DNA Flashcards
Sainmhínigh oidhreacht
ag tabhairt tréithe ó tuistí dá sliocht sna géinte ag fáil na géinte ó gliúin go ghliúin
Ceard iad an dá cineáil éagsúlacht?
Faighte: le linn an saol
Ó oidhreacht: ó na géinte
Sainmhínigh géin
cuid den DNA a thugann an cód do phróitéin
Ní Hoidhreacht amháin a bhíonn tionchar ar tréithe, ceard eile a bhíonn tionchar ag léiriú géinte?
timpeallacht
Conas atá an DNA stóráilte sa núicleas don chuid is mó den am?
cromatin
Cén cineáil protein a bhíonn sna crómasóim?
históin
Sainmhínigh DNA neamh-chodach agus tabhair úsáid de
na cuideanna den cód DNA nach déanann próitéiní
Úsáidtear an junk DNA chun daoine a sainaithin
Ceard dó a sheasann DNA agus RNA?
DNA (ADN): aigéad dí-ocsáiribea-núicléach
RNA (ARN): aigéad ríbeanúicleach
Ainmnigh na ceithre bun DNA
Adanín
Timín
Guanín
Cíotóisín
Cén bunanna comhlánach DNA a nascann le Chéile?
A le T
G le C
Ainmnigh na bunanna RNA
Adanín
Uricil
Guanín
Cíotóisín
Cén bunanna comhlánach rNA a nascann le Chéile?
A le U
G le C
Céard iad na bunanna puirín?
A agus G
móilíní le fáinne dúbailte
Ceard iad na bunanna pirimidín?
T agus C
móilín le fáinne shingil
Céard é an difríocht idir púirín agus pirimidín?
is móilín fáinne dúbailte é púirín
is móilín fáinne shingil é primidín
Cén cineál nasc a nascann na bunanna comhlántacha DNA?
Nasc hidrigine
Cén cruth a bhfuil ag an sraith DNA?
heileacs dúbailte
Cén eolaithe a d’aimsigh an cruth DNA
Watson & Crick
Cén cineál nasc a nascann an polaipeptéid prótéin le cheile?
nasc peiptídeach
Cén t-ainm a thugtar ar 3 bunanna sa sraith DNA a thugann an cód d’aimínaigead ?
codon
Cé mhéad aimínaigead atá I gcorp an duine?
20
Déan cur síos aran próiséas Macsamhlú DNA
- Tarlaíonn macasamhlú san idirphas
- Díchoranaíonn (unwinds) an heileacs dúbailte
- Briseann einsímí na nascanna idir na péirí bunaidh
- Tagann bunanna nua ón chíteaplasma isteach sa núicléas agus nascann siad le bunanna comhlántaí le cuidiú ón einsím – DNA polariméaráis (DNA polymerase)
- Ath-chornaíonn (re-winds) na píosaí DNA nua le Chéile chun heileacs dúbailte a dhéanamh arís
Céard atá sa cnámhdhroime DNA?
siúcra agus fosfait
Cén próiséas den sintéisiú prótéiní a tharlaíonn sa núicléas?
Tráscríobh (transcription)
Cén próiseas sintéisiú prótéiní a tharlaíonn sa chíotosól?
aistriú (translation)
Céard iad an trí cineál RNA?
mRNA: messenger
tRNA: transfer
rRNA: ribosomal
Feidhm mRNA
Déanann sé cóip den DNA sa núicleas agus glacann sé an eolas chuig an ribeasóimí chun próitéiní a dhéanamh
Feidhm tRNA
Nasctha le haimínaigead chun an sraith polaipeptéid a dhéanamh
Feidhm rRNA
Cuid den ribeasóim
Cén einsím a bhfuil freagrach as tógáil an sraith mRNA
DNA polaiméaráis
Déan cur síos ar an tráscríobh
Díchornaíonn an heileacs dúbailte ag suíomh an géin sa núicleas.
Nascann na bunanna RNA a bhfuil comhlántach leis an DNA a bhfuil ann – déanann an RNA cóip den DNA agus déantar mRNA leis an einsím chun DNA polaiméaráis
Déan cur síos ar an bpróiséas Aistriú
Nascann an mRNA leis an ribeasóim
Léann an tRNA an cód agus glacann sé an aimínaigead ceart chuig an ribeasóim chun an sraith polaipeptéid a dhéanamh
sainmhínigh léiriú géinte
an bealach a úsáideann an corp an cód géinteach chun próitéiní a thairgeadh
Céard é próifiliú DNA?
seo bealach chun duine a aithint bunaithe ar mhion-difríochtaí sa DNA
Conas a úsáideann muis an eolais ó próifiliú DNA?
Cóir: úsáidtear é I bhforéinséic chun fuil/choirp a mheatsáil le coirpigh
Leigheas: chun tuismitheoir a aithint nó ag tastáil le haghaidh neamh-oird ghéiniteacha
Cén fáth a úsáidtear scagthastáil DNA?
le féiceáil an bhfuil géin áirithe I láthair
Ainmnight 3 difríochtaí idir DNA agus RNA
DNA
- timín i láthair
- siúcra dí-ocsaíríbeanúicleach
- sa núicléas
- dual dúbailte
RNA
- uiricil i láthair
- siúcra ríbeanúicléach
- sa núicleas agus cíteaplasma
- dual shingil
Déan cur síos ar an bpróiséas scagthastáil ghéinteach
- Scaoiltear an DNA: bristear na cealla síos chun an DNA a scaoileadh ón orgánach
- Gearrtar an DNA: gearrtar an DNA I píosaí beaga ar a dtugtar einsímí teorannaí. Gearrann na heinsímí seo an sraith DNA ag áiteanna éagsúla
- Scartar na Píosaí: le linn leicreaphóiréis glóthaí cuirtear píosaí DNA I soitheach in bhfuil glóthach ann. Seoltar sruth tríd an glóthach agus tarraingíonn an sruth ar an DNA tríd an glóthach. Bogann píosaí níos lú níos gaiste ná píosaí móra – scagtar an DNA
- Déanamh comparáid leis na torthaí
