An Croí Flashcards
Cén fáth a mbíonn córas imshruithaithe de dhith?
chun substaintí a iompar timpeall na colainne chuig na cella uilig
Cé mhéad córas imshruithaithe atá ann? Ainmnigh iad
2 - córas imshruthaithe oscailte agus dúnta
Sainmhínigh córas imshruthaithe oscailte
pumpálann an croí fuil isteach i bhfuileadáin a mbíonn oscailte agus idirleathann fuil go dtí na spásanna idir na cealla
Tabhair dhá shampla d’órgánach a bhíonn córas imshruthaithe oscaile acu
feithidí (insects), portaigh (crabs)
Sainmhínigh córas imshruthaithe dúnta
pumpálann an croí fuil isteach i bhfuileadáin a mbíonn nasctha le chéile go leanúnach agus idirleathan substaintí thar ballaí na bhfuileadáin
Tabhair shampla d’órgánach a bhíonn córas imshruthaithe dúnta acu
daoine
Conas atá córas imshruthaithe dúnta níos éifeachtaí ná córas imshruthaithe oscailte?
- pumpáltar an fuil níos tapúla
- tá an ráta meiteablacha níos tapula
- is feidir an fuil a threoraigh go áiteanna áirithe
Céard iad na cuideanna i gcóras imshruthaithe dúnta i ndaoine (3)?
- croí
- fuil
- fuileadáin
Tá 3 cineal fuileadáin ann. Ainmnigh iad.
Artaire
Féith
Ríbeadán
Sainmhínigh artaire
iompair fuil ar shúil ón gcroí (away from the heart)
Sainmhínigh féith
iompair fuil go dtí an croí (to the heart)
Sainmhínigh ríbeadáin
fuileadáin bídeach a nascann na hartairí leis na bhféitheacha
Ainmnigh na císeal at sna hartairí agus na féitheacha (3)
- Císeal righin seachtrach collaigin
- Císeal le matáin mín agus snaithíní laisteacha
- Císeal intéiliam
Cén feidhm atá ag an císeal righin le collaigin?
is císeal láidir é a dtugann structúr don fuileadáin
Cén feidhm atá ag an císeal le matáin mín?
is císeal neamhdheonach é (involuntary), chun méid an fhuileadáin a athrú
Cén císeal fuileadáin a athraíonn tomhais chun níos mó nó níos lú fuil a iompar?
- Císeal le matáin mín (smooth muscle) agus snaithíní laisteacha (elastic fibres)
Cén feidhm atá ag an seipteam?
An fuil íseal in ocsaigin a scaradh ón fuil ard in ocsaigin
Céard atá speisialta faoin artaire scámhógach?
Tá fuil dí-ocsaiginithe ann, bíonn fuil ocsaiginithe in artairí de gnáth
Ceard atá speisialta faoim féith scámhógach?
Tá fuil ocsaiginithe ann, bíonn fuil dí- ocsaiginithe in féitheacha de gnáth
Cén saghas matán é an croí?
Matán cardiach
Cén t-ainm atá ar an císeal atá timpeall an croí?
Peireacardiam
Céard é an peireacardiam?
Scannán dúbailte timpeall an croí
Cén fheidhm atá ag an peireacardiam?
Laghdaíonn sé an frithchuimilt idir an croí agus na scámhóga agus ne heasnacha
Cén t-ainm atá ar an comhla sa mheadalín clé?
An comha déchuspach
Cén t-ainm atá ar an comhla sa mheadalín dheis?
An comhla tríchuspach