Geneesmiddelenallergie

Question 1

3 groepen geneesmiddelreacties waarbij het middel direct gestopt moet worden

Answer 1

• anafylaxie: immunologisch/ niet-immunologisch
• trombocytopenie/ hemolytische anemie
• ernstige huidreacties (severe cutaneous adverse reactions: SCAR)
  — stevens johnson syndroom (SJS)
  — toxische epidermale necrolyse (TEN)

Question 2

wat is anafylaxie
- 3 groepen waardoor dit kan
- 4 milde symptomen

Answer 2

anafylaxie: acute en ernstige gegeneraliseerde reactie

meestal op voedsel, geneesmiddelen of insectengif via allergische of niet-allergische mechanismen

mild: jeuk, urticaria, angio-oedeem

Niet-immunologisch gemedieerde mestcelactivatie geeft hetzelfde klinisch beeld als IgE-afhankelijke mestcelactivatie en kan onder andere worden geïnduceerd door aspirine, NSAID’s en opiaten.

Question 3

3 frequent verantwoordelijke geneesmiddelen

Answer 3

b-lactam AB

NSAIDs

spierverslappers zoals bij anesthesie

meest frequent verantwoordelijk voor ontstaan anafylactische/ anafylactoide reactie

Question 4

3 RF voor anafylactische/ anafylactoide reactie

Answer 4

frequente blootstelling

immuunactivatie (chronische virale infectie)

astma/ atopie (heftiger beloop)

Question 5

2 maatregelen ter preventie

Answer 5

medicatie rationeel voorschrijven

controleren op aanwezigheid allergie voor het voorschrijven

Question 6

behandeling anafylactische/ anafylactoide reactie en 3 symptomen hiervan

Answer 6

bij ernstige anafylactische/ anafylactoide reactie: circulatoire problemen, bronchospasme, luchtwegproblemen door oedeem epiglottis-regio

–> adrenaline

Question 7

behandeling milde reactie

Answer 7

antihistaminica en corticosteroiden

Question 8

4 stappen bij anafylaxie

je hoeft maar tm stap 2 te kennen!!

Answer 8

Question 9

anafylactische reactie
- wanneer ontstaat dit
- herhaalde blootstelling 2 typen

Answer 9

ontstaan pas nadat sensibilisatie is opgetreden

bij een eerste blootstelling pas manifest 7-21 dagen na start van het geneesmiddel

bij herhaalde blootstelling kan een allergische reactie:
- binnen enkele minuten (type I, IgEgemedieerde reactie)
- na enkele dagen (type IV, T-lymfocyt gemedieerde reactie).

Question 10

anafylactoide reactie
- 2 meds
- wanneer treedt dit op
- waarvan afhankelijk

Answer 10

lijken op IgE-gemedieerde reacties maar worden niet veroorzaakt door specifieke herkenning van een antigeen door cellen van het immuunsysteem

Opiaten
- kunnen via interactie met de mestcelmembraan histamine vrijmaken uit mestcellen

Acetylsalicylzuur en andere NSAID’s
- veroorzaken waarschijnlijk een reactie door inductie van een overwicht aan leukotriënen over de prostaglandinen

Deze reacties zijn dosisafhankelijk en kunnen optreden bij de eerste toediening

Question 11

4 gradaties symptomen bij anafylaxie

Answer 11

Question 12

2 dingen frequent verantwoordelijk voor trombocytopenie/hemolytische anemie

Answer 12

heparines

b-lactam AB

Question 13

3 risicofactoren trombocytopenie/hemolytische anemie

Answer 13

frequente blootstelling

immuunactivatie (chronische virale infecties)

astma/atopie (heftiger beloop)

Question 14

2 maatregelen ter preventie trombocytopenie/hemolytische anemie

Answer 14

medicatie rationeel voorschrijven

controleren op aanwezigheid allergie voor het voorschrijven

Question 15

2 stappen behandeling trombocytopenie/hemolytische anemie

Answer 15

1. stop verdacht geneesmiddel / vervang door chemisch niet verwant geneesmiddel
2. (trombocyten)transfusie

Question 16

wat is heparine geinduceerde trombopenie (HIT)

bij welk middel vooral

hoe vaak is dit

hoe voorkom je dit

Answer 16

relatief weinig voorkomende maar wel gevreesde complicatie van heparine

ontstaat een antistof tegen het complex van heparine en plaatjesfactor 4 (in bloedplaatje)
–> krachtige plaatjesactivatie –> verbruik van trombocyten –> trombocytopenie –> ernstige arteriele of veneuze trombose = paradoxale trombose (want hebben al heparine)

2 typen

vooral bij ongefractioneerde heparine, maar kan ook bij LMWH (minder)

<1% van heparine pt

check wekelijks trombo’s

Question 17

HIT type 1 vs type 2
- hoe gemedieerd
- hoe snel na start heparine
- hoe hoog trombos
- antilichamen?
- welke complicaties krijgen pt
- behandleing

Answer 17

type 1: niet immuungemedieerde trombocytopenie

type 2: immuungemedieerde trombocytopenie

Question 18

hemolytische anemie bij meds
- bij welke meds vooral?
- hoe werkt dit
- hoe snel ontstaat het
- hoe snel gaat het weg

Answer 18

b lactam AB

bij penicilline: binding IgG aan penicillinedeterminant gebonden aan erytrocytenmembraan

ca 1wk na start van sensitiserende middel

na staken med na enkele dagen herstel

Question 19

huidreacties bij geneesmiddelen
- bij welke 4 meds het vaakst
- 4 beelden die je het vaakst ziet
- ernstige beelden

Answer 19

frequentst bij penicillinen, cefalosporinen, allopurinol, carbamazepine

vaakst: exanthemen, maculopapuleuze erupties, urticaria, angio-oedem

ernstige huidreacties: severe cutaneous adverse reactions: SCAR
- stevens-johnsons (SJS)
- toxische epidermale necrolyse (TEN)

Question 20

maculopapuleuze eruptie
- vaak?
- bij welke meds?

Answer 20

frequentst voorkomende geneesmiddeleneruptie

vooral bij penicillinen, carbamazepine, allopurinol

Question 21

urticaria
- wat is dit
- hoe ziet dit eruit
- 2 mogelijke oorzaken

Answer 21

jeukende huideruptie

licht verheven met centrale opbleking op de rode plekken

kan gevolg van:
- IgE gemedieerde allergische reactie
- niet-gemedieerde reactie

Question 22

SJS
- wat en hoeveel aangedaan

Answer 22

<10% lichaamsoppervlak

meerdere slijmvlieslokalisaties

meestal gepaard met conjunctivitis en orale mucositis

Question 23

TEN
- wat en hoeveel aangedaan

Answer 23

uitbreiding van SJS naar >30% lichaamsoppervlak

klinisch beeld vergelijkbaar met ernstige brandwonden

huid laat vaak in grote plakkaten los

Question 24

SJS en TEN
- waardoor gekarakteriseerd
- wat merk je aan pt
- 2 meds vaak oorzaak
- 3 risicofactoren
- 2 dingen ter preventie

Answer 24

gekarakteriseerd door necrolyse van slijmvlies en huid

pt is ziek met prodromaal stadium met koorts en algehele malaise

levensbedreigend–> vroege herkenning noodzakelijk

vaak door AB: carbamazepine en allopurinol

RF: frequente blootstelling, immuun activatie (chronisce virale infecties) en astma/ atopie (heftiger beloop)

ter preventie:
- medicatie rationeel voorschrijven
- controleren op aanwezigheid allergie voor het voorschrijven

Question 25

SJS en TEN 2 stappen behandeling

Answer 25

1. medicatie direct stoppen
2. pijnbestrijding, infectiebestrijding

indien >30% lichaamsoppervlak aangedaan verwijzing naar BWC