Gastro Flashcards
Welke aandoeningen worden besproken in het gastro-intestinaal systeem?
- Gastro-oesofageale reflux
- Peptische ulcus
- Gastritis
- Coeliakie
- Dyspepsie
- Pancreatitis
- IBS
- IBD
- Proctologie
Wat is oesofageale reflux?
Het is een chronische aandoening waarbij de maaginhoud terugvloeit in de slokdarm dat leidt tot irritatie en ontsteking.
Wat is een peptische ulcus?
Een zweer in de maagwand of in het begin van de dunne darm (duodenum) dat veroorzaakt wordt door een disbalans tussen maagzuur en beschermende slijmproductie.
Wat is een gastritis?
Een ontsteking van het maagslijmvlies
Wat is coeliakie?
Een auto-immuunziekte waarbij consumptie van gluten schade veroorzaakt aan het slijmvlies van de dunne darm.
Wat is pancreatitis?
Ontsteking van de pancreas
Waarvoor staat IBD en wat is het?
Inflammatoire bowel disease
= het is een groep van chronische inflammatoire aandoeningen waaronder Crohn en Colitis Ulcerosa.
Waarvoor staat IBS en wat is het?
Irritable bowel syndrome (prikkelbare darmsyndroom)
= het is een structurele darmaandoening zonder duidelijke structurele afwijkingen
Wat is dyspepsie?
Een verzamelnaam voor chronische of terugkerende bovenbuikklachten
Wat is Proctologie?
Medisch vakgebied dat zich richt op aandoeningen van de anus, het rectum en de dikke darm.
Hoe is de dunne darm opgebouwd?
- Duodenum
- Jejunum
- Ileum
Hoe is de dikke darm opgebouwd?
- Caecum
- Colon
- Rectum
Waarvoor staat GORZ?
Gastro-oesofageale refluxziekte
Geef een ander woord voor oesofagus?
Slokdarm
Hoelang is de slokdarm?
25 cm
Wat zijn 2 functies van de oesofagus?
- Peristaltiek - om de voeding en vloeistoffen naar de maag te transporteren
- Barrière - voorkomt dat maaginhoud terug van de maag naar bovenkomt
Op welke manier zorgt de oesofagus voor een barrierefunctie?
- Peristaltiek: enkel naar beneden
- Sfinctercomplex
- Hoek van His: slokdarm komt niet loodrecht in de maag toe
- Productie van speeksel = bicarbonaat - zal het zuur neutraliseren
Wat is de hoek van His?
Het is een anatomische structuur die verwijst naar de hoek tussen de oesofagus en de fondus van de maag.
Wat is de functie van de hoek van His?
Het voorkomt dat de maaginhoud terugvloeit in de slokdarm.
Thv welke plaats van de slokdarm zit het diafragma?
Thv de LES = lower esophageale sfincter
Wat is de functie van het diafragma?
Het zal zorgen voor een drukverhoging thv de LES waardoor het samen met de LES zorgt voor het voorkomen van terugvloei van de maaginhoud in de slokdarm.
Welk onderscheid wordt gemaakt in de GERZ?
Fysiologische reflux
Pathologische reflux
Wat is fysiologische reflux? Bij wie komt het voor?
Het komt bij iedereen voor.
Dit is reflux die veroorzaakt wordt door de relaxatie van de LES na een maaltijd, maar hierbij heeft de patient geen symptomen/ klachten.
Wat is pathologische reflux? Welk onderscheid wordt er gemaakt? Leg ook uit:
Pathologische reflux is terugvloei van de maaginhoud in in de slokdarm waarbij WEL symptomen/klachten ontstaan.
—> onderscheid tussen:
- Niet-erosieve reflux (NERD): wel symptomen maar geen schade aan de slokdarm
- oesofagitisletsels: schade van de slokdarm onder de vorm van erosies, zweren of vernauwingen
Wat is de prevalentie van oesofageale reflux in de westerse wereld?
10-20%
Wat is pyrosis?
Brandend maagzuur: gekenmerkt door een brandend gevoel achter het borstbeen.
= retrosternaal
Wat zijn de typische klachten bij oesofageale reflux?
- Pyrosis/ zuurbranden retrosternaal
- regurgitatie van zuur = zure smaak in de mond
Wat zijn alarmsymptomen bij eosofegeale reflux?
- Dysfagie
- Vermagering
- Bloeding
Wat is dysfagie?
Moeite met slikken of pijn bij het slikken
Op basis van de welke classificatie wordt oesofageale reflux ingedeeld? Welke types zijn ernstig?
Los angelos classificatie in graad A tot D waarbij C en D de meest ernstige situaties zijn.
Thv waar in de slokdarm zien we bij oesofageale reflux typisch schade optreden? Leg uit wat dit is
Thv de Z-lijn: dit is een scherpe aflijning tussen slokdarmweefsel en maagweefsel
Welke complicaties kunnen optreden indien je oesofageale reflux niet meteen behandeld?
- Barrett slokdarm
- Displasie
- Slokdarmcarcinoom
Wat is het een barret slokdarm?
We zien hierbij dat er ter hoogte van de Z-lijn uitlopers zijn waardoor de scherpe aflijning tussen slokdarmweefsel en maagweefsel verdwenen is.
Dit weefsel noemen we de Barretslokdarm zone.
—> er is dus een opschuiving van de Z-lijn en een intestinale metaplasie.
In hoeveel procent van de GORZ komt een Barrettslokdarm voor?
5 tot 10% van de patienten
Wat kan het gevolg zijn van een Barrett slokdarm?
Het ontstaan van een slokdarmcarcinoom. Het is met andere woorden een premaligne aandoening.
Hoeveel % van de patienten met Barrett-slokdarm lopen risico op slokdarmcarcinoom?
0,12%
Wat zijn bevorderde factoren voor het ontstaan van oesofageale reflux?
Een sliding hernia
Hiatus hernia
Geef een synoniem voor hiatus hernia
Maagbreuk
Wat is een sliding hernia? Hoe kan dit een stimulerende factor zijn voor reflux?
Hierbij zal de maag iets meer naar boven geschoven zijn waardoor het diafragma niet meer exact thv de LES zich bevindt. Hierdoor valt de druk die het diafragma normaal uitoefent op de LES weg en kan de maaginhoud makkelijker terugvloeien naar de slokdarm.
Wat is een para-oesofageale hiatus hernia?
Hierbij zal de LES zich op dezelfde plaats bevinden maar een deel van de maag dringt door het diafragma.
Welke 2 factoren verhogen de kans op een maagbreuk?
Obesitas en oudere leeftijd
Geef nog 3 andere risicofactoren voor een hiatus hernia:
- congenitaal = aangeboren
- chirurgie
- scoliose
Wat zijn de behandeldoelen van een oesofageale reflux?
- Symptomen onderdrukken: zorgen dat de patienten geen klachten meer hebben om de levenskwaliteit te verhogen
- Chronische schade voorkomen
- Opgelopen schade helen
Wat zijn niet-medicamenteuze adviezen bij de behandeling van oesofageale reflux?
- Vermijd vooroverbuigen
- Niet onmiddellijk na maaltijd gaan liggen
- Hoofduiteinde verhogen tijdens het slapen
- In geval van obesitas: gewichtsverlies
- Rookstop
- Vermijd koffie, tomaten, citrusvruchten, kruiden, munt, pikante voeding
- Vermijd alcohol
- Liever 5 kleinere maaltijden dan 3 grote/ overvolle maaltijden
Wat zijn de algemene behandelopties van een oesofageale reflux?
Niet-medicamenteus: levensstijl adviezen
Medicamenteus
Chirurgie
Welke medicamenteuze behandelen kunnen gegeven worden bij oesofageale reflux?
- Antacida
- H2-antagonisten
- Protonpompinhibitoren
Welke plaats hebben Antacida in de behandeling van oesofageale reflux? Hoe werken ze?
Ze gaan het maagzuurneutraliseren: ze werken snel en kort maar enkel SYMPTOMATISCH - ze gaan niks doen aan de onderliggende oorzaak
Hoe werken de H2-antagonisten en de PPI? (Algemeen)
Ze gaan de zuurproductie remmen
Geef voorbeelden van H2-antagonisten die gebruikt worden in de behandeling van oesofageale reflux
Ranitidine
Cimetidine
Famotidine
Hebben H2-antagonisten of PPI een snellere werking?
De H2-antagonisten werken sneller dan de PPI
Welke geneesmiddelenklasse wordt niet meer gebruikt voor de behandeling van oesofageale reflux?
H2-antagonisten
Welke geneesmiddelenklasse is de eerste keuze voor de behandeling van oesofageale reflux?
PPI
Geef voorbeelden van PPI’s:
Pantoprazol
Omeprazol
Esomeprazol
Rabeprazol
Wat is een typisch kenmerk van de PPI onderling?
Er is geen verschil in effectiviteit maar wel een verschil qua interacties
Wat is de klassieke dosis en behandelduur van een PPI?
40 mg - 1 keer per dag - gedurende 4 tot 8 weken
Leg het werkingsmechanisme uit van de PPI’s:
Ze zullen de H/K-ATPase pompt thv de parietale cellen inhiberen waardoor er minder maagzuur geproduceerd wordt. Ze gaan deze IRREVERSIBEL inhiberen!
Wat wordt er geadviseerd indien een patient niet volledig van een PPI kan afbouwen?
De patient verder laten staan op de laagst mogelijke dosis van PPI
Welke 2 opties kunnen we toepassen bij chirurgie bij de behandeling van een oesofageale reflux?
- Nissen operatie
- Toupet operatie
Wat is het verschil tussen een Nissen- en een toupet operatie?
Bij een Nissenoperatie wordt de fundus van de maag volledig rond de slokdarm gewikkeld terwijl bij een toupet operatie slechts gedeeltelijk.
Wat is de bedoeling van de nissen en toupet operatie?
Ze zullen zorgen voor een verhoogde druk thv de LES waardoor de refluxklachten verminderen
Wat zijn mogelijke complicaties van de nissen of toupet operatie?
De patiënten kunnen last krijgen van dysfagie: moeilijker slikken van voeding.
Opgeblazen buik omdat boeren moeilijker is
Hoe gaan we een hiatus hernia behandelen?
Indien de patient er geen last van heeft, gaan we NIKS doen.
Op welke manier gaan we een Barrett slokdarm voorkomen of behandelen/ opvolgen?
Patiënt levenslang PPI’s toedienen.
Endoscopisch de schade opvolgen
Welke 3 functies (algemeen) heeft de maag?
Mechanische vertering
Chemische vertering
Bescherming tegen zure maaginhoud door mucusproductie
Welke 3 spierlagen zorgen voor een mechanische afbraak door de maag? Leg uit
- Fundus: dit is een spierlagen die zal uitzetten indien er voeding in de maag terechtkomt
- Antrum: deze de voeding kneden in kleinere stukken
- Pyloor: zal grotere stukken tegenhouden zodanig dat die opnieuw in kleinere stukken gekneed kan worden
Wat verstaat men onder chemische vertering van de maag?
Productie van maagzuur (HCl) en pepsinogeen dat zorgt voor de afbraak van eiwitten, koolhydraten, bacteriën en collageen.
Wat is een maagzweer? Wat is het verschil met een erosie?
Een scherp begrensde onderbreking van het maagslijmvlies die door de spierlaag heen dringt.
—> een erosie is eerder oppervlakkig