GK 4.3 Flashcards
Wat is urine incontinentie?
= het onvermogen de urinelozing met de wil aan te sturen.
= het onvrijwillig verliezen van urine
5 Vormen van urine incontinentie
Stress incontinentie Urge incontinentie Overloop incontinentie Reflex incontinentie Volledige en functionele incontinentie
Stress incontinentie
–> inspanning
druk in buikholte neemt toe, zwakke blaasspier / bekkenbodem
- meest voorkomende vorm (bijna alleen vrouwen)
vooral overdag last
goed te behandelen
Urge incontinentie
–> aandrang
Bij geringe blaasvulling reageert blaas al (te vroeg), continu aandrag.
Door overactieve blaas, prikkeling, irritatie
Komt samen met stressincontinentie meeste voor.
Overloop incontinentie
–> druppel
Te zwakke contractie blaas, blokkade uretra
‘druppeltjes urine’
Oorzaak kan zijn prostaat problemen
Veel bij mannen -> prostaatproblemen
niet vaak bij vrouwen
Reflex incontinentie
Geen prikkel dat de blaas vol is en moet ledigen
geen controle
Blaas-ruggenmerg = intact, hersenen-blaas = verstoord
Plassen als baby
Volledige incontinentie
Continu urine verliezen
- geen aandrang, geen controle, geen normale blaasvulling.
Door problemen in hersenen, zenuwen beschadigd.
katheter
Functionele incontinentie
Mictieproces niet verstoord
incontinentie = symptoom (bij bepaalde ziekte, bijv. dementie)
Door immobiliteit, medicatie, veel urine produceren, niet op tijd naar wc.
Soorten Urineweginfecties (UWI)
Cystitis = blaasontsteking
Pyelonefritis = (pyelitis = nierbekkenontsteking, nefritis = nierontsteking)
Uretritis = urethraontsteking
Lage urineweginfecties
= plasbuis (urethra) en blaas (vesica)
-> vaak ontsteking door bacterie vd huid of dikke darm.
Uretritis;
afscheiding, branderig gevoel -> soms SOA
Cystitis; veel plassen, aandrang, hematurie, pijn bij plassen –> kan Urge incontinentie veroorzaken
Hoge urineweginfecties
= ureter en nier (nierbekken)
Pyelonefritis -> vaak door cystitis, zelfde bacterie
Nefritis -> vaak uit pyelonefritis, auto-immuun aandoening
Vaker bij vrouwen, nierstenen, katheter
hoge koorts, rugpijn (slagpijn), dysurie (pijn), hematurie
CAVE = nierfalen
Onderzoek & behandeling UWI
Onderzoek
® Urinestick (Dipstick): pH, ery’s, leuco’s, nitriet
® Lab: bloed infectieparameters (CRP, Leuco’s, dif.), urinekweek
® Beelddiagnostiek: echo, cystoscopie, CT
Behandeling
v Ongecompliceerde urineweginfecties bij niet-zwangere, gezonde vrouwen –> afwachtend beleid
> Veel drinken, pijnstilling, geen AB
v Bij risicogroepen (zwangere vrouwen, kinderen, mannen en mensen met verminderde weerstand, diabetes, of afwijkingen aan de nieren/urinewegen)
> Starten met AB
> Voldoende drinken en pijnstilling
v Bij tekenen weefselinvasie
> Starten met AB en adviezen
Prostaat aandoeningen
Ontstoken prostaat (prostatitis) prostaatkanker (carcinoom) vergrote prostaat (benigne prostaat hyperplasie)
Klachten:
Bloed bij zaadlozing (hemospermie)
Prostaatpijn
Plasklachten
Prostatitis
Komt vooral voor bij mannen tussen 30-50 jaar, 1/3 ooit tijdens het leven een prostatitis
Zijn 4 vormen –> de 2 belangrijkste vormen:
► Acute BP
§ Ontstaat plotseling
§ Hoge koorts, koude rilling, griepachtige verschijnselen, pijn prostaat en perineum, mictieklachten, troebele urine en pijnlijke ejaculatie
§ Door bacterie -> AB nodig
► Chronische BP (>3 mnd)
§ Ontstaat geleidelijk en verschijnselen zijn vaak minder ernstig dan A.P.
§ Klachten komen en gaan, vaak geen koorts
§ 2 oorzaken
□ Soms door bacterie
□ Chronic Pelvic pain syndrome; door gespannen bekkenbodem, veel zitten, stress, te gehaast leven en laat plassen –> behandeling: massage prostaat, ejaculeren, warmte.
Prostaatkanker
Meest voorkomende vorm van kanker bij mannen
Oorzaak = onbekend
Risicofactoren: familiair, leeftijd > 50, mannelijke geslachtshormonen
Symptomen: vaak in later stadium
○ Moeite met plassen, vaker moeten plassen, zwakke / onderbroken urinestraal, pijn of branderig gevoel bij het plassen, bloed in urine/sperma
Uitzaaiingen: botmetastasen onderrug en bekken
Diagnostiek: rectaal touchér, PSA, biopsie, evt. echo
Behandeling: ‘waakzaam wachten’, chirurgie, radiotherapie, hormonale therapie
Vergroting vd prostaat (BPH)
Benigne prostaathyperplasie
Incidentie: >60% van de mannen >60 jaar en 90% mannen >80 jaar
Oorzaak = onbekend
§ Normaal fysiologisch verschijnsel bij ouderdom
§ Hormonaal, omzet testosteron naar dihydrotestosteron –> stimuleert de groei
Symptomen: ontstaan geleidelijk
§ Nadruppen, niet kunnen plassen, onvolledige lediging vd blaas, incontinentie, nycturie, pijn bij plassen, bloed in urine, moeilijk op gang komen mictie, moeten persen bij plassen, loze aandrang en slappe urinestraal
Behandeling niet noodzakelijk
§ Medicatie; hormoonremmer, spierverslapper prostaatweefsel
Soms TURP: transurethrale resectie vd prostaat
