Bia

Question 1

Cén fáth a bhfuil bia de dhith orainn?

Answer 1

Foinse fuinneamh
Fás agus déisiú

Question 2

Sainmhínigh bithmóilíní

Answer 2

ceimicéan déanta i rudaí beo

Question 3

Céard iad na ceithre príomh bithmóilíní?

Answer 3

Carbaihiodráití
Lipidithe/saillte
Prótéiní
Vitaimíní

Question 4

Cén móilíní atá na bithmóilíní déanta as?

Answer 4

Carbón
Hidrigine
Ocsaigin

Question 5

Foirmle glúcós

Answer 5

C6H12O6

Question 6

Ainmnigh na trí cinéal carbaihiodráití sa duine

Answer 6

monaisiúcríd
Désiúcríd
Polaisiúcríd

Question 7

Sainmhínigh monaisiúcríd agus tabhair sampla

Answer 7

móilíní singil siúcraí - glúcós/frúctós

Question 8

Sainmhínigh désiúcríd agus tabhair sampla

Answer 8

dhá móilíní siúcra ceangilte le chéile - maltós

Question 9

Sainmhínigh polaisiúcríd agus tabhair sampla

Answer 9

sraith fada moilíní siúcra ceangailte le chéile - stairse

Question 10

Conas atá stairse stóráilte sa duine?

Answer 10

Glicigin

Question 11

Ainmnigh an príomhchinéal polaisiúcríd/carbaihiodráit i bplandaí

Answer 11

Ceallalós

Question 12

Cén áit a bhfaightear ceallalós i bplandaí

Answer 12

cillbhalla - tugann sé struchtúr don phlanda

Question 13

Cén úsáid atá ag glicigin?

Answer 13

Briseann muid é síos d’fhoinse fuinneamh

Question 14

Cén struchtúr atá ag lipidithe?

Answer 14

3x móilíní aigead saillteacha
1x móilín gliocról

Question 15

Tabhair sampla de lipid mar solad ag teocht an seomra

Answer 15

saillte - im

Question 16

Tabhair sampla de lipid mar leacht ag teocht an seomra

Answer 16

ola

Question 17

Cén cinéal lipid a bhíonn sa cillscannán?

Answer 17

phosphailipid

Question 18

Cén cinéal struchtúr é an cillscannán?

Answer 18

déchiseal phosphailipid

Question 19

Cén struchtúr atá ar na phosphailipid?

Answer 19

2x aigead saillteacha
1x gliocról
1x fosfait

Question 20

Cén cuid den phosphailipid a bhfuil hidreafóbach?

Answer 20

na haigead saillteacha

Question 21

Cén cuid den phosphailipid a bhfuil hidrifileach

Answer 21

grúpla fosfait

Question 22

Cén molín breise a bhíonn i bpróitéiní?

Answer 22

nitrigin

Question 23

Céard iad bunaonad de próiteíní?

Answer 23

Aimínaigead

Question 24

Conas a ceanglaítear na haimínaigead le chéile chun prótéin a dhéanamh?

Answer 24

Nascanna peptídí

Question 25

Sainmhínigh peiptéid

Answer 25

sraith 20 aimínaigead nó níos lú

Question 26

Sainmhínigh polaipeiptéid

Answer 26

sraith níos mó ná 20 aimínaigead

Question 27

Sainmhínigh próitéin

Answer 27

sraith polaipeitéid le níos mó ná 200 aimínaigead

Question 28

Cén áit a bhfaightear prótéiní sa choirp?

Answer 28

gruaig, iogne, einsímí

Question 29

ainmnigh trí foinse próitéin

Answer 29

feoil úibheacha báinne

Question 30

Cén t-ainm a thugtar ar an bpróiséas briseadh síos aimínaigead?

Answer 30

dí-aiminiú

Question 31

Cén tairge a dhéantar ag briseadh síos aimínaigead?

Answer 31

Úiré

Question 32

Ainmnigh na catagóirí vitamíní

Answer 32

tuaslagtha in uisce tuaslatha i saill

Question 33

Ainmnigh vitamín atá tuaslagtha in uisce?

Answer 33

C

Question 34

Ainmnigh vitamín atá tuaslagtha in uisce?

Answer 34

D

Question 35

Ainmnight foinse vitamín C

Answer 35

torthaí citris - oráiste, liomóin

Question 36

Ainmnigh foinse vitamín D

Answer 36

Báinne Buíocán úbh (egg yolk)

Question 37

Cén neamhoird a bhaineann le heaspa vitamín C?

Answer 37

scorbach

Question 38

Cén neamhoird a bhaineann le heaspa vitamín D?

Answer 38

Raitéas

Question 39

Ainmnigh mianraí nó riandúil a faightear in ainmhí

Answer 39

calciam iarann sodiam

Question 40

Ainmnigh riandúil a bhíonn i bplandaí amháin

Answer 40

Magnéisiam

Question 41

Cén feidhm atá ag maignéisiam i bplandaí?

Answer 41

déanann sé clorafill

Question 42

Cén feidhm atá ag iarann sa duine?

Answer 42

déanann sé haemaglóbín

Question 43

Cén feidhm atá ag uisce sa chorp?

Answer 43

Modh iompar Ionsaíonn sé teocht Tarlíonn imoibrithe meitheabalacha ann

Question 44

Sainmhínigh meitibileacht

Answer 44

gach próiseas cemiceach a tharlaíonn chun fuineammh a chruthú san órganach

Question 45

Ainmnigh na dhá próiséas meiteabalachta

Answer 45

Anabalacht Catabalacht

Question 46

Sainmhínigh anabalacht

Answer 46

ag déanamh rud níos mó ó píosaí beaga - fotaisintéis building

Question 47

Sainmhínigh catabalacht

Answer 47

ag briseadh síos rudaí móra chun píosaí níos lú a dhéanamh - riospráid breaking

Question 48

Cén ruaim a úsáid tú don tastáil stairse?

Answer 48

Iaidin

Question 49

Cén cóimheastóir a bhí agat don tastáil stairse?

Answer 49

Uisce gan stairse

Question 50

Cén fáth a raibh cóimheastóir agat?

Answer 50

comparáid a dhéanamh

Question 51

Cén aistriú dath a tharla sa tastáil do stairse?

Answer 51

Donn go gorm

Question 52

Cén foinse próitéin a d'úsáid tú don tastáil?

Answer 52

báinne

Question 53

Cén ruaim a d'úsáid tú sa tastáil do stairse?

Answer 53

Imoibriú Biuret

Question 54

Cén cóimheastóir a bhí agat don tastáil prótéiní?

Answer 54

uisce gan foinse próitéin

Question 55

Cén aistriú dath a tharla sa tastáil do prótéin?

Answer 55

gorm go corcra

Question 56

Cén fath a chur tú a méid céanna ruaim sa trialladán?

Answer 56

Chun comparáid cothrom a dhéanamh

Question 57

Cén ruaim a úsáid tú don tastáil glúcós/siucra?

Answer 57

Imoibriú Benedict

Question 58

Cén cóimheastóir a bhí agat don tastáil siúcra?

Answer 58

uisce gan glúcós

Question 59

Cén aistriú dath a tharla sa tastáil do siucra?

Answer 59

gorm go dearg

Question 60

Cén céim breise a rinne tú leis na trialladán agus tú á thastáil do glúcós - ní dhéantar é sa tastáil do stairse nó próitéiní?

Answer 60

théigh mé na trialladán

Question 61

Conas a rinne tú tastáil do lipidithe?

Answer 61

Chuir mé braon d'ola ar pháipéar donn

Question 62

Cén cóimhéastóir a bhí agat agus tú á thastáil do lipidithe?

Answer 62

uisce ar pháipéar donn