An Croí Flashcards

1
Q

Cén fáth a mbíonn córas imshruithaithe de dhith?

A

chun substaintí a iompar timpeall na colainne chuig na cella uilig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cé mhéad córas imshruithaithe atá ann? Ainmnigh iad

A

2 - córas imshruthaithe oscailte agus dúnta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Sainmhínigh córas imshruthaithe oscailte

A

pumpálann an croí fuil isteach i bhfuileadáin a mbíonn oscailte agus idirleathann fuil go dtí na spásanna idir na cealla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Tabhair dhá shampla d’órgánach a bhíonn córas imshruthaithe oscaile acu

A

feithidí (insects), portaigh (crabs)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Sainmhínigh córas imshruthaithe dúnta

A

pumpálann an croí fuil isteach i bhfuileadáin a mbíonn nasctha le chéile go leanúnach agus idirleathan substaintí thar ballaí na bhfuileadáin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Tabhair shampla d’órgánach a bhíonn córas imshruthaithe dúnta acu

A

daoine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Conas atá córas imshruthaithe dúnta níos éifeachtaí ná córas imshruthaithe oscailte?

A
  • pumpáltar an fuil níos tapúla
  • tá an ráta meiteablacha níos tapula
  • is feidir an fuil a threoraigh go áiteanna áirithe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Céard iad na cuideanna i gcóras imshruthaithe dúnta i ndaoine (3)?

A
  • croí
  • fuil
  • fuileadáin
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Tá 3 cineal fuileadáin ann. Ainmnigh iad.

A

Artaire
Féith
Ríbeadán

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Sainmhínigh artaire

A

iompair fuil ar shúil ón gcroí (away from the heart)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Sainmhínigh féith

A

iompair fuil go dtí an croí (to the heart)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Sainmhínigh ríbeadáin

A

fuileadáin bídeach a nascann na hartairí leis na bhféitheacha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ainmnigh na císeal at sna hartairí agus na féitheacha (3)

A
  • Císeal righin seachtrach collaigin
  • Císeal le matáin mín agus snaithíní laisteacha
  • Císeal intéiliam
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cén feidhm atá ag an císeal righin le collaigin?

A

is císeal láidir é a dtugann structúr don fuileadáin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cén feidhm atá ag an císeal le matáin mín?

A

is císeal neamhdheonach é (involuntary), chun méid an fhuileadáin a athrú

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Cén císeal fuileadáin a athraíonn tomhais chun níos mó nó níos lú fuil a iompar?

A
  • Císeal le matáin mín (smooth muscle) agus snaithíní laisteacha (elastic fibres)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Cén feidhm atá ag an seipteam?

A

An fuil íseal in ocsaigin a scaradh ón fuil ard in ocsaigin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Céard atá speisialta faoin artaire scámhógach?

A

Tá fuil dí-ocsaiginithe ann, bíonn fuil ocsaiginithe in artairí de gnáth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ceard atá speisialta faoim féith scámhógach?

A

Tá fuil ocsaiginithe ann, bíonn fuil dí- ocsaiginithe in féitheacha de gnáth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Cén saghas matán é an croí?

A

Matán cardiach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Cén t-ainm atá ar an císeal atá timpeall an croí?

A

Peireacardiam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Céard é an peireacardiam?

A

Scannán dúbailte timpeall an croí

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Cén fheidhm atá ag an peireacardiam?

A

Laghdaíonn sé an frithchuimilt idir an croí agus na scámhóga agus ne heasnacha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Cén t-ainm atá ar an comhla sa mheadalín clé?

A

An comha déchuspach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Cén t-ainm atá ar an comhla sa mheadalín dheis?
An comhla tríchuspach
26
Cén t-ainm atá ar an comhla san artaire scámhógach agus an aorta sa chroí?
comhla corránacha - NÍL COMHLAÍ IN ARTAIRE AR BITH EILE
27
i gcóras imshruthaithe dúnta an duine tá dhá córas gur feidir leis an fuil taisteal tríd. Ainmnigh iad?
Córas Scamhógach Córas sistéamach
28
Cén cuid den chroí a phumpálann fuil tríd an córas scamhógach?
an méadailín deas
29
Cén cuid den chroí a phumpálann fuil tríd an córas sistéamach?
an méadalín clé
30
Cén fáth ina mbíonn balla an chroí sa mhéadalín clé níos tiubhe?
Pumpálann sé fuil timpeall an corp ar fad agus bíonn brú níos airde de dhith, mar sin caithfidh an taobh clé den chroí obair níos crua
31
Cén fuileadán a thugann fuil agus O2 don chroí?
An artaire corónach
32
Cén fuileadáin a thagann an artaire corónach as?
An aorta
33
Cén fuileadáin a glacann fuil ón mhatáin croí?
feitheacha corónacha
34
Cá háit sa chóras imshruthaithe ina bhfileann an feith corónacha?
Díreach isteach san aitriam deas - NÍ THÉANN SÉ TRÍD AN VENA CAVA
35
Mínigh conas a tharlaíonn taom croí
má bhíonn bac sa sreabhadh fola sna hartairí corónacha is feidir le taom croí a tharlú
36
Cén t-ainm atá ar phian a mothaítear sa bhrollach?
aingíne
37
Cathain a mothaítear aingíne?
Má tá bac sa sreabhadh fuil go dtí an croí nach cúis le taom croí
38
Cén fuaim atá ar bualadh croí?
lub dub
39
Cén fáth a chloistear fuaim 'lub dub' nuair a éistear le croí ag bualadh?
Mar gheall ar dhúnadh na comhlaí
40
Cá háit gur feidir an ráta cuisle a mhothú?
muinéal agus rósta
41
Sainmhínigh ráta cuisle
líon builltí an croí sa nóiméad
42
Ceard é an meánráta cuisle?
timpeall 72 builltí sa nóiméad
43
Cén fáth gur feidir an ráta cuaisle a mothú in artaire?
Tá brú fola níos airde san artaire agus leathnaíonn na ballaí
44
Sainmhínigh brú fola
fórsa na fola i gcoinne ballaí na bhfuileadáin
45
Ceard é diastól?
staid an chroí nuair a bhíonn na méadalíní suaimhneach, níl siad ag crapadh
46
Ceard é siostól?
staid an chroí nuair a bhíonn na matáin sa mhéadailín ag crapadh
47
Cén uirlis a úsáidtear chun brú fola a thomhas?
sfigmeamaniméadar
48
Cén staid croí a léiríonn an luach is airde a fhaightear agus tú ag tomhais brú fola le sfigmeamaniméadar?
siostól - na méadalíní ag crapadh
49
Cén staid croí a léiríonn an luach is ísle a fhaightear agus tú ag tomhais brú fola le sfigmeamaniméadar?
diastól
50
Cad a dtugtar ar choinníollacha nuair a bhíonn an brú fola íseal?
hipeatheannas
51
Cad a dtugtar ar choinníollacha nuair a bhíonn an brú fola ard?
hirpirtheannas (r le haghaidh ard)
52
Cén fáth go mbeadh hipirtheannas ag duine?
má tá bac sna fuileadáin, caithfidh an croí pumpáil níos láidre Tarlaíonn seo nuair a bhíonn daoine ag caitheamh tabac
53
Cén tionchar a bhíonn ag caitheamh tabac ar dhuine?
Ardaíonn an brú fola Ardaíonn an ráta cuisle
54
Ainmnigh dhá ceimeacáin díobhálacha a bhíonn i dtabac agus an drochthionchar atá acu
Nicitín: an rud a dhéanann tabac andúile (addictive) Tarra: clúdaíonn sé na hailbheolais sna scamhóga agus tá malartú gasach níos deacra
55
Cén neamhoird gur feidir tarlú de thoradh ar caitheamh tabac?
Ailse scámhóga Trombóis: bac sa sreabhash fola e.g. taom croí
56
Cén tionchar a bhíonn ag droch réimse bhia ar an chóras imshruthaithe?
saillte (fat): má tá níos mó colaistéaról sa choirp tá níos mó seans ann go tarlóidh bac sna fuileadáin agus is feidir le taom croí tarlú salann: ardaíonn salann an brú fola agus cuireann sé an croí faoi strus
57
Cén tionchar a bhíonn an an aclaíocht ar an gcóras imshruthaithe?
laidríonn sé na matáin, is feidir leis an croí fuil a phumpáil níos easca laghdaíonn sé an brú fola, ní bhíonn an croí faoi strus
58
Cad é an nód SA?
rialaíonn sé na buailltí croí
59
Cá bhfuil an nód SA (seadaire) suite?
i mballa uachtarach (upper) an atriam dheis
60
Ceard a spreagann crapadh an atriam dheis?
near-ríog ón nód SA
61
Ceard é an nód AV?
spreagann sé crapadh na méadalíní tríd near-ríoga a sheoladh amach
62
Conas a spreagtar an nód AV?
near-ríog ón nód SA
63
Cén t-ainm atá ar na snáithíní matánach sa chroí a iompraíonn an near-ríog on nód AV?
snaithíní Purjunke