Fuil Flashcards

1
Q

Cé mhéad litir fuil a bhíonn sa chorp?

A

idir 5 and 6 litir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cén feidhm atá an ag bhfuil?

A

O2 a iompair
cosaint ó ghalar (bíonn na fuilchill bán ann)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Céard é plasma?

A

Cuid leacht den fuil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Cén feidhm atá ag an plasma?

A

iompar prótéiní agus ábhar eile tuaslagtha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Tabhair trí samplaí de rudaí a bhíonn tuaslagtha i bplasma

A

glúcós
CO2
vitimíní

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Céard iad na 2 ghrúpa phróitéin a bhíonn tuaslagtha i bplasma?

A

Antasubstaintí
Proteíní teachtadh fola

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

cén feidhm atá ag antasubstaintí

A

ceimceáin tairgthe ag fuilchealla bána chun an corp a chosaint ó bhactéir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cén fheidhm atá ag na prótéiní teachtadh fola?

A

stop le cur fola ag suíomh gortú

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Céard é séiream?

A

Plasma gan prótéiní teachtadh fola

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

cén t-ainm atá ar na bhfuilchealla dearga?

A

eiritricít (erythrocytes)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

cén cruth a bhíonn ag na heiritricítí (fuilchealla dearga)?

A

beag agus déchuasach (biconcave)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cén feidhm atá ag na bhfuilchealla dearga?

A

Iompar O2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Cén fath ina bhfuil cillscannáin solúbhta ag fuilchealla dearga?

A

níos easca fáil isteach sna fíocháin idir na cealla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cén buntáistí a bhfuil le cruth na fuilchealla dearga?

A

Déchuasach: is feidir leo níos mó O2 a iompar
Solúbtha: níos easca dóibh fáil isteach sna fíocháin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cén protéin a iompraíonn an O2 ar na bhfuilchealla dearga?

A

Haemaglóibín

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Cé mhéad O2 gur feidir le fuilchill dearg amháin a iompar?

A

4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Cén t-ainm atá ar an haemaglóbín nuair a nascann sé le hocasaigin?

A

ocsaihaemaglóbín

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Cén áit sa chorp a dtairgíonn (produce) na eiritricítí (fuillchealla dearga)?

A

Smior na gcnámh (bone marrow)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Cén áit sa choirp ina mbíonn na fuilchealla dearga briste síos?

A

An t-ae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Cén neamhoird a bhaineann leis ne eiritrícití?

A

Ainéime - easpa haemaglóbín

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Cen cúis a bhíonn le easpa haemaglóbín agus ainéime?

A

Bíonn iarann ag an haemaglóbín agus mar sin bíonn easpa iarann san ainéime

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Cén comharthaí a bhíonn ag duine le ainéime?

A

cuma bán orthu
tuirse orthu

23
Q

Conas gur feidir an ainéime a réiteach?

A

Bia le níos mó hiarann a ithe
tabléidí iarann a glacadh

24
Q

Níl aon núicleas ag fuilchealla dearga riamh. Fíor nó Bréagach

A

Bréagach, bíonn núicleas ag fuilchealla dearga nuair a dhéantar iad ach cailltear é tar éis cúpla lá

25
Q

An bhfuil miteacoindre ag fuilchealla dearga?

A

Níl

26
Q

Cén t-ainm atá ar fuilchealla bána?

A

Leocaicít (leukocytes)

27
Q

Cén cruth a bhíonn ag na fuilchealla bána?

A

níl cruth cinnte acu ach tá núicleas acú

28
Q

Cén feidhm atá ag na fuilchealla bána?

A

cosaint an choirp ó ghalar

29
Q

Cén suíomh sa choirp ina tairgítear na fuilchealla bána?

A

Smior na gcnámh

30
Q

Cá háit a haibíonn (mature) na fuilchealla bána?

A

sa chóras limfeach
- an liathán (spleen)
- na nóid limfeacha (lymph nodes)

31
Q

Tá dhá príomhghrúpa fuilchealla bána, céard iad?

A

Fagacítí
Limficítí

32
Q

Cén feidhm atá ag na fagacítí?

A

glacann sé an bactéir thar a gcillbhalla chun an bactéir a mharú

33
Q

Cén feidhm atá ag na limficítí?

A

déantús antashubstaintí

34
Q

Cén neamhoird a bhaineann leis na leocaicít?

A

leoicéime (leukaemia) cineal ailse

35
Q

Céard atá mícheart i leoicéime?

A

Tá an iomarca (too many) fuilchealla bána mí-aibí (immature) tairgthe ró-thapaidh

36
Q

Ainmnigh cineal fagacít

A

Monaicít

37
Q

Ainmnigh cineal limficít

A

T agus B chealla

38
Q

Conas a aithníonn na limficítí bactéir

A

antaigin

39
Q

Cén feidhm atá ag na pláitíní?

A

ról i dteachtadh fola

40
Q

Cén áit a dhéantar na pláitíní?

A

Smior na gcnámh

41
Q

Cén tomhais a bhfuil ar na pláitíní?

A

níos lú ná fuilchealla dearga

42
Q

Conas a tharlaíonn teachtadh fola? (4 céim)

A
  1. Íslíonn an fuileadán chun an sruth fola a laghdú
  2. Greamaíonn na pláitíní ar na cealla damáistithe chun teachtáin (clot) a dhéanamh
  3. Bíonn teachtáin buan (permanent) tar éis tamaill
  4. Stopann an teachtán fuil ag fágáil an corp agus micrórganaigh ag fáil isteach
43
Q

Cén neamhoird a bhaineann le pláitíní?

A

Haemaifilia (easpa teachtadh fola)
Trombóis (an iomarca teachtadh fola)

44
Q

Céard a dtarlaíonn i haemaifilia

A

ní feidir le duine le haemaifilia fachtóirí teachtadh fola a thairgeadh, ní feidir stop le cur fola

45
Q

Ceard a dtarlaíonn i dtrombóis

A

tarlaíonn teachtáin (clot) sna fuileadáin agus cuireann sé bac ar teachtadh fola

46
Q

Cad a dtugtar air nuair a tharlaíonn trombóis sa chroí?

A

Taom croí

47
Q

Cad a dtugtar air nuair a tharlaíonn trombóis san inchinn (brain)?

A

Stróc

48
Q

Céard iad na grúpaí fola (4)?

A

A, B, AB agus O

49
Q

sainmhínigh aintigín

A

ceimiceáin suite ar chealla a aithníonn na fuilchealla bána

50
Q

Cén fáth gur caithfidh grúpaí fola a mheatsáil roimh aistriú fola (blood transfusion) a dhéanamh?

A

Bíonn antigíní éagsúla ar na fuilchealla difriúil sna grúpaí difriúla
Má thugtar an grúpa fola mícheart do dhuine déanfaidh a bhfuilchealla bána ionaí ar an fuil a chuirtear isteach agus is feidir damáiste a dhéanamh

51
Q

Ainmnigh antigin a bhíonn ar scannán na fuilchealla dearga

A

Fachtóir Rhesus

52
Q

Cén dath atá ar haemaglóbín gan O2?

A

corcra

53
Q

Cén dath a bhíonn ag haemaglóbín le hocasigin?

A

dearg

54
Q
A