Geriatrie en Dementie Flashcards
benoem de geriatrische modellen
1 synergistisch ziektemodel; door multiple, niet aan elkaar gerelateerde aandoeningen wordt uiteinde een “functionele drempel” overschreden
2 attributiemodel; het toekennen van een functionele achteruitgang aan een oude kwaal of te wel misattributie
3 causale ketenmodel; hierbij veroorzaakt een aandoening zowel een andere aandoening als functionele achteruitgang. er dient gezocht te wroden naar de/een gemeenschappelijke deler
4 ontmaskerend voorvalmodel; door een verandering in de situatie (life event) komt een goed gecompenseerd, niet herkende aandoening aan het licht.
wat is dementie en wat valt hieronder
dementiesyndroom is een verzamel begrip voor een stoornis in het korte- en langetermijngeheugen, het abstractie- en oordeelsvermogen en andere stoornissen van de hogere corticale functies, waarbij kenmerkend is dat het bewustzijn ongestoord is.
bij dementie is er een geleidelijke achteruitgang/ verandering van
- cognitieve functies
- sensomotorische functies
- gedrag
onder dementie vallen
- alzheimer
- vasculaire dementie
- creuzfeldt-jakob
- frontotemporale dementie
- lewy body dementie
- parkinson
wat zijn predisponerende factoren voor dementie
- hoge leeftijd
- hart en vaatziekten
- diabetes
- veel vet en suikerrijk eten
- te weinig lichaamsbeweging
- verkeerde genen
- neurologische aandoeningen
wat zijn de symptomen bij dementie
- amnesie
- acalculie
- apathie
- afasie
- agnosie
- bradyfrenie
- alexie
- apraxie
- agressie
- agrafie
- achterdochtig
- onrustig
- depressief
- slaapproblemen
- angstig
- slecht beoordelingsvermogne
- geen besef van tijd
- verward
- gedragsverandering
- sociaal isolement
dementie doorloopt 7 fase (1-7) waarbij het beginstadium geen cognitieve achteruitgang is en een normaal functioneren tot de eindstadium waarbij zeer ernstige cognitieve achteruitgang en een ernstige invaliderend functioneren
wat zijn de criteria van dementie
- achteruitgang in cognitieve functies ten opzichte van oorspronkelijk niveau van functioneren.
- de stoornissen interferen met het dagelijks functioneren
- de problemen zijn niet verklaarbaar vanuit delier of psychiatrische aandoening
- er zijn ten minste twee van de volgende patronen aanwezig
+ stoornissen in het opnemen en reproduceren van nieuwe informatie
+ stoornis in het ogisch redeneren, handelen in complexe taken, oordeelsvermogen
+ stoornis ivan de visueel-spatiële functies
+ stoornis in de taal
+ verandering van gedrag, persoonlijkheid
hoe wordt de diagnose dementie gesteld
de diagnose wordt gesteld op basis van
- ernstige amnesie in combinatie met andere symptomen (criteria van dementie)
- klinimetri
- MRI-, CT-scan
- liqouronderzoek
- bloedonderzoek
waaruit bestaan de conservatieve therapieën bij dementie
de conservatieve therapieën kan bestaan uit
- verbeteren en behouden lichamelijke conditie
- behandelen neuro psychiatrische problemen (dementie, angst)
- benutten nog werkende onderdelen (geheugensteuntjes)
- behandelen gedragsstoornissen (antipsychotica)
5% van het aantal patiënten met het dementiesyndroom is behandelbaar met medicatie
waaruit bestaat het multidisciplinair team dat de patiënten met dementie behandelen
- huisarts
- neurologen
- revalidatieartsen
- verplegers
- fysiotherapeuten
- psychologen
- logopedisten
- mantelzorgers
leg uit over alzheimer
alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. oorzaak is onbekend. er wordt aangenomen dan amyloïde plaques en neurofibrillaire tangels een rol spelen
amyloïde plaques; bestaan uit beta-amyloïde eiwit
- ontstaan bij het knippen van de AP komt het betal-amyloïde eiwit vrij. dit eiwit wordt normaliter afgebroken maar bij de ziekte van alzheimer gebeurd dat niet. los zwevende eiwitten verkleven en vormen zo amyloïde plaques
neurofribrillaire tangles; bestaan uit het tau-eiwit
- ontstaan het cytoskelet bestaat uit microtubili die zijn stabiliteit dankt aan het tau-eiwit. bij alzheimer veranderd de samenstelling van tau-eiwit. dit resulteert dat het cytoskelet kapot gaat. het ongebonden tau-eiwit klontert samen in de neuron. daarnaast degenereren de dendrieten van de soma en sterft deze.
leg vasculaire dementie uit en het verschil met alzheimer
het ontstaan van kleine herseninfarcten. dit leidt tot sterfte in de hersengebieden.
vasculaire dementie
- ontstaat door herseninfarcten / bloedingen
- snellere stapsgewijze achteruitgang
- belijktijdige geestelijke en lichamelijke achteruitgang
- langer bewust van achteruitgang door grillig ziekteverloop ; somberheid
alzheimer
- ontstaat door ophoping eiwitten
- geleidelijke achteruitgang
- eerst geestelijke achteruitgang later pas lichamelijk
- minder ziekte inzicht.
wat is lewy body dementie
dit is een apart soort dementie, met aanwezigheid van lewy-lichaampjes. deze zijn ook voorkomend bij de ziekte van parkinson. bij deze soort dementie zitten ze voornamelijk in de neocortex en niet in de substantia nigra
wat is fronto-temporale dementie
bij dit type dementie staan vooral gedragsstoornissen en stoornissen in de uitvoerende functies, zoals planning en oordeelsvorming op de voorgrond. geheugenstoornissen treden pas later op, waardoor de diagnose lastig is
