Gastroenteroloji Flashcards
Adenomatöz ve Hamaartamatöz polipler ?
Adenomatöz
- FAP
- Gardner
- Turcot
Hamartamatöz
- Peutz Jeghers
- Juvenil polipozis
- von Recklinghouse
- Cowden
- Bazal hücreli nevüs
Barret epiteli tanımı ?
Özefagusun yassı epitelinin preamalign ve intestinal metaplazi olan kolumnar epitele metaplazisidir.
“Goblet hüc. görülmesi önemlidir.”
PPI’lar ile sitokromal enzimlerin etkileşimi ?
Omeprazol : sitokrom p450 inh. yapar (warfarin ve fenitoin eliminasyonu engellenir)
Lansoprazol : CYP1A2’yi indükler (teofilin düzeyi azalır)
Pantoprazol, Esomeprazol, Rapebrazol sitokromal enzim ilişkisi yoktur.
Sisaprid ?
Uzun QT ve malign aritmilere yol açtığı için kullanımdan çekilen GÖR tedavi ilacı, motilite artırıcı.
Diffüz özefageal spazmın en sık eşlik ettiği hastalık ?
ALS
HP ile ilişkili patolojiler ?
- Demir eksikliği anemisi
- Levotiroksin emilim eksikliği
- Metildopa emilim eksiklliği
- İmmün trombositopeni
H.Pylori enfeksiyonuna yatkınlığa yol açan genetik anormallik ?
IL-1B polimorfizmi
Proximal / Orta / Distal ince barsaktan emilen gıdalar ?
Proksimal ince barsak
- yağlar
- karbonhidrat
- kalsiyum (duodenum + prox.jejunum)
- demir (duodenum)
- folik asit (duodenum + prox.jejunum)
- yağda eriyen vitaminler (ADEK)
Orta barsak
- proteinler
Terminal İleum
- B12
Çekum
- Su
Kanlı ishal yapan etkenler ?
- Shigella
- Campylobacter jejuni
- EİEC
- EHEC
- Entamoeba Histolitica
- Yersinia
Gluten enteropatisi ile ilişkili genetik bozukluklar ?
_Gluten enteropatisi ile ilişkili genetik bozukluklar : _
- HLA-B8
- HLA-DR17
- HLA-DQ2
- T hücre fonksiyon bozuklukları
_Gluten enteropatisinde artan maligniteler : _
- T Cell lenfoma,
- ince barsak karsinomu
- özefagus yassı hüc.ca. riski artmıştır.
Kilo kaybı + diare + artrit / artralji = ?
Whipple hastalığı
İnce barsak mukozasının PAS (+) boyanan köpüklü makrofajlar ile invazyonu
Kilo kaybı + diare + artralji + hiperpigmentasyon + LAP
Tropheryma Whipplei
Diffüz tutulum yapan ve malabsorbsiyona neden olan hastalıkları ?
- Abetalipoproteinemi
- Whipple hastalığı
Azatiopürin ve 6-Merkaptopürin tedavilerine rağmen yanıt alınamayan Crohn hastalarında izlenecek yol ?
Aktif metabolit olan 6-Thioguanin bakılır
0 = ilacı almamış
< 230 = doz yetersiz, dozu artır
> 230 = gerçek yanıtsızlık
Ülseratif Kolitte cerrahi tedavi endikasyonları ?
- Medikal tedaviye yanıtsızlık
- Biyopside displazi
- Toksik megakolon
- Perforasyon
- Durmayan kanama
Kolestatik KC enzimleri ?
- 5’-nükleotidaz (en spesifik)
- Alkalen fosfataz
- GGT (en sensitif)
- Lösin aminopeptidaz (2.en spesifik)
Primer bilier siroz, Otoimmün Hepatit tip I ve II için otoantikorlar ?
PBS –> anti-mitokondrial ab.
Oto.Hepatit I –> anti-sm (düz kas)
Oto.Hepatit II –> anti-LKM (liver kidney)
ALP’nin yüksek, GGT’nin normal olduğu hastalıklar ?
Yani safra yolu harici ALP yüksekliği yapan hastalıklar
(GGT, ALP yüksekliğinin karaciğer kaynaklı olup olmadığını gösterir)
- benign rekürren intrahep.kolestaz
- gebe kolestazı
- östrojene bağlı kolestaz
- hipertiroidi
Kronik hepatitlerde hepatosellüler yıkım mekanizması ?
Lektin yolu üzerinden
(Complemanı C4b2a üzerinden tetikler)
Hepatit B enfeksiyonunda viral replikasyonu gösteren testler ?
- HBeAg
- HBV DNA (en güvenilir)
- DNA polimeraz
- pre-S antijeni
- anti pre-S antikoru (kronikleşme olmayacağını gösterir)
İnakti HBsAg taşıyıcısı ?
- ALT ve AST normal
- HBV DNA < 104
- anti-HBe (+)
- HBeAg (-)
Hepati B tedavisinde
- primer yanıtsızlık ?
- biyokimyasal yanıt ?
- virolojik yanıt ?
- tam yanıt ?
- kalıcı yanıt ?
Primer yanıtsızlık : > 24 hf tedavi ile HBV DNA’nın < 2 log azalması
Biyokimyasal ynt : ALT normale düşmesi
Virolojik ynt : HBeAg (-)’ dönmesi ve HBV DNA’nın ölçülemeyecek kadar azalması
Tam ynt : Biyokimyasal + Virolojik ynt
Kalıcı ynt : tdv kesildikten 12 ay sonra tam ynt devamı
Hepatit C’nin ekstrahepatik bulguları ?
- Hemato (Aplastik anemi, non-Hodgkin lenfoma)
- Nefro (MPGN, Esansiyel mikst Kriyoglobulinemi)
- Dermato (liken planus, porfiria kutanea tarda)
- Göğüs (idiyopatik AC fibrozisi)
- Romato (Sjögren send.)
Hepatit C ilişkili lenfoid maligniteler
- splenik marginal zon lenfoma
- lenfoplazmositik lenfoma
HCV RNA ne zaman pozitifleşir ?
HCV RNA, ALT yüksekliğinden sonra yükselir,
ALT yüksekliği Hepatit C’de en önemli laboratuar bulgusudur.
anti-HCV, ALT yüksekliğinden 6-8 hf sonra belirir.
Hepatit C tedavisine uygun olan hastalar ?
_Hepatit C tedavisine uygun olan hastalar : _
- > 18 yaş
- HCV RNA > 50 IU/mL
- KC Bx’de fibrozis saptananlar veya nekroinflamasyon skoru > 4 olanlar
- KC hastalığı kompanse olanlar
- Depresyonu olanlardan hastalığı kontrolde olan
- Tedaviye uyumlu olan
- Hematoloji ve biyokimyasal testleri uygun olan
Kronik Hepatit C tdv. olumlu etkileyen faktörler :
- < 40 yaş
- Kadın cinsiyet
- Vücut ağırlığının < 75 kg olması
- GGT düşüklüğü
- KC Bx’te fibrozisin hafif olması
- Genotip 2 - 3 ile enfeksiyon
- HCV RNA < 600.000 IU/mL
Kronik Hepatit C tedavisini olumlu etkileyen faktörler ?
Kronik Hepatit C tdv. olumlu etkileyen faktörler :
Tedavi öncesinde
- < 40 yaş
- Kadın cinsiyet
- Vücut ağırlığının < 75 kg olması
- GGT düşüklüğü
- KC Bx’te fibrozisin hafif olması
- Genotip 2 - 3 ile enfeksiyon
- HCV RNA < 600.000 IU/mL
Tedavi döneminde
- hızlı viroloik yanıt alınması
- erken virolojik yanıt alınması
- hastanın tedaviye uyumlu olması
**Hepatit C tedavisine uygun hastalar : **
- > 18 yaş
- HCV RNA > 50 IU/ml
- KC bx’de fibrozisi olanlar ya da Nekroinfl.skoru > 4 olanlar
- KC hastalığı kompanse olanlar
- Depresyonu kontrol altında olanlar
- Tedaviye uyumlu olanlar
- Biyokimya testleri tedaviye uygun olanlar
Ülkemizde en sık görülen HCV genotipi ?
Genotip Ib
Akut Hepatit C enfeksiyonu tedavisi - takibi ?
- Semptomatik olgular kendiliğinden sonlanabileceğinden 8 - 16 hafta takip edilir
- Bu süre sonunda HCV RNA (-) olmayanlar ile asemptomatik olgulara peg-ifn verilir (24 hf)*
- 2-4-6. hafatlarda ve sonra ayda bir Hemogram
- KC ve Böbrek testleri ayda bir
- Tdv başında ve 4.hf’da RNA bakılmalı
* Kronik HCV optimal tedavisi peg-ifn + ribavirin verilir.
Diyaliz gören Kronik Hepatit C hastasında tedavi ?
standart İnterferon verilir (peg ifn değil)
NOT : ribavirin kontrendikedir, yaşamı tehtid edici hemolize yol açabilir
Pefile Ifn ile ilgili veriler henüz yetersizdir.
Kronik inaktif / aktif hepatit tanımları ?
Kronik inaktif (persistan) hepatit
inflamasyon portal alana sınırlı, portal alanı çevreleyen limiting plate sağlam
Kronik aktif hepatit
lobül yapısı bozulmuş
en önemli lezyonu = piece meal nekroz
patognomonik lezyonu = köprüleşme nekrozu
Knoodel Histolojik Aktivite İndeksinde bakılan parametreler ?
Olayları gelişim sırasına göre düşün
- Portal inflamasyon (0-4)
- Lobül içi dejenerasyon (0-4)
- Periportal ve Köprüleşme nekrozu (0-10)
- Fibrozis (0-4)
Otoimmün Hepatit tipleri ?
Tip I (en sık) : anti-SMA (+) ve/veya ANA (+), anti HCV (+), gama globulin yüksek
Tip II : anti-LKM (+), 2-14 yaş bayan, serum IgA düşük, otoimmün hastalıklar ile birliktelik, prognoz kötü
Tip III : anti-SLA/LP (soluble liver antigen / liver pancreas)
Çocuklarda KC transplantasyonunun en sık sebepleri ?
- sırada : ekstrahepatik bilier atrezi
- sırada : alfa-1 antitripsin eksikliği
(PIZZ, PAS (+) intrastoplazmik cisimler)
Hepatolentiküler dejenerasyon hastalığı ?
Wilson (hepatolentiküler dejenerasyon)
Fulminan hepatit + coombs negatif hemolitik anemi + seruloplazmin eksikliği
Makro ve Mikro veziküler yağlanma sebepleri ?
Makroveziküler (halk işi)
- alkol
- obezite
- DM
- ilaçlar (Mtx, aspirin
Mikroveziküler (daha sofistike)
- Reye send
- Gebeliğin akut yağlı KC
- ilaçlar (Valproik a., tetrasiklin, salisilat)
** Aspirin makroveziküler , Reye send. mikroveziküler
KC hasarında önemli rol oynayan matrix metalloproteaz tipleri ?
MMP tip 2, 9, 13
CHILD ve MELD skorlamalarında bakılan parametreler ?
CHILD (PrEns AlBAs)
MELD (KiBiR)
Sirozlu hastalarda KC transplantasyonu endikasyonları ?
- CHILD skoru > 7 “Pr Ens Al B As”
- MELD skoru > 10 “Cr, Bil., INR”
- Tip-I Hepatorenal sendrom
- Dekompansasyon bulguları (asit, varis kanaması, hepatik ensefalopati)
Asemptomatik kadında ALP ve GGT yüksek ise ne düşünmeli, ne yapmalı ?
PBS düşün
antimitokondrial antikor bak (%95 pozitif)
kesin tanı : KC Bx orta boy safra yolu hasarı
Seconder bilier siroz etyolojisi ?
İntrahepatik obst. en sık : primer sklerozan kolanjit
Ekstrahepatik obst. en sık : safra yolu taşı
Spontan bakteriyel peritonit tedavisi ?
İlk tercih = Sefotaksim (sefotak)
Tekrarlayan SBP = siprofloksasin
Akut pankreatite en spesifik amilaz izoenzim alt tipi ?
p3
Akut pankreatit analjezisinde ne tercih edilir ?
Pethidine
Pankreas tm markerları ?
- CEA
- CA 19-9
- CA 50
- Du-PAN-2
Hemakromatozis için genetik tarama testi ?
HFE gen mutasyonu taraması
( C282Y ve H63D)
Chagas hastalığında tutulan plexus ?
Enterik sinir sisteminin edinsel defekti nedeniyle ortaya çıkan konstipasyon tablosu
Auerbach = Myenterik pleksus
(Myenterik pleksusun etkilendiği diğer hastalık Hirschprung hastalığı)
Myenterik ve Submukozal pleksus hastalıkları ?
_Myenterik (Auerbach) _
Akalazya, Chagas, Hirschprung
Submukozal (Meissner)
?
Tropikal sprue / Bakteriyel aşırı çoğalma ayrımı nasıl yapılır ?
Tropikal Sprue
Vit B12 (düşük), Folat (düşük)
**Bakteriyel Aşırı Çoğalma **
Vit B12 (düşük), Folat (yüksek)
Bakteriyel aşırı çoğalmada bakterilerVit 12 kullanırken folat üretirler
Tropikal sprue : Koliform bakterilerin aşırı üremesi ile ilişkili ince barsağın enflamatuar hastalığıdır.(Folik asit, Vit B12 eksik ve diyare vardır)
Laktaz eksikliğinde en yararlı test ?
Hidrojen Nefes Testi
Laktoz verilir, enzim eksik ise sindirilemez, laktozu bakteriler parçalar ve aşırı H ortaya çıkar
Abetalipoproteinemi patofizyolojisi ?
Şilomikronların intestinal epitel hücresinden kan dolaşımına sunumunda gerekli transport protein defekti
- Yağ malabsorbsiyonu ve Vitamin E eksikliği (retinopati, spinoserebellar dejenerasyon)
- Apoprotein B, Trigliserid, Kolesterol seviyeleri düşük
- Eritrositlerde membran lipid problemi (akantoz = burr cell)
- İntestinal bx’de epitel hücrelerinin lipid damlacıkları ile dolu olması
Tropikal sprue nedir ?
Koliform bakterilerin aşırı üremesi ile ilişkili ince barsağın enflamatuar hastalığıdır.
Tanı : VitB12/folat düşüklüğü + anormal biyopsi
Tdv : uzun süre antibiyotik + B12 + folat
(Folik asit, Vit B12 eksik ve diyare vardır)
Malabsorbsiyon araştırmasında mukozal emilim bzk. ile pankreatik yetersizlik ayrımı nasıl yapılır ?
D-Xyloz testi
İnflamatuar Barsak Hastalıklarının hepatik komplikasyonları ?
Totalde IBH en sık hepatik komplikasyonu perikolanjit
ÜK –> sklerozan kolanjit
Crohn –> safra taşları
Gilbertli hastaya hangi ilaç özellikle verilmemelidir ?
irinotekan (CPT-11)
ilacın metaboliti olan SN-38 özellikle UGT1A1 enzimi ile glukronilleştirilmektedir. Gilbert hastasına verilirse tedaviye dirençli ishal, Kİ supresyonu ve toksisite yapar
Gilbert’te UGT1A1 aktivitesi düşük
Anne sütü sarılığının sebebi nedir ?
Bazı annelerin sütünde bulunan
progestasyonel steroid 3-alfa (20-Beta pregnanediol)
ve bazı yağ asitleri
bilirubin konjugasyonunu baskılar.
Gebede sarılık yapan hastalıkların görülme zamanları ?
1. Trimester :
- hiperemezis gravidarum
2. ve 3. Trimesterda görülen ve doğumla kaybolanlar
- gebeliğin intrahepatik kolestazı
- gebeliğin akut yağlı karaciğeri
3. Trimesterda görülen
- Preeklampsi ilişkili HELLP
Hepatit B tedavisi için kullanılan en güçlü oral nükleozid analoğu ?
Entecavir
Standart KronikHBV tedavisi = ifn / peg ifn
Gebede KC rüptürün en sık nedeni ?
pre-eklampsi
Wilson hastalığında defekt ? lab ?
ATP7B gen defekti
- Serum total bakır (düşük)
- Seruloplazmin (düşük)
- Serum non-seruloplazmin (serbest) bakır (yüksek)
- İdrar bakır (yüksek)
Wilson hastalığında prognostik faktörler :
serum bilirubin, AST, PTZ
Non-alkolik steatohepatitte faydalı olabilecek oral antidiyabetik ?
Pioglitazon
(PPAR gama aktivasyonu)
Kimlere profilaktik / insidental kolesistektomi yapılmalıdır ?
- transplant alıcıları
- orak hücreli anemi
- morbid obezite
- pankreatik ductal bileşke anomalisi
- porselen kese
- > 1 cm safra kesesi polipi
Akut kolesistit için en spesifik test ?
HIDA
( Tc ile işaretlenmiş Hidroksi İmino Diasetik Asit )
İmflamtuar barsak hastalıklarının hangi extraintestinal bulgusu hastalık aktivitesi ile koreledir ?
Artrit
İntermittan disfajinin en sık nedeni ?
Özefagus halkaları
Nutcracker özefagus / Difüz özefageal spazm farkı ?
Nutcracker Özefagus
- AÖS basıncı Normal
- Tersiyer kontraksiyonlar (uzun süreli yüksek basınçlı, 150-400 mmHg)
Difüz Özefageal Spazm
- AÖS basıncı normal
- Tersiyer kontraksiyonlar (normal basınç)
Alemdronat sodyum’un özrfagus hasar bulgusu ?
lökofibrinöz eksuda
(en hassas dönem 5-14. günler)
Tip A ve Tip B gastrit farkları ?
Tip A Gastrit
- Korpusa lokalize
- Otoimmün, itiopatik
- % 5-10
- Derin inlamasyon (atrofi)
- Asidite azalmış, gastrin artmış
- Pernisyöz anemi ve kanser ile ilişkili
Tip B Gastrit (Bizim bildiğimiz :)
- Antruma lokalize
- H.Pylori
- % 20-80
- Yüzeyel inflamasyon
- Asidite artmış, gastrin azalmış
H.Pylorii ile en sık ilişkili tablo ?
Kronik Antral Gastrit
yani Tip B gastrit, antral, asidite artmış, yüzeyel inflamasyon vb.
Gastrik ve duodenal ülserlerin en sık fistülize olduğu organlar ?
gastrik ülser —-> safra yolu
duodenal ülser —-> kolon