6_Berklalyf

Question 1

Hvaða eiginleikar gera meðferð gegn berklum erfiðari? (4)

Answer 1

• Skipta sér hægar en dæmigerðar bakteríur
• Geta verið dormandi (í dvala) og því tornæmar gegn lyfjum
• Lifa intracellular og lyfin verða að virka þar líka
• Ysta lag frumunnar er vaxkennt, þykkt og hindrar aðgang lyfja

Question 2

Hvað einkennir meðferð gegn mycobakterium? (2)

Answer 2

• Samsett lyfjameðferð

- Löng meðferð

Question 3

Aðallyfin (um munn) gegn virkri berklasýkingu? (4)

Answer 3

Isoniazid
Rifampin
Pyrazinamide
Ethambutol

Question 4

Hvað eru lyfjaónæmir berklar?

Answer 4

Ónæmir gegn 1 af 4 aðallyfjum

Question 5

Hvað eru fjölónæmir berklar?

Answer 5

Ónæmir gegn bæði isoniazid og rifampin

Question 6

Hvað eru ofurónæmir berklar?

Answer 6

Ónæmir gegn isoniazid, rifampin, flúorókínólónum og 1 af lyfjum í stunguformi

(flúorókínólón eru hópur 2 af berklalyfjum)

Question 7

Hvað þarf að gefa öllum sjúklingum sem taka isoniazid?

Answer 7

B6 vítamín

Question 8

Hvernig er meðferð gegn latent berklasýkingu?

Answer 8

Isoniazid í 9 mánuði

Question 9

Hvernig er verkunarháttur Isoniazids?

Answer 9

Hindrar myndun bakteríunnar á mycolic sýru, bæði virkar frumur og dormandi

(mycolic sýran er í ysta lagi bakteríunnar)

Question 10

Hvernig eru lyfjahvörf Isoniazids? (frásogast frá meltingarvegi? kemst inn í BBB?)

Answer 10

Frásogast vel frá meltingarvegi
Dreifist vel um vefi og inni í frumur (þ.m.t. BBB)
Kemst inn í drep hluta berklameinsemdarinnar

Question 11

Hvernig verður lyfjaónæmi gegn Isoniazid?

Answer 11

Minnkað gegndræpi inn í frumu

Question 12

Aukaverkanir Isoniazids? (5)

Answer 12

• ÚTK skaði sérstaklega með B6 skort (meðganga, sykursýki, áfengisnotkun)
• Húðútbrot
• Hiti
• Lifrarskaði
• Beinmergsáhrif

Question 13

Hvernig eru milliverkanir Isoniazids?

Answer 13

Getur dregið úr niðurbroti flogaveikilyfa

Question 14

Hvernig er verkunarháttur Rifampin?

Answer 14

Hemur DNA-háðan RNA-polymerasa í bakteríum og hindrar myndun á mRNA

Question 15

Hvernig eru lyfjahvörf Rifampin? (4)

Answer 15

Frásogast vel frá meltingarvegi
Dreifist víða
Fer vel inn í átfrumur (?)
Litar líkamsvökva appelsínugula

Question 16

Hvernig verður ónæmi fyrir Rifampini?

Answer 16

Breyting á bindistað

Question 17

Hvernig eru aukaverkanir Rifampin? (4)

Answer 17

Húðútbrot
hiti
meltingarónot
lifrarskaði með gulu

Question 18

Hvernig eru milliverkanir fyrir rifampin? (6)

Answer 18

Minnkuð virkni á:
Warfarín
Sykursterar
Morfín lyf
Sykursýkislyf
Getnaðarvarnarpillan
Cyclosporin

Question 19

Af hvernig meðferð er Pyrazinamide hluti af?

Answer 19

Hluti af 4-lyfja upphafsmeðferð

Question 20

Hvernig eru aukaverkanir Pyrazinamide? (2)

Answer 20

1) Eykur líkur á þvagsýrugigt

2) Líklegasta berklalyfið til að valda LIFRARSKAÐA

Question 21

Af hvernig meðferð er Ethambutol hluti af?

Answer 21

4-lyfja upphafsmeðferð

Question 22

Hvernig eru aukaverkanir Ethambutol? (2)

Answer 22

1) Augntaugarbólga (fyrstu einkenni eru erfiðleikar við að aðgreina rauðan-grænan lit
2) Veldur EKKI lifrarskaða

E, E og Au: Etham, Ekki lifrarskaði og Augntaugarbólga