Gísli glósur 2

Question 1

hvernig bilirubin er fituleysanlegt og kemst yfir BBB?

Answer 1

ókonjugerað (á eftir að fá konjugeringu til að verða betra og minna hættulegt)

Question 2

hvenær er hætta við að ókonjugerða fari yfir BBB og valdi heilaskaða (kernicterus)?

Answer 2

þegar það er of mikið (410-480) til að geta allt bundist albúmíni

Question 3

afh hækkar bilirubin physiologiskt fyrstu dagana? (4)

Answer 3

1) út af háu hb
2) styttum líftíma rbk
3) vanstarfsemi óþroskaðra ensíma í lifur
4) aukin enterohepatic circulation

Question 4

hversu algeng er nýburagula?

Answer 4

60% fá hana á 3-5 degi

Question 5

hvenær er hægt að segja að nýburagula sé patologisk?

Answer 5

ef hún er á 1. sólarhring eða ekki gengin yfir eftir 2 vikur

Question 6

hvað getur valdið gulu á 1. sólarhring? (2)

Answer 6

1) hemólýsa (vegna rhesus, spherocytosu, G6PD skorts

2) sýkingar

Question 7

hvað veldur síðtilkominni nýburagulu? (8)

Answer 7

1) brjóstsamjólkurgula!
2) hemolýsa
3) sýkingar
4) mar í húð
5) polycythemia
6) ileus
7) efnaskiptagallar
8) crigler-najjar

Question 8

hvað er BIND?

Answer 8

bilirubin induced neurologic dysfunction

Question 9

hvað er kernicterus?

Answer 9

gulur heili

Question 10

greining nýburagulu?

Answer 10

bilirubinmæling (húðpróf upp að 250 ein)

Question 11

hvernig virkar blágrænt ljós?

Answer 11

breytir ókonjugeruðu bilirubin í húð í vatnsleysanlegt úrgangsefni án þess að lifur komi að

Question 12

hvað er coombs próf? (2)

Answer 12

1) Direct próf mælir mótefnin á yfirborði RBK.

2) Indirect mælir mótefni sem fljóta í blóðinu

Question 13

lýsa ABO isoimmunisering? (2)

Answer 13

1) þegar móðir er í O flokki en barn í A eða B

2) væg einkenni, helst nýburagula

Question 14

meðferð við sepsis í nýburum? (2)

Answer 14

1) ampicillin og gentamicin
2) ef meningitis grunur þá cefotaxime (ceftriaxone við 2-3 vikna) í stað genta
3) ef CNS þá notað vancomycin í stað ampicillin

Question 15

hvað er pemphigus neonatorum?

Answer 15

Grunn s. aureus húðsýking. (Einkenni eru blöðrumyndun nokkrum dögum eftir fæðingu)

Question 16

triad fyrir toxoplasmosis?

Answer 16

1) chorioretinitis
2) hydrocephalus
3) kalkanir í heila

Question 17

meðf við toxoplasmosis?

Answer 17

pyrimethamine+sulfadizine

Question 18

hvaða einkenni kemur við enduvakningu á CMV á meðgöngu?

Answer 18

heyrnarleysi

Question 19

hvaða einkenni kemur við primer CMV á meðgöngu? (6)

Answer 19

1) gula og hepatit
2) blueberry muffin útbrot
3) heyrnarleysi
4) thrombocytopenia
5) kalkanir í heila
6) microcephalia

Question 20

hversu líklegt er að CMV sýking berist til barns?

Answer 20

35%

Question 21

kemst hepatitis B yfir fylgju?

Answer 21

nei bara við blæðingu í fæðingu

Question 22

meðferð við hepatit B í fæðingu?

Answer 22

mótefni og bólusetning innan 24 klst frá fæðingu (virkar mjög vel)

Question 23

klassískt í kjöflar parvo sýkingar?

Answer 23

liðbólgur

Question 24

hver er algengasta orsök blindu hjá börnum?

Answer 24

retinopathy of prematurity (ROP)

Question 25

hvað veldur retinopathy of prematurity (ROP)?

Answer 25

lokun óþroskaðra æða í retinu

Question 26

hvað er periventricular leukomalacia?

Answer 26

Tap á hvíta efni aðlægt heilahólfum, orsakað af HIE eða heilablæðingu

Question 27

Algengasta orsök þroskafrávika hjá fyrirburum?

Answer 27

Heilablæðing

Question 28

hvenær gerist heilablæðing fyrirbura oftast?

Answer 28

við 12-36 klst aldur

Question 29

meingerð á bakvið heilablæðingu fyrirbura?

Answer 29

ófullkomin bþ stjórnun hjá fyrirburum -> bþ intracranialt sveiflast með bþ annars staðar í líkamanum