G. Antibiotica Flashcards
Welke middelen zijn beta-lactam antibiotica?
- Penicillinen
- Cefalosporinen
- Carbapenems
Hoe werken beta-lactam antibiotica?
Het aangrijpingspunt is in de synthese van de bacteriële celwand. Daarom werken deze middelen op snelgroeiende bacteriën en niet op verwekkers van chronische processen.
Hoe kunnen bacteriën resistent worden voor beta-lactam antibiotica?
De bacteriën kunnen beta-lactamasen (enzymen) bezitten welke de beta-lactamring kunnen opensplitsen. Dan verliest het medicijn zijn activiteit.
Wat zijn smalspectrum penicillinen?
Wat zijn breedspectrum penicillinen?
Smal –> benzylpenicilline, flucloxacilline.
Breed –> amoxicilline, amoxicilline-clavulaanzuur, piperacilline-tazobactam.
Waar tegen werken penicillinen?
Met name tegen gram-positieve bacteriën.
Waarom is MRSA resistent voor antibiotica?
Hoe kan dit toch nog behandeld worden?
Er is een aangrijpingspuntverandering in het penicilline bindend eiwit, waardoor middelen zoals amoxicilline en flucloxacilline niet meer werkzaam zijn. Een penicilline kan wel gecombineerd worden met een beta-lactamaseremmer (zoals clavulaanzuur) zodat de resistente bacteriën toch nog behandeld kunnen worden.
Wat zijn de belangrijkste bijwerkingen van penicillinen?
- Diarree (door verstoring van darmflora door niet-geresorbeerde antibiotica)
- Overgevoeligheidsreacties (voornamelijk huidreacties)
- Anafylactische shock
Bij welke penicilline treden vaker huidreacties op?
Bij amoxicilline treden vaker huidreacties op dan bij andere penicillines. Maar in de meeste gevallen is dit niet immunologisch gemedieerd.
Tussen welke beta-lactam antibiotica is er sprake van kruisovergevoeligheid?
Tussen penicillinen en cefalosporines is in <2% van de gevallen een kruisovergevoeligheid.
Wat moet gebeuren bij diarree ontstaan door clostridiodes difficile bij antibiotica gebruik?
Dit kan ontaarden in pseudomembraneuze colitis en dan moet therapie onmiddellijk gestaakt worden. En moet behandeling tegen c. difficile ingesteld worden.
Welk middel is een 1e generatie cefalosporine?
Hoe werken deze middelen?
Cefazoline
Het is smalspectrum en vooral werkzaam tegen gram-positieve bacteriën.
Ook werkzaam tegen een beperkt aantal gram-negatieve bacteriën (die beta-lactamase negatief zijn).
Welk middel is een 2e generatie cefalosporine?
Hoe werken deze middelen?
Cefuroxim
Effectief tegen beta-lactamase-vormers.
Heeft meer effect op gram-negatieve organismen dan de 1e generatie.
Welk middel is een 3e generatie cefalosporine?
Hoe werken deze middelen?
Ceftazidim en ceftriaxon
Het is breedspectrum.
Ceftriaxon is effectief tegen gram-positieve en gram-negatieve bacteriën.
Ceftazidim is vooral effectief tegen gram-negatieve bacteriën.
Welk middel is een carbapenem?
Hoe werkt dit middel?
Meropenem
Het werkingsspectrum is heel breed. Ze zijn actief tegen bijna alle soorten gram-positieve, gram-negatieve en anaerobe bacteriën.
Het is niet werkzaam tegen MRSA.
Dit middel is een laatste redmiddel bij zeer resistente gramnegatieve micro-organismen.
Welk middel is een tetracycline?
Hoe werkt het?
Doxycycline
Ze remmen de eiwitsynthese.
Vooral werkzaam tegen gram-positieve bacteriën en intracellulair voorkomende micro-organismen (Q-koorts, mycoplasma, chlamydia).
Wanneer mogen tetracyclinen niet gebruikt worden?
- In de zwangerschap
- Jonge kinderen (< 8 jaar) bij wie het gebit nog niet volledig is ontwikkeld
Wat zijn bijwerkingen van tetracyclinen?
- Verkleuring van gebit (door opname in tanden tijdens de verkalking van het gebit, geeft verkleuring en hypoplasie)
- Groeiremming (opname van geneesmiddel in beenderen)
- Fotosensibiliteit (blootstelling aan zonlicht wordt daarom afgeraden)
Preparaten met welke stofjes zorgen voor verminderde absorptie van tetracyclinen?
Wat moet gebeuren als het onvermijdbaar is om de middelen samen te geven?
Preparaten met:
- Aluminium
- Calcium
- IJzer
- Magnesium
Als het toch beide gegeven moet worden, dan moet de tetracycline minimaal 3 uur voor of 2 uur na het preparaat ingenomen worden. Maar liever een ander antibiotica geven als dat mogelijk is.
Welk middel is een aminoglycoside?
Hoe werkt het?
Gentamicine
Ze blokkeren de interactie tussen mRNA en ribosomen en hebben een bactericide werking.
Ze interfereren dus met de eiwitsynthese van bacteriën.
Ze werken vooral tegen gram-negatieve staven.
Wat is de therapeutische breedte van aminoglycosiden?
Wat gebeurt er bij toxiciteit?
De therapeutische breedte is smal.
Ze zijn vooral ototoxisch en nefrotoxisch. Het geeft irreversibele doofheid en reversibele nierfunctiestoornissen. Het moet daarom zo kort mogelijk worden toegediend en spiegels worden bepaald in het serum.
Welke middelen zijn macroliden?
Hoe werken deze middelen?
Claritromycine en azitromycine
Ze remmen de eiwitsynthese van bacteriën. Vooral die van gram-positieve bacteriën.
Tegen welke bacteriën zijn macroliden effectief?
Ze werken tegen atypische en grampositieve verwekkers.
Atypische verwekkers –> legionella, chlamydia pneumoniae, chlamydia psittaci, coxiella burnetti.
Wat zijn nadelen van macroliden?
- Claritromycine remt CYP3A4. Als dit gegeven wordt met statines die gemetaboliseerd moeten worden door CYP3A4 (zoals simvastatine en atorvastatine), dan kan er statine toxiciteit ontstaan. Dit geeft rhabdomyolyse.
- Ze kunnen het QTc interval verlengen. Bij combinatie met andere middelen die hiervoor zorgen, is het risico op torsade de pointes verhoogd.
Uit welke middelen bestaat co-trimoxazol?
Hoe werkt het?
Trimethoprim en sulfonamide
Deze combinatie geeft synergisme, waardoor de werking 5-10x groter is dan die van trimethoprim.
Het heeft een bactericide werking en het risico op risistentie is afgenomen.
