An Córas Inchríneach Flashcards

1
Q

Cén córas a oibríonn go congarach leis an córas inchríneach?

A

an néarchóras

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

sainmhínigh faireog eischríneach (exocrine)

A

tálann siad na hórmóin isteach go dtí duchtanna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Sainmhínigh faireog inchríneach (endocrine)

A

tálann siad na hórmóin díreach isteach sna fíochán agus an fhuil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Céard is hormóin ann?

A

teachtaire ceimiceach a tairgíonn faireoga inchríneach agus glactar chuig áiteanna eile sa chorp san fhuil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Céard atá hormóin déanta de?

A

próitéin
stearóideach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Cén faireog ar a dtugtar an máistir faireog?

A

An Faireog Phiotútach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Cén feidhm atá ag an faireog phiotútach?

A

tálann sé hormóin a coinníonn smacht ar na faireoga go léir sa chorp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cén neamhoird a bhaineann le táladh an iomarca nó easpa hormóin fáis?

A

an iomarca GH: fathacht
easpa GH: abhcacht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Cén áit a dtarlaíonn an teagmháil idir an córas inchríneach agus an néarchóras?

A

an hipeatalamas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Cén catagóir hormóin a bhfuil ann?

A

hormón scaoileadh (releasing) agus hormón coiscóir (inhibiting)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Cén feidhm atá ag hormón scaoileadh?

A

cúis le táladh hormóin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cén feidhm atá ag hormóin coscóir?

A

cúis le stopadh táladh hormóin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Cén feidhm atá ag an faireog phinéalach?

A

Tálann sé meileatoinin

tá ról ag an hormóin seo I gcoladh, ubhsceitheadh, aibiú gnéasach agus patrún gníomhaíochtaí

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cá bhfuil an faireog tíoróideach sa chorp?

A

an muinéal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cén hormóin a thálann an faireog phiotútach?

A

hormóin tíorocsaín

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Cén feidhm atá bainte leis an hormóin tíorocsaín?

A

smacht ag an hormóin ar ráta meiteabalacht an duine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Is feidir an faireog a bheith neamhghníomhach nó róghníomhach. Céard a tharlaíonn nuair atá an faireog neamhghníomach i ndaoine fásta?

A

ainglis
Tá sé seo mar thoradh ar an easpa iaidin san aiste bhia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Is feidir an faireog a bheith neamhghníomhach nó róghníomhach. Céard a tharlaíonn nuair atá an faireog róghníomach i ndaoine fásta?

A

méadaíonn sé an ráta meiteabalacht le 60% - is cúis le go leor siomptóim é seo cosúil le méadú ocrais é, cailleadh meachán agus méadú táladh teasa é

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Cé mhéad faireog paratíoróideach i gcorp an duine agus cá bhfuil siad suite?

A

Tá ceithre faireog paratíoróideach san fhaireog tíoróideach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Cén hormóin a thálann an faireog paratíoróideach?

A

paratórmón

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Cén feidhm atá ag an paratórmóin?

A

spreagann an scaoileadh calciam ó na cnámah isteach san fhuil

22
Q

Sainmhínigh an meicníocht aiseolas diúltach

A

nuair a bhogann na coinníollacha ar shiúil ó na rátaí optamacha cuirtear stop leis an spreagadh

23
Q

Cá bhfuil na faireoga aidréineacha sa chorp?

A

ar bharr na duáin

24
Q

Cén fiedhm atá ag na faireog aidréineacha?

A

tálann siad aidréanailín agus hormón eile chun cuidiú leis an gcorp deileáil le strús

25
Conas a athraíonn an táladh aidréanalaín feidhmiú an corp (smaoinigh faoi athraithe a tharlaíonn le linn aclaíocht!)
- Méadú sruth fola chuig an croí, na matáin agus an inchinn - Laghdú sruth fola chuig an craiceann - Oscalíonn sé na broincíní chun níos mó O2 a fháil chuig na scámhóga - Méadú an méid glúcós san fhuil chun fuinneamh a fháil - Méadú ráta cuaisle - Méadú crapadh na matáin chun iad a dhéanamh níos láidre
26
Cá bhfuil an tímeas sa chorp?
Taobh thiar den sterineam
27
Cén feidhm atá ag an tímis?
tálann an faireog seo an hormón tíomóisin a aibíonn na fuilchealla bána
28
Cathain a stopann an tímis ag feidhmiú?
tar éis caithreachas (puberty)
29
Ainmnigh órgán i gcorp an duine a fheidhmíonn mar faireog inchríneach agus eischríneach?
paincréas
30
Cén hormóin a thaltar sa phaincreas?
inslin
31
Cathain a scaoiltear inslin ón paincreas?
nuair atá an léibhéal glúcós ard san fhuil, scaoiltear inslin chun an glúcós a ionsú isteach sna cealla matáin agus cealla saillteacha.
32
Cén fáth a scaoiltear inslin?
nuair atá an glúcós san fhuil ard chun é a ionsú isteach sna fíocháin
33
Conas a stóráiltear glúcos i gcorp an duine?
glicigin
34
Conas atá an paincreas faireog inchríneach agus eischríneach?
tálann an paincreas hórmóin díreach san fhuil (inslin) agus tálann sé substaintí/hormóin a théann chuig órgán eile I nducht
35
Cathain a ardaíonn an léibhéal glúcós san fhuil chun spreagadh táladh inslin?
tar éis béile
36
Cén neamhoird a bhaineann le inslin?
Diaibéiteas: an mí-ábaltacht inslin a thairgeadh agus míchumas glúcós a ghlacadh suas sna cealla
37
Sainmhínigh Diaibéiteas
an mí-ábaltacht inslin a thairgeadh agus míchumas glúcós a ghlacadh suas sna cealla
38
Céard iad na siomptóim a bhaineann le diabéiteas?
glúcós ard san fhuil, tairgeadh níos mó fual, tart, cailleadh meachán, tuirse
39
Conas a choimeadtear smacht ar an diabéiteas?
instealladh inslin chun smacht a choinneáil ar an léibheal glúcós san fhuil
40
Cén feidhm atá ag stéaróideach anabalacht (anabolic steroids)?
Seo na hormóin a thógann matáin – tá an hormóin cosúil le téististéarón agus méadaíonn siad méid na matáin, an láidreacht agus an ráta déisiú
41
Conas a bhfuil stéaróideach anabalacht dáinséarach?
is feidir leo damáiste a dhéanamh don ae, agus na faireoga aidríneacha
42
Cá bhfuil an faireog phiotútach sa chorp?
an inchinn
43
Cá bhfuil an hipeatalamas?
an inchinn
44
Cá bhfuil an faireog pínealach?
an inchinn
45
Ainmnigh hormóin a thálann an faireog phíotútach?
FSH, LH, GH, ADH, TSH, prólachtain agus ocsatóicin
46
Cén feidhm atá ag FSH agus LH?
tá ról acu sa timthriall míosta agus ubhsceitheadh
47
Cén feidhm atá ag an hormóin fáis?
fás matáin agus cnámha
48
Cén feidhm atá ag ADH?
scaoiltear é nuair atá an duine díhíodráitigh chun uisce a ionsú óna duáin
49
Cén feidhm atá ag prólactáin?
táirgeadh báinne cíocha
50
Cén fíocháin inchrínigh sa phaincreas a thairgíonn inslin?
na cealla insín (islet cells)
51
Cén áit a oibríonn an inslin?
na cealla chun ionsú glúcó a speagadh
52
Tabhair cuntas achomair ar mhodh aischothaithe hormóin ainmnithe?
Má tá an méid tíorocsaín normalach cuirtear cosc ar tairgeadh an hormón Má tá an léibhéal tíorocsaín ró-íséal spreagtar an faireog phiotútach chun TSH a scaoileadh chun and faireoig tíoróideach a spreagadh chun tíorocsaín a thairgeadh go dtí go bhfuil an léibheal ar ais chuig an méid optamach arís