Geneesmiddeleninteracties Flashcards
Welk onderscheid wordt gemaakt binnen geneesmiddeleninteracties?
Farmacokinetische interacties
Farmacodynamische interacties
Wat zijn farmacokinetische interacties?
Interacties die zich kunnen voordoen ter hoogte van de absorptie, distributie of metabolisatie en excretie waarbij de plasmaconcentraties het geneesmiddel veranderen.
Wat is een typisch kenmerk voor farmacokinetische interacties?
Ze zijn MOLECUULSPECIFIEK: indien een interactie optreedt kan er verandert worden naar een alternatief binnen DEZELFDE KLASSE waar de interactie niet of minder optreedt.
Wat zijn farmacodynamische interacties?
Interacties tussen geneesmiddelen die inwerken op hetzelfde orgaan en die synergistisch of antagonistisch werken ZONDER de concentraties van het geneesmiddel te veranderen.
Welk type interacties (kinetisch of dynamisch) is het moeilijkste op te lossen?
Farmacodynamische
Welke leeftijdscategorie loopt meer risico op geneesmiddeleninteracties en waarom?
Ouderen;
- polyfarmacie: ze combineren meerdere geneesmiddelen
- er zijn leeftijdsgerelateerde wijzigingen in PK en PD
- meer voorkomen van comorbiditeit
Wat zijn risicofactoren bij geneesmiddeleninteracties?
- polyfarmacie
- bepaalde klassen van geneesmiddelen
- ouderen
- meerdere voorschrijvende artsen
- wijziging in medicatie
- combinatie van voorgeschreven medicatie met OTC.
Welke stappen worden ondernomen om een interactie af te handelen?
- Informatie verzamelen: werkingsmechanisme, klinische relevantie, voorstel voor afhandeling
- Interactie afhandelen (CM/ stockleys): eventuele alternatieven
Welke mogelijke opties zijn er bij het afhandelen van een interactie?
- 1 van de geneesmiddelen (tijdelijk) stopzetten
- alternatief binnen dezelfde klasse
- alternatief buiten dezelfde klasse
—> OPM: opletten op het alternatief ook geen interactie veroorzaakt - dosisaanpassingen
- monitoring
Wat is een laatste en cruciale stap in het afhandelen van een interactie?
Contact opnemen met de arts en alternatieven voorstellen die op voorhand onderzocht zijn.
Tot welke klasse behoort Ciprofloxacine?
Chinolonen antibiotica
Welke componenten omvat Maalox?
Magnesiumhydroxide en aluminiumoxide
Tot welke klasse behoort Maalox?
Antacidum
Welke interactie treedt erop tussen Ciprofloxacine en Maalox?
Ciprofloxacine en andere chinolonen zijn gevoelig aan complexvorming waardoor er minder geneesmiddel opgenomen wordt en er zich dus een interactie voordoet thv de absorptie.
De antimicrobielewerking zal verminderd zijn.
Welke klassen van geneesmiddelen zijn gevoelig aan complexvorming met metaalionen?
- chinolonen
- bisfosfonaten
- tetracyclinen
- Levothyroxine
Wat zijn voorbeelden van metaalionenbronnen?
Antacida, melk en ijzerpreparaten
Aan welke componenten zijn bifosfonaten nog gevoelig en dienen ze dus gescheiden te worden?
Voeding, drank en medicijnen
Hoe groot moet het interval zijn bij het combineren van antacida met elk ander GM?
1 - 2h
Welke 2 farmacokinetische interacties kunnen optreden thv de absorptie?
- complexvorming met metaalionen
- veranderingen in gastro-intestinale pH
Welke 2 klassen van GM’en interfereren met de GI pH?
Antacida en PPi
Welke geneesmiddel is een slachtoffer van veranderingen in GI pH? Leg uit:
Itraconazole = antimycoticum: het is zuurgevoelig voor zijn oplosbaarheid. Het zal enkel goed oplossen indien het in zuur milieu is.
Indien de pH van GI systeem toeneemt zal de oplosbaarheid toenemen en zal er minder opgenomen worden.
Wat zijn 2 gevolgen van farmacokinetische interacties die zich voordoen thv de absorptie?
Ze zorgen ervoor dat de snelheid van opname verlaagt of dat de hoeveelheid dat opgenomen wordt verminderd.
Hoe kunnen we (2 manieren) de farmacokinetische interacties thv de absorptie oplossen?
Door het gebruik van 1 van de geneesmiddelen te staken (voorlopig).
Door het geneesmiddelvrij interval te nemen
Op welke 3 manieren zal de interactie tussen Ciprofloxacine en Maalox/ metaalionen afgehandeld worden?
- tijdelijk de toediening van metaalionen staken tijdens de Ciprofloxacinekuur
Indien stoppen niet mogelijk is
- inname van ciproflaxacine 2h voor of 4-6h na inname van antacidum
- antacidum vervangen door een PPI
Tot welke klasse behoort omeprazol?wat is de indicatie?
Protonpompinhibitor: daling van de maagzuursecretie - neutraliseren van de maag bv. Bij behandeling van maagulcus
Welke geneesmiddelencombinatie wordt er gebruikt bij een Helicobacter pylori eradicatie?
Pantoprazol + amoxicilline + metronidazol + claritromycine
Welke klasse is pantoprazol?
Protonpompinhibitor = PPI
Tot welke klasse behoort metronidazol?
Antibioticum - nitro-imidazolen
Tot welke klasse behoort amoxicilline?
B-lactamantibiotica
Tot welke klasse behoort claritromycine?
Macrolide antibiotica
Tot welke klasse behoort bisoprolol?
B-blokker
Tot welke klasse behoort hydrochloortiazide?
Diureticum - thiaziden
Tot welke klasse behoort simvastatine?
Statines
Hoelang duurt de behandeling van een H. Pylori eradicatie?
2 weken - soms 7 dagen
Tot welke klasse behoort erythromycine?
Macrolide antibiotica
Welke interactie bestaat er tussen claritromycine en simvastatine? Thv welk mechanisme is dit een probleem?
Een farmacokinetische interactie thv metabolisme: simvastatinespiegels zullen stijgen waardoor er verhoogde kans is op myopathie en rhabdomyolyse.
Hoe zullen we de interactie tussen claritromycine/ erytromycine en statines afhandelen?
- Eendaagse antibioticumkuur: niks veranderen
- Meerdaagse antibioticumkuur: simvastatine vervangen door Pravastatine of rosuvastatine
Indien dit niet mogelijk is:
- erytromycine of claritromycine vervangen
Indien dit ook niet mogelijk: stop de toediening van statine tijdens de kuur
Waarom kan simvastatine vervangen worden door pravastatine of rosuvastatine tijdens de afhandeling van de claritromycine - statine interactie?
Het is een farmacokinetische interactie waarbij we bij vervanging eerst kijken naar een geneesmiddel binnen dezelfde klasse: pravastatine of rosuvastatine zijn geen CYP3A4 substraten.
Welke familie van enzymen spelen een belangrijke rol in de metabolisatie?
CYP450 enzymen
Welke CYP enzymen zijn belangrijk?
CYP1A2
CYP2D6
CYP3A4
CYP2B6
CYP2C19
CYP2C8
CYP2C9
Wat zijn substraten voor enzymen?
GM’en die afgebroken worden door het enzym
Welk onderscheid kan gemaakt worden bij beinvloeders van enzymen? Leg uit
Induceren: zullen het enzym induceren en dus zorgen voor een versnelde afbraak
Inhibitoren: zullen het enzym Inhiberen en dus zorgen voor een vertraagde afbraak
Op welke manier werken inducers? Maw wat is het mechanisme?
Ze stimuleren de activiteit van het enzym door de eiwitsynthese te stimuleren.
Op welke manier werken inhibitoren? Maw wat is hun mechanisme?
Ze zullen de werkingen van het enzym remmen door eraan te binden
Wat is het gevolg van een enzym inducer?
De plasmaconcentraties zullen dalen omdat het substraat meer afgebroken wordt
Wat is het gevolg van een enzym inhibitor?
De plasmaconcentraties zullen stijgen omdat het geneesmiddel minder afgebroken wordt
Welke andere stoffen behalve geneesmiddelen kunnen ook het CYP metabolisme beïnvloeden?
Sigarettenrook, voedingssupplementen en fytotherapie
Welke risico bestaat er door enzyminhibitoren?
Risico op toxische levels = overdosering
Welke werkt het snelst, een enzyminductor of een enzyminhibitor? Leg uit
Enzyminhibitoren werken sneller dan inductoren: zowel de start als het einde van een inductor werkt TRAAG.
Geef voorbeelden van substraten van CYP1A2:
Warfarine
Theofylline
Clozapine
Geef voorbeelden van CYP1A2 inductoren;
Carbamazepine
Fenytoine
Sigarettenrook
Rifampicine
Geef inhibitoren van CYP1A2 enzymen:
Fluvoxamine
geef voorbeelden van substraten van CYP2B6
Tramadol
Methadon
Propofol
Geef voorbeelden van inductoren van CYP2B6:
Carbamazepine