych mitozach i szczelinowatych przestrzeniach wypełnionych nabłonkiem sześciennym. Jakie rozpoznanie?
tumor phyllodes (liściasty)
Jak często występuje rak sutka u kobiet?
jest to najczęściej występujące rak u kobiet
Kiedy biopsja cienkoigłowa BAC?
rak piersi (wtedy gdy zmiana jest dobrze wyczuwalna palpacyjnie; fibroadenoma)
Kiedy ginekomastia u mężczyzn? (8)
- choroby metaboliczne (marskość wątroby, nadczynność tarczycy)
- hormonalnie czynne guzki jądra lub nadnerczy
- zespoły paranowotworowe (np. przy raku płuca)
- nadmierne spożywanie egzogennych estrogenów lub estrogenopodobnych leków (opaty, sterydy anaboliczne)
- zespół Klinefeltera (47XXY)
- zapalenie jąder
- po kastracji
- w późnej starości
Utrata ekspresji E-kadheryny
typowa cecha raków zrazikowych
Kobieta po mastektomii, obrzęk jak cellitis w ręce, niebolesny.
Poszerzenie naczyń limfatycznych (może się z tego rozwinąć zespół Stewart-Traversa - angiosarcoma)
Rak sutka o dobrym rokowaniu
cewkowy, brodawkowaty, rdzeniasty, śluzotwórczy
Histologiczne typy raka sutka - jakie rokowanie?
- dobre: cewkowy, brodawkowaty, rdzeniasty, śluzotwórczy
- gorsze: przewodowy
- najgorsze: zrazikowy
Jednostronny guz piersi prawej, urósł w ciągu 7 miesięcy, ma 12 cm, duży rozrost podścieliska, komórki nabłonkowe.
Guz liściasty
Preferowane badania w raku inwazyjnym to (5)
USG mammografia pobranie wycinka biopsja cienkoigłowa BAC RTG (biopsja chyba najwazniejsza)
Wartość predykcyjna - co?
receptory HER2, ER, PR
wartość predykcyjna potrzebna do leczenia
Paget sutka i sromu
raki przedinwazyjne
Guz liściasty - złośliwość
może być łagodny, złośliwy, lub pośredni
zwykle łagodny
Bloom-Richardson nie względnia
martwicy
Co uwzględnia Bloom-Richardson
- mitozy
- cewki
- pleomorfizm
W którym raku głównie martwica?
liściasty złośliwy
Najczęstszy guz u kobiet po menopauzie to
guz sutka
Jeśli średnica raka 2 cm, to TnM:
T1
T1 do 2 cm włącznie; T2: 2-5 cm; T3: >5cm; T4: nacieka klatkę piersiową lub skórę
Nadmierną ekspresję genu HDR2 powoduje
HER2
LCIS - charakterystyka
Księga: operacja nie przynosi skutku, bo zmiana jest wieloogniskowa, określamy typ histologiczny tak samo jak w naciekającym, zmiana jest obustronna
rzadko mikrozwapnienia, zmiana mikroskopowa niewyczuwalna palpacyjnie, często powiększenie zrazików, częściej u kobiet przed menopauzą
Przerzuty do sutka (5)
- zwykle jednostronne
- dobrze odgraniczone guzki
- brak zwapnień jak w pierwotnym
- odróżniamy je patrząc na ER
- wymagają innego leczenia
Najczęstszy rak sutka to
rak przewodowy (carcinoma ductale)
Co zwiększa ryzyko na raka sutka?
- wiek (głównie kobiety >50 rz)
- predyspozycje genetyczne
- geografia
- rak drugiej piersi i szyjki macicy
- choroby proliferacyjne sutka (hyperplasia atypica)
- wczesna miesiączka, późna menopauza
- brak ciąży, późna ciąża
- długie karmienie zmniejsza ryzyko
- otyłość
- doustne środki antykoncepcyjne
- ćwiczenia fizyczne zmniejszają
- wpływ czynników oddziałujących in utero
- dieta wysokotluszczowa i wysokobiałkowa
- pestycydy i mykotoksyny
- alkohol
- promieniowanie jonizujace
- rasa
Czy papierosy zwiększają ryzyko na raka sutka?
nie
Czynniki rokownicze raka sutka to (13)
- typ histologiczny
- rozmiar
- stan pachowych węzłów chłonnych
- ocena złośliwości
- stopień proliferacji komórek rakowych
- ploidia DNA
- wiek chorej (młody - złe rokowanie)
- ER i PR (im więcej tym lepiej)
- liczba naczyń włosowatych
- biomarkery przerzutów wisceralnych
- receptory adhezyjne, receptory czynników wzrostu, produkty białkowe genów supresorowych
- enzymy proteolityczne
Klasyfikacja Blooma-Richardsona
ocena histologicznego stopnia złośliwości (czyli GRADING), zwłaszcza NOS (przewodowego) ocenia parametry jak: 1. cewki gruczołowe 2. polimorfizm komórek 3. liczba mitoz
Mikrozwapnienia w mammografii - co oznaczają?
może być rak, zapalenie plazmatycznokomórkowe, martwica tłuszczowa, gruczolistość włókniejąca
Ginekomastia, a alkoholicy
może u nich wystąpić, bo hiperestrogenizm
Czy ginekomastia zwiększa ryzyko raka?
nie
Mały guz sutka, krwisty wyciek z brodawki to
brodawczak śródprzewodzący
wyciek ten nie musi być krwisty; brodawczak to zmiana łagodna
Fibroadenoma (włókniagruczolak)
- najczęstszy łagodny nowotwór piersi
- zmiana ostro odgraniczona w badaniu palpacyjnym
- u młodych kobiet
- proliferacja nabłonka i podścieliska
- powiększa się podczas miesiączki i w ciąży (aktywny hormonalnie)
Co jest najczęstszym łagodnym, a co złośliwym nowotworem piersi?
Łagodny - fibroadenoma
Złośliwy - przewodowy inwazyjny
Rak piersi u mężczyzn
niebolesny, może być wyciek z brodawki
Najlepsze rokowanie dla rozpoznania cellulae carcinomatosae to
obecność wyłącznie raka wewnątrzprzewodowego (DCIS) - bo on nie daje przerzutów
Najważniejszy czynnik prognostyczny raka sutka, bez przerzutów odległych to
stan okolicznych węzłów
Łagodne zmiany z ryzykiem raka (4)
- rozrost przewodowy atypowy
- liczne brodawczaki wewnątrzprzewodowe
- rozrost zrazikowy atypowy
- adenosis sclerosans (gruczolistość włókniejąca)
(NIE METAPLAZJA APOKRYNOWA i ZMIANA WŁÓKNISTO-TORBIELOWATA)
Choroba Pageta w sutku - prognoza
taka sama jak naciekający rak przewodowy, nie trzeba mammografii
Komórki układają się w Indian files
carcinoma invasivum lobulare
Geny raka sutka to
BRCA1, BRCA2
Jak zmierzyć aktywność proliferacyjną raka sutka?
przeciwciało MIB1
Rak sutka, a cytometria przepływowa
mierzy ploidię DNA w komórkach rakowych, co pokazuje jakie jest rokowanie
zarówno mała jak i duża ploidia jest zła
Wciąga brodawkę sutkową
rak inwazyjny sutka
zapalenie plazmatycznokomórkowe sutka
Rak złośliwy sutka - co się dzieje z HER2?
amplifikacja
BAC biopsja cienkoigłowa
- duże znaczenie w diagnostyce raka piersi
- z reguły nie stosuje się jej do guzów
- może służyć do diagnostyki przerzutów do węzłów chłonnych
- nie jest badaniem histopatologicznym
Co oznacza wykrycie receptorów estrogenowych?
że jest lepsze rokowanie
Dysplazja łagodna jest zmianą rzekomonowotworową (teza), gdyż na jej podłożu może rozwijać się nowotwór. (przesłanka)
teza fałszywa, przesłanka prawdziwa
Zdrowa kobieta, okrągły guzek, odgraniczony, 1,5cm
fibroadenoma
Klasyfikacja van Nyus
rak śródprzewodowy DCIS
Bierze pod uwagę: G, średnicę, margines, wiek
Guz liściasty, a przerzuty
nie przerzutuje często do węzłów (bo większość jest łagodna)
jeśli przerzutuje, to krwią do płuc, kości, serca
Może być spowodowane guzem z komórek Sertolego
ginekomastia
Jakie badania można zrobić z BAC?
immunofluorescencja
bakteriologiczne
rozmaz
Zmiana przesuwalna w sutku
fibroadenoma, rdzeniasty, śluzotwórczy
Guz liściasty - z czym może występować?
NOS
LCIS
Cechy nowotworu złośliwego sutka (3)
zaciągnięcie skóry
skórka pomarańczowa
wciągnięcie brodawki
(oprócz tego: zrośnięcie z otaczającymi tkankami, nieprzesuwalny, nierówne obrysy, bezbolesny)
Mężczyzna z ginekomastią, skąpym owłosieniem, oligospermią. Co mu jest?
Klinefelter - 47XXY
Wyciek z brodawki
nie jest charakterystyczny dla zapaleń, nie można wykluczyć nowotworu
Na obwodzie złośliwy
guz liściasty
Rak podstawny sutka
źle rokuje; brak ER i PR
Odmiana gradingu
Bloom-Richardson
Co ocenia zróżnicowanie, a co zaawansowanie raka przewodowego sutka?
zróżnicowanie - Bloom-Richardson (grading)
zaawansowanie - TnM
Przerzuty raka sutka nie zawsze…
od razu do węzłów pachowych
Co nie jest zespołem paraneoplastycznym?
złamanie szyjki kości udowej u kobiety z rakiem sutka
Wzrost ryzyka raka sutka a menopauza
późna menopauza powoduje wzrost ryzyka
W czym pomaga klasyfikacja van Nyus?
w doborze leczenie DCIS
Rak Pageta - z jakim innym rakiem występuje?
przewodowym
Rak pageta w okolicy ano-genitalnej
może rozwijać się jako zmiana izolowana, wieloogniskowa, rzadko współistniejąca z głębiej położonym gruczolakorakiem
Rak sutka, receptory ER i PR, jakie rokowanie?
lepsze niż gdyby ich nie było
Wapnienie przerzutowe - czego dotyczy?
tkanek miękkich (tkanek nieuszkodzonych, tam gdzie środowisko kwaśne - płuca, żołądek, nerki)
LCIS - czego możemy się spodziewać?
guza w drugim sutku
bo LCIS to zmiana obustronna, a DCIS jednostronna
Kobieta, 40-letnia, w 7 miesiącu ciąży, urósł guz 12 cm, niebolesny, dobrze odgraniczony. Jaka choroba?
guz liściasty
Atypowy rozrost zrazikowy, a rak
atypowy rozrost zrazikowy powoduje 4-5 raza większą szansę na raka sutka
Ginekomastii nie wywołuje…
rak stercza
Fibroadenoma może mieć…
gruczolistość włókniejącą (wersja complex)
Fibroadenoma complex - co może mieć? (4)
- metaplazja płaskonabłonkowa
- brodawczakowata metaplazja apokrynowa
- gruczolistość włókniejąca
- torbiele i zwapnienia w śródbłonku
Ginekomastia (2)
może być u noworodków
nie ma rozrostu zrazików
W którym raku brak HER-2?
rdzeniastym
Zapalenie okołoprzewodowe sutka (2)
- palaczki
- nawraca
Obrzęk, bolesność piersi w okresie laktacji, mały guzek pod brodawką - o czym świadczy?
O infekcji S. aureus (ostre ropne zapalenie sutka)
dochodzi do niego podczas karmienia, jeśli dziecko wcześniej zaraziło się s. aureusem lub streptococciem
Ziarniniakowe zapalenie zrazików sutka - u kogo występuje?
- u kobiet które rodziły
- częściej u kobiet stosujących środki antykoncepcyjne