Fyrstu_3,4,5,6 Flashcards
Hvar fara umbrot aðallega fram og hver er tilgangur umbrota?
Í lifur.
Að auka vatnsleysanleika -> aukinn útskilnaður
Hver eru dæmigerð hvörf í fyrsta stigs umbroti? Hvar fara þau fram?
oxun, afoxun og hydrolysa.
Í frymisneti.
Hvað gerir cytochrome P450?
Setur “handföng” á efnin. T.d. R-H -> R-OH.
er cytp450 í 1. eða 2. stigs umbroti?
- stigs
Hver eru önnur 1. stigs ensím en P450? (3)
T.d. alcohol dehydrogenase, xanthine oxidase og monoamine oxidase
Hvernig geta umbrot valdið frumuskemmdum?
Við umbrotið geta myndast hvarfgjörn efnasambönd sem geta valdið lifrarskemmdum (brátt) eða krabbameini (síðbúið)
Hvernig verst fruman hvarfgjörnum hættulegum milliefnum?
Með ensímum (katalasi, GSH peroxidasi, superoxíð dismutasi)
Með kjarnsæknum smámólikúlum (í frymi: C vítamín. í himnum: E vítamín)
Hvað er polymorphism?
ákveðinn DNA breytileiki sem finnst í gena meira en 1% fólks
HVað er sérstakt við CYP2D6?
mikill polymorphism
Algengasta II. fasa umbrotsensímið?
UDP-glucoronyl-transferasi:
bætir sykru á hvarfhópa, (sem fara í gall eða þvag eftir mólþunga)
Hver eru algengustu cytochrome P ensímin?
Cytochrome P 3A4 og
Cytochrome P 3A5
Mikilvægasta útskilnaðar líffærið?
Nýru
Útskiljast prótein bundin lyf með síun eða seytingu?
Seytingu
Hvernig hefur seyting lyfja áhrif á milliverkanir lyfja?
Bætir einu lyfi við sem veitir samkeppni um seytingu og lengir helmingunartíma fyrra lyfsins
Hvernig efni enduruppsogast?
Fituleysanleg
“Það tekur alltaf jafn langan tíma fyrir þéttnina að minnka um helming sama hver upphafs þéttnin er” Hvort er þetta 0-stigs eða 1. stigs brotthvarf?
Fyrsta stigs fasa.
Hvernig brotthvarf hefur fyrst einn helmingunartíma, og svo annan?
Tveggja fasa brotthvarf. Fyrsti hlutinn lýsir dreifingu en seinni brotthvarfi
“Styrkur lyfs lækkar alltaf með sama hraða og enginn ákveðinn helmingunartími”.
0-stigs eða 1. stigs brotthvarf?
0-stigs
Af hverju hafa lyf sem útskiljast með galli mjög langan helmingunartíma?
Gall frásogast aftur.
Nýburar hafa hraðari/hægari magatæmingu?
Minna/aukið frásog í vöðvum, húð, endaþarmi?
Hægari
Minna, aukið, minnkað
Hvenær er þörf á að mæla blóðþéttni? (9)
1) ÞEgar lyfjahvörf eru mjög einstaklingsbundin
2) Ef skert nýrnastarfsemi
3) Ef skert lifrarstarfsemi
4) Ef leita þarf skýringa á lélegri lyfjasvörun
5) Grunur um lyfjaeitrun (parasetamól, réttarlæknisfræði)
6) Ef lyf hefur þröngt lækningalegt bil
7) Ef grunur um misnotkun (fíkniefni, íþróttafólk)
8) Ef ekki er auðvelt að mæla verkun (t.d. flogaveiki, geðlyf)
9) Ef hætta á milliverkunum
Hvenær er ekki þörf á að mæla blóðþéttni? (4)
1) Verkun er ekki í beinu sambandi við blóðþéttni
2) Ekki þekktur einstaklingsbreytileiki
3) Verkun er auðvelt að fylgjast með (BÞ, HR)
Breitt lækningalegt bil
