Géineolaíocht

Question 1

Sainmhínigh gaméit

Answer 1

na gnéaschealla

cealla haplóideacha (n) atá in ann comhtháthú chun siogóit a chruthú

Question 2

Sainmhínigh toirchiú

Answer 2

nuair a chomhthaitíonn (fuses) dhá gaméit haplóideach chun siogóit dioplóideach a chruthú

Question 3

Sainmhínigh ailléil

Answer 3

foirmeacha difriúla den géin céanna – gruaig donn, dubh, rua srl

Question 4

Sainmhínigh lócas

Answer 4

an áit a bhfuil an géin ar an gcrómasóim. Bíonn na hailléile don géin céanna ar an lócas céanna

Question 5

Sainmhínigh ceannasach

Answer 5

má tá an ailléil seo ann, feicfear an treith

Question 6

Sainmhínigh cúlaitheach

Answer 6

caithfidh dhá cóip den géin seo a bheith ann chun an treith a fheiceáil

Question 7

Sainmhinigh léiriú géine

Answer 7

an próiseas ina gcuirtear an t-eolas atá sa ghéin I láthair I bhfoirm próitéine

Question 8

Céard is brí le géinitíopaí?

Answer 8

na géinte atá I láthair sa chód géinteach

Question 9

Ceard is brí le féinitíopaí

Answer 9

na treithe fisiciúla atá léirithe

Question 10

Ceard is brí le cromasóim homalógacha?

Answer 10

péirí crómasóim ar a bhfuil na géinte ailléillí céanna

Question 11

Sainmhínigh heitrisigeach

Answer 11

tá na hailléil sa DNA difriúil

Question 12

Sainmhínigh homaisigeach

Answer 12

tá na hailléil sa DNA an ceann céanna

Question 13

Céard is brí le cromaóim uasóm?

Answer 13

ní na gnéascrómasóim

Question 14

Gnéascromasóim baininscneach

Answer 14

XX

Question 15

Gnéascromasóim firinscneach

Answer 15

XY

Question 16

Cén fáth a bhaineann dearbhú inscne (sex determination – determining the sex of the fetus) leis na bhfir?

Answer 16

Tá dhá X cromasóim ag mná sna hubhchill mar sin tá siad I gconaí chun X cromasóim a thabhairt don siogóit

Tá cromasóim X agus Y ag na fir, mar sin bíonn 50% den speirm le cromasóim X and 50% leis cromasóim Y

Braitheann inscne an siogóit ar an sperim a chomhthatíonn leis an ubh

Question 17

Cén fáth ar úsáid Mendel píseanna do na turgnaimh?

Answer 17

Fasann plandaí piseanna go tapa

Bhí tréithe éagsúla éasca le haithint ar na plandaí – dath, fad srl

Question 18

Cé hé Athair na Géineolaíocht?

Answer 18

Gregor Mendel

Question 19

Céard iad an dá dlí Mendel?

Answer 19

Dlí an Leithscartha
Dlí na Saorshórtála

Question 20

Déan cur síos ar Dlí na Leithscartha

Answer 20

tá dhá ailléil I ngach orgánach do gach tréith. Scarann na hailléil seo isteach sna gaiméití nuair a chruthaítear iad sa treo is nach mbíonn ach ailléil amháin I nach gaméit

Question 21

Déan cur síos ar Dlí na Leithscartha

Answer 21

is feidir le gach ball I bpéirí ailléile nó géinte comhcheangal go randamach le ceann ar bith de phéire ailléillí eile

Question 22

Céard is brí le crosáil comhcheannasach?

Answer 22

nuair nach mbíonn ceachtar ceann den dá ailléil ceannasach. Bíonn feinitíopa idirmheanach ann