Cardiovasculair Stelsel Flashcards
Wat is cardiovasculaire ziekte (CVD)?
Verzamelnaam van hart en vaatziekten (aandoeningen van de bloedvaten)
Hoe ontstaat een cardiovasculaire ziekte? Leg het proces uit
De onderliggende oorzaak is atherosclerose.
Het proces zal beginnen met een atherogenese = vorming van plaque aan de bloedvatwand.
Deze plaques zullen groter en groter worden tot ze leiden tot een ruptuur met als gevolg het vormen van een trombus.
Deze zorgt voor een occlusie van het bloedvat of kan eventueel loskomen en wegschieten naar een ander bloedvat.
Thv welke bloedvaten kan er een trombose optreden?
Hersenen: cerebrovasculair accident
Coronairen: hartinfarct
Buik: buikaneurysma
Nieren: nierinsufficientie
Ledematen: perifeer vaatlijden
Wat is perifeer vaatlijden?
Het is een aandoening waarbij de bloedvaten thv de ledematen te weinig bloedtoevoer hebben met als gevolg vernauwde of geblokkeerde slagaders.
Wat is een aneurysma?
Uitzetting van de bloedvatwand
Wat is de epidemiologie van cardiovasculaire ziekte?
Nr 1 bij vrouwen en nr 2 bij mannen doodsoorzaak.
Leidt tot morbiditeit en mortaliteit.
Wat is het algemene doel in het beleid van CVD?
Aanpakken en behandelen van risicofactoren en surrogate eindpunten zodanig dat de hard eindpunten (morbiditeit en mortaliteit) vermeden kunnen worden.
Welke aanbevelingsklassen bestaan er? Leg ze ook uit
Klasse1: aanbevolen om deze klasse te gebruiken
Klasse 2a: Should be considered
Klasse 2b: may be considered
Klasse 3: niet aanbevolen
Welke levels van bewijs (levels of evidence) bestaan er bij geneesmiddelenklassen?
Level A: bewijs is afkomstig van meerdere gerandomiseerde studies of meta-analyses
Level B: bewijs is afkomstig van 1 enkele gerandomiseerde studie of een grote niet-gerandomiseerde studie
Level C: bewijs is afkomstig van de opinie van experten en/of op basis van kleine retrospectieve studies.
Waarvoor staat ASCVD?
Atherosclerotic cardiovasculair disease
Wat is de belangrijkste manier om ASCVD te voorkomen?
Een gezonde levensstijl ZONDER ROKEN!
Wat zijn de risicofactoren voor ASCVD?
- Bloedapolipoproteine-B-containing lipoproteinen: LDL meest voorkomend
- Roken
- Hoge bloeddruk
- Diabetes mellitus
Wat is de relatie tussen HDL-cholesterol en CVD?
Ze hebben een omgekeerd verband: hoe hoger de HDL-waarde, hoe lager het risico op CVD.
Welk verband is er tussen LDL-cholesterol en het voorkomen van ASCVD? Hoe is dit aangetoond?
Ze hebben een oorzakelijk verband: dit is aangetoond door genetische, observationele en interventionele studies.
Hoe kunnen we het LDL-cholesterol aanpakken bij ASCVD?
Een langdurige verlaging van het LDL-cholesterol is geassocieerd met een verminderd risico op ASCVD.
Zelf het verlagen van de LDL-cholesterol bij al lage LDL-waarden verlaagt het risico nog meer.
Voor welke cardiovasculaire aandoeningen in een verhoogde bloeddruk een risicofactor?
- Coronary arterie disease: CAD
- hartfalen: HF
- cerebrovasculaire ziekte
- lower extremity arterial disease: LEAD
- Chronic kidney disease: CKD
- arteriële fibrillatie
Voor hoeveel procent van de voorkombare doden is roken een oorzaak? Wat is het aandeel van ASCVD hierin?
50% van de doodgevallen die kunnen voorkomen worden wordt veroorzaakt door roken, waarvan de helft het gevolg is van ASCVD.
Wat is de levensverwachting van een levenslange roker tov een gezond persoon?
Een levenslange roker zal gemiddeld 10 jaar vroeger sterven en heeft 50% kans om te sterven met als oorzaak het roken.
Hoeveel groter is het risico van CVD in rokers onder de 50 jaar in vergelijking met niet rokers?
Vijfvoud
Voor welk geslacht is langdurig roken het meest risicovol?
Vrouwen
Wat is diabetes mellitus - leg zoveel mogelijk uit?
Het is suikerziekte waarbij de glucoselevels in het bloed te hoog zijn door een tekort of insufficiënte werking van insuline.
Er zijn 2 types DM: type 1 (genetisch) en type 2 (levensstijl).
Het is een risicofactor voor het ontwikkelen van CVD waarbij het risico verdubbelt met een factor 2 tov gezonde personen.
Welke factor is de belangrijkste oorzaak van het risico op hart-en vaatziekten?
LEEFTIJD
Bij welke populatiegroepen gaan we cardiovasculaire preventie uitvoeren? Leg ze uit
- Gezonde populatie: hebben geen voorgaand ASCVD en geen risicofactoren zoals CKD, FH of DM
- Patiënten met een reeds voorgaande ASCVD: myocardinfarct, stent, overbruggingsoperatie, perifeer vaatlijden
- Patiënten die behoren tot risicogroepen: DM, FH en CKD
Herhaal de flowchart van cardiovasculaire preventie bij ogenschijnlijke gezonde populatie
Zie ppt
Wat is de eerste stap in de cardiovasculaire risicopreventie bij gezonde personen?
Afraden roken
Levensstijladviezen
Systolische bloeddruk onder de 160 mmHg
Op basis van welke parameter wordt het cardiovasculaire risico bij gezonde personen gemeten? Leg uit
Op basis van de SCORE2 of SCORE2-OP.
= systemic coronary risk estimation: een schatting van het individuele 10-jaars risico op fatale en non-fatale cardiovasculaire events bij personen van 40 tot 69 jaar met risicofactoren die onbehandeld of stabiel bleven.
SCORE2-OP bij older perso
Tot welke leeftijd wordt de SCORE2-OP gebruikt?
Van 70-89 jaar
Welke landen behoren tot laag risico landen voor CVD?
België, Frankrijk, Spanje
Welke landen behoren tot een matig risico op CVD?
Italië, Noorwegen, Finland
Welke regio in de wereld heeft een high of very high risk op CVD?
Oost-Europa
Wat is systolische bloeddruk?
De bloeddruk wanneer het hart samenknijpt en het bloed in de slagaders gepompt wordt.
= de hoogste druk die kan gemeten worden in de slagaders
Welke factoren spelen een rol in de bepaling van een SCORE2-waarde?
- Geslacht
- Rookstatus
- Leeftijd
- Systolische bloeddruk
- LDL-waarden
Welke waarden (%) van SCORE2-waarden treden op bij patienten <50 jaar?
<2,5%
2,5% en 7,5%
<= 7,5%
Welke SCORE2-waarden treden op (%) bij patienten tussen de 50 en 69 jaar?
- 5%
- tussen 5% en 10ù
- > = 10%
Welke SCORE-waarden treden op bij patienten boven de 70 jaar?
7,5%
Tussen de 7,5 en 15%
>= 15%
Welke SCORE2/ SCORE2-OP waarden vallen onder lage risico? Wat is hier aanbevolen?
< 2,5% bij patienten onder de 50 jaar
< 5% bij patienten tussen de 50 en 69 jaar
< 7,5% bij patienten boven de 70 jaar
-> er hoeft geen medicamenteuze therapie opgestart worden, wel levensstijladviezen
Welke SCORE2/ SCORE2-OP waarden vallen onder hoog risico? Wat is hier aanbevolen?
- tussen 2,5 en 7,5% bij patienten onder de 50 jaar
- tussen de 5 en 10% bij patienten tussen de 50 en 69 jaar
- tussen de 7,5 en 15% bij patienten boven 70 jaar
Farmacotherapie zou overwogen moeten worden.
Welke SCORE2/ SCORE2-OP waarden vallen onder zeer hoog risico? Wat is hier aanbevolen?
> 7,5% bij patienten onder de 50 jaar
10% bij patienten tussen de 50 en 69 jaar
15% bij patienten boven de 70 jaar
—> farmacotherapie opstarten: antihypertensivum en statine
Welke andere factoren behalve de SCORE2 en SCORE2-OP zullen mee bepalen hoe de cardiovasculaire preventie van een gezond individu eruit ziet?
Modifiers - geen typische risicofactoren
—> je moet het volledig plaatje van de patient zien
Wat zijn de doelen waarnaar we streven na een eerste fase bij de cardiovasculaire preventie van gezonde populatie?
De SPB < 140 tot 130 mmHg
de LDL-cholesterol < 100 mg/dL
Naast de SCORE2/ SCORE2-OP parameter is er nog een andere parameter die gebruikt kan worden om mensen te overtuigen van een preventieve behandeling, welke? Leg uit
Lifetime benefit: gemiddeld aantal gewonnen jaren vrij van CVD per reductie van 1 mmol/l in LDL-cholesterol.
Op welke parameters wordt de 2de stap in het cardiovasculaire risicobeheer van gezonde populatie gebasseerd?
SCORE2
Comorbiditeiten
Voorkeuren van de patient
Wat zijn de streefwaarden voor bloeddruk (SYS) en LDL-C na 2de stap in cardiovasculaire preventie van gezonde populatie.
SYS BD < 130 mmHg
Hoog risico: LDL-C < 70 mg/dL
Heel hoog risico: LDL-C < 55 mg/dL
Tot welke klasse (laag, matig, hoog, heel hoog) behoren de populatie met een voorgaand CVD?
Heel hoog risicogroep
Wat is de eerste stap in de cardiovasculaire risicopreventie bij patienten met een voorafgaand CVD?
Combinatie van 4 peilers:
1. Levensstijladviezen: rookstop, bewegen, dieet, etc
2. SBP < 130-140 mmHg
3. LDL-Cholesterol < 70 mg/dL
4. ANTI-AGGREGANS
Onder welke vorm bestaat de antiplaatjestherapie bij cardiovasculaire risicopreventie bij populatie met voorgaand CVD?
Lage dosis asprine: 75-100 mg =zowel voor primaire als secundaire preventie.
Welke 3 aandoeningen worden gezien als risicofactoren voor cardiovasculairdisease?
Diabetes mellitus
Chronic kidney disease
Familiale hypercholesterolemie
Onder welke risicogroep vallen patienten met diabetes mellitus voor cardiovasculaire aandoeningen?
Gemiddeld risico
Tot welke risicogroep behoren patienten met CDK voor CDV?
Hoog tot zeer hoog risico
Tot welke categorie behoren patienten met familiaire hypercholesterolemie bij CDV?
Heel hoog risico
Welke risicofactoren gaan we aanpakken bij cardiovasculaire risicobeheer?
- Levensstijl: lichaamsbeweging, voeding/ alcohol en roken, lichaamsgewicht
- Lipiden
- Bloeddruk
- Anti-aggregantia
- Diabetes mellitus
- Roken
- Mentale gezondheid en psychologische interventies
Wat wordt aangeraden voor de risicofactoren lichaamsbeweging?
150-300 minuten per week matige inspanning
Of 75-150 minuten per week intensieve inspanning
Wat zijn de aanbevolen richtlijnen voor voeding bij cardiovasculaire preventie?
- Meer plantaardig en minder dierlijke voeding
- Indien vlees: rood vlees beperken tot 350-500 g in de week
- < 5g zout inname per dag
- 30-45 g per dag vezels
- > 200g groenten
- > 200g fruit
- Vetrijke vis 1 tot 2 keer in de week
- 30g ongezouten noten per dag
- Alcoholinname beperken tot 100g in de week - ongeveer 7 tot 12 glazen
Wat is het advies in verband met visolie en anti-oxidanten?
Er is geen bewijs van gunstig effect
Hoeveel procent gewichtsverlies geeft al een positief effect op bloeddruk lipiden en glycemie?
Reductie van 5-10%
Waarop moeten we letten als we naar het lichaamsgewicht kijken bij ouderen in cardiovasculaire preventie?
Niet focussen op gewicht, maar wel op behoud van spiermassa
Vanaf welke BMI-waarde spreken we van overgewicht?
> 25
Vanaf welke BMI-waarde spreken we van obesitas?
30
Waarom is BMI niet altijd een goede maatstaf voor het aanwijzen van obesitas? Welke andere parameters worden beter gebruikt?
Vaak kan een gespierde persoon veel wegen omdat spieren meer wegen dan vet, maar geen obesitas hebben.
We kijken heel vaak naar de plaats van vetopstapeling - we kijken dus naar andere parameters zoals:
- buikomtrek
- waist-to-hip ratio
- appelvorming VS peervorming
Onder welke waarde moet de buikomtrek van vrouwen en mannen zijn om “gezond” te zijn? Wat als deze waarde toch hoger is?
< 88 bij vrouwen
< 100 bij mannen
—> waarden hoger dan deze wijzen op abdominale vetopstapeling = ongunstig vet.
Onder welke waarden moet de waist-to-hip ratio zijn bij vrouwen VS bij mannen?
< 0,85 bij vrouwen
< 1 bij mannen
Welk lichaamstype (appel VS peer) wijst op wat?
Appel: centrale vetopstapeling —> geassocieerd met diabetes
Peer: vetopstapeling in de heupen en billen —> eerder beschermend
Welke farmaceutische klassen worden gebruikt voor de behandeling van obesitas?
- Orlistat
- GLP-1 analogen: liraglutide en semaglutide
Is medicamenteuze aanpak belangrijk in de behandeling van obesitas? Leg uit
Nee: geneesmiddelen vinden een beperkte plaats voor de behandeling van obesitas omdat van geen enkel middel is aangetoond dat ze een gunstig effect hebben op lange termijn op mortaliteit en morbiditeit.
Wat met amfetamines voor de behandeling van obesitas?
Vinden geen plaats in de behandeling van obesitas omwille van hun negatieve risico-batenverhouding. Ze zijn van de markt gehaald maar kunnen wel nog magistraal bereid worden
Wat is de beste behandeling voor obesitas?
Een evenwicht tussen voedselinname en energieverbruik: dieet en verhoogde inspanning.
Bij heel ernstige vormen (laatste optie) kan chirurgie zoals gastric bypass en maagring overwogen worden
Hoeveel groter is het CVD risico bij rokers in vergelijking met niet rokers?
Rokers onder de 50 jaar hebben 5 keer grotere kans op CVD versus niet-rokers
Welke risicofactor is het meest kosten-effectief om aan te pakken?
Roken
Hoeveel kans heeft een roker op sterven door te roken? Hoeveel jaar vroeger zal deze persoon sneller sterven?
50% kans om te sterven door te roken
10 jaar vroeger sterven
Welke geneesmiddelenklassen kunnen in theorie gebruikt worden voor de behandeling van LDL-cholesterol? (Lipiden)
- Statines
- Ezetimibe en acipimox
- Fibraten
- Anionuitwisselaars
- Omega-3-vetzuren
- PSK9-inhibitoren
- Inclisiran
- Bempedoinezuur
- Preparaten op basis van rode-gistrijst en oesterzwam
Welke geneesmiddelenklasse is eerste keuze in de behandeling van hypercholesterolemie?
Statines
Welk effect hebben statines op cardiovasculair vlak?
Er is aangetoond met verschillende studies dat ze een gunstig effect hebben op de cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit en ook op de totale mortaliteit, zonder veel neveneffecten.
Wat is het effect van Ezetimibe?
In monotherapie hebben ze geen bewezen effect op morbiditeit of mortaliteit
In combinatie met statines hebben ze wel een effect op de de morbiteit en cardiovasculaire mortaliteit
Wat is het CVD effect van fibraten?
Ze worden niet gebruikt omdat hun gunstig effect niet aangetoond is op cardiovasculaire mortaliteit
Waarom worden anionuitwisselaars niet gebruikt?
Ze hebben veel neveneffecten
Geef 2 voorbeelden van PCSK-9 inhibtoren
Alirocumab
Evolocumab
Wat zijn PCS9-inhibtoren? wat is hun effect op op cardiovasculair vlak? Wat is hun nadeel?
Het zijn monoklonale antilichamen die binden aan een eiwit dat de afbraak van LDL-receptoren regelt en op die manier ervoor zorgen dat er meer LDL-receptoren beschikbaar komen om LDL uit het bloed te halen.
Nadeel: heel duur - enkel voorbehouden voor patienten met een heel groot cardiovasculair risico waar we onvoldoende effect hebben met statines.
Ze hebben een gunstig effect op cardiovasculaire eindpunten
Wat is inclisiran?
Een small internering RNA die de aanmaak van de PCSK9 eiwit beperkt.
Op welke manier wordt inclisiran toegediend?
Het is een injectie om de 6 maand
Welke klassen van geneesmiddelen tegen hypercholesterolemie tonen een gunstig effect op de cardiovasculaire eindpunten?
Statines
Statines + Ezetimibe
PCSK9 inhibitoren
Aan wat hebben rode gist rijst en oesterzwam hun antihypercholesterolemie effect te danken?
Het zijn voedingssupplementen die monacoline K = lovastatine bevatten.
Hoe ziet de standaardbehandeling eruit van een hypercholesterolemie bij mensen onder 70 jaar.
- Een hoog-intensiteits statine in zijn maximaal tolereerbare dosis
- Indien effect niet behaald: combinatie met Ezetimibe
- Secundaire preventie met onvoldoende effect met statine + Ezetimibe: PCSK9 inhibitoren
—> deze laatste ook voor heel hoge risicogroepen met FH
Waarom moeten we de bloeddruk onder controle houden bij een cardiovasculaire preventie?
Het kan schade veroorzaken thv de ogen, hersenen, bloedvaten, hart, nieren
—> we willen eindorgaanschade voorkomen
Wat is een optimale bloeddrukwaarde?
< 120mmHG / < 80 mmHG
Wat is een normale bloeddrukwaarde?
120-129 mmHg / 80 - 84 mmHg
wat zijn hoognormale bloeddrukwaarde?
130-139 mmHg / 85-89 mmHg
Wat zijn de bloeddrukwaarde bij een eerste graad hypertensie?
140-159 mmHg / 90-99 mmHg
Wat zijn de bloeddrukwaarde bij een tweede graad hypertensie?
160-179 mmHg / 100-109 mmHg
Wat zijn de bloeddrukwaarde bij een derde graad hypertensie?
> 180 mmHg / > 110 mmHg
Hoe wordt hoognormale hypertensie behandeld?
Normaal geen farmacologische behandeling, behalve als de patient 2 of meer risicofactoren heeft .
Er is een alternatieve indeling voor hypertensie - welke? Geef ook de waarden van de bloeddruk
Non-elevated: <120/70
Elevated: 120/70 - 140/90
Hypertensie: > 140/90
Op welke niet-medicamenteuze manier kunnen we een hoge bloeddruk aanpakken?
- Voldoende kaliuminname
- Fysieke activiteit
- Fruit en groente inname
- Verminderde zout inname
- Verminderd alcoholinname
- Niet roken
Op welke manier heeft kalium een gunstig effect op de bloeddruk?
Het gaat het bloeddrukverhogend effect van natrium tegenwerken
Welke groenten en fruit zijn rijk aan kalium?
Banaan, spinazie en avocado
Bij welke 3 situaties is er risico op hyperkaliemie?
- comedicatie
- ouderen
- patienten met verminderde nierfunctie
Bij welke patiënten klassen bij hypertensie gaan we sowieso farmacotherapie opstarten?
Bij alle patienten met hypertensie: > 140/90
Bij sommige patienten met een elevated hypertensie indien er meerdere risicofactoren aanwezig zijn (120-139/ 70-89 mmHg).
Welke klassen van geneesmiddelen worden gebruikt als antihypertensivum?
- RAAS remmers: ACE inhibitoren, renine inhibtoren, sartanen
- Calciumantagonisten dihydropyridines
- Thiaziden diuretica
- Beta blokkers indien er nog andere comorbiditeiten zijn
bij welke populatie mogen we geen RAAS remmers gebruiken?
Zwangere vrouwen
Hoe is de farmacotherapie opgebouwd van hypertensie?
- een lage dosis van een dubbele combinatietherapie
- Controle bloeddruk na 1 tot 3 maanden
- Lage dosis trippel therapie
- Controle bloeddruk na 1 tot 3 maanden
- Maximale dosis tripple therapie
Wat is de waarde van de systolische bloeddruk dat we nastreven bij de meeste?
120-129 mmHg
Volgens welk principe handelen we bij een bloeddruk bij patienten boven de 85 jaar?
ALARA: as low as reasonbly achievable
In welke situaties hebben antiaggregantia geen plaats?
Bij primaire preventie omdat het bloedingsrisico niet opweegt.
Bij diabetes patienten
Welke 2 geneesmiddelen vallen onder de anti-aggregatie?
Acetylsalicylzuur
Clopidogrel
Wat is de gebruikelijke dosis asprine voor secundaire preventie bij CVD?
75 - 100 mg per dag
In welke situaties gebruiken we clopidogrel?
Indien asprine CI geeft
In siututeis waarbij er een acuut infarct geweest is
Welke GM klasse wordt aanbevolen als er een hoog bloedingsrisico is bij antiaggregantia?
PPI
