Endokrynologia Flashcards

1
Q

ograniczenie podaży płynów w diagnostyce SIADH w ml na dobę

A

500-1000 ml/24 h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

początkowa dawka L-T4w leczeniu lewotyroksyną

A

25-50 µg/d (mała dawka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

czas na osiągnięcie optymalnej dawki L-T4 w w wyrównywaniu niedoczynności tarczycy

A

3 mies.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

obniżenie CTK u pacjenta z guzem chromochłonnym czynnym hormonalnie w przygotowaniu do operacji

A
  1. antagonista α - adrenergiczny
    (fenoksybenzamina, doksazosyna, prazosyna)
  2. antagonista wapnia jeśli CTK wciąż wysokie
  3. β-bloker jeśli przyspieszony HR (tylko jeśli spełnione 1.)

Nie podawać nieselektywnych β-blokerów ! (labetaol, larwedylol)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

rak rdzeniasty tarczycy wydziela

A
  • kalcytoninę
  • ACTH
  • serotoninę
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q
  • hiperfagia
  • otyłość
  • utrata poczucia pragnienia
  • zaburzenia termoregulacji
    może wywoływać
A

czaszkogardlak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

lek w zaawansowanym raku kory nadnerczy

A

mitotan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

metodą diagnostyczną wykrywająca hormonalnie czynne nowotwory neuroendokrynne

A

scyntygrafia PET-TK ze znakowanym analogiem somatostatyny (galem 68Ga lub technetem 99mTc)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

najczęstsza lokalizacją pozawęzłowa chłoniaka nie-Hodgkina

A

żołądek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

kontrola stężenia TSH po ostatniej zmianie dawki

A

po 4-6 tyg.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

kryteria SIADH

A
  • niskie stężenie sodu w osoczu (zwykle < 130 mmol/l)
  • niska osmolalność osocza (< 270 mmol/kg H20)
  • osmolalność moczu wyższa niż minimalna (> 100 mmol/kg)
  • stężenie sodu w moczu wyższe niż minimalne (> 30 mmol/l)
  • niskie lub w normie stężenie w osoczu mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego
  • kliniczna euwolemia
  • wykluczone niedawne stosowanie diuretyków
  • wykluczone inne przyczyny hiponatremii
  • odpowiedni obraz kliniczny

Jednym z kryteriów rozpoznania SIADH jest prawidłowa czynność nerek, nadnerczy oraz tarczycy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

zmiany metaboliczne w akromegalii

A

nadciśnienie tętnicze, cukrzyca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

diagnostyka akromegalii

A
  • zwiększone stężenie IGF-1 ponad normę dla płci i wieku
  • brak zahamowania wydzielania GH w doustnym teście tolerancji 75 g glukozy (OGTT) <46 pmol/l (1,0 ug/l)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

brak zaczerwienienia skóry okolicy szyi jest cechą odróżniającą zapalenie podostre od ostrego

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

przyjmowanie związków litu, które blokują wydzielanie T4 i T3.

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

wskazania do planowego leczenia onkologicznego incydentaloma nadnerczy

A

obraz guza w badaniach radiologicznych nieodpowiadający gruczolakowi (najważniejsze kryterium):
gęstość >10 j.H. i wypłukiwanie środka kontrastowego < 50% w 10. min;
i/lub brak lipidów w MR,
szybkie lub bardzo szybkie powiększanie się guza (powyżej 1 cm w rok lub szybciej),
gęstość guza >20 j.H. w TK bez kontrastu,
wielkość guza powyżej 4 cm przy niejednorodnej strukturze,
wskazania do operacji usunięcia przerzutów do nadnercza należy rozpatrywać indywidualnie w przypadku usunięcia ogniska pierwotnego i braku innych przerzutów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

zmiany metaboliczne w akromegalii

A

NT, cukrzyca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

W diagnostyce hormonalnej akromegalii podstawowe znaczenie ma

A
  • wykazanie zwiększonego stężenia IGF-1 ponad normę dla płci i wieku oraz
  • braku zahamowania wydzielania GH w OGTT <46 pmol/l (1,0 ug/l).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

najczęstsze przyczyny hiperandrogenizmu u K

A

I. PCOS 70%
II. WPN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

jaka patologia serca u chorych z guzem chromochłonnym

A

kardiomiopatia katecholaminowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

przysadka reaguje dużymi zmianami w wydzielaniu ……………… nawet na niewielkie zmiany w stężeniu wolnych hormonów ………………

A

TSH,
tarczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

zespół MEN 1

A

guzy: przytarczyc, wysp trzustki oraz przedniego płata przysadki

3xP = przysadka, przytarczyce, pancreas

Na najczęściej występujący obraz kliniczny zespołu MEN1 składają się:
- pierwotna nadczynność przytarczyc -> hiperkalcemia
- pancreas -> gastrinoma -> zespół Zollingera-Ellisona związany z hipersekrecją gastryny
- przysadka -> PRL -> hipogonadyzm

PePe Pan dziobak to MEN 1 klasy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

jest cechą odróżniającą zapalenie podostre od ostrego zapalenia tarczycy

A

brak zaczerwienienia skóry okolicy szyi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

tężyczka

A

hipokalcemia -> nadmierna pobudliwość nerwowo-mięśniowa

'’ręka położnika’’
‘‘usta karpia’’
ustawienie końsko-szpotawe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
różnica między hiperCa nowotworową a pierwotną nadczynnością przytarczyc
niepodwyższony PTH
26
powikłania przewlekłej hipokalcemii
rozwijają się troficzne zmiany skóry i jej przydatków może wystąpić zaćma
27
badanie przesiewowe w kierunku niedoczynności kory nadnerczy
oznaczenie kortyzolu porannego
28
Autoimmunologiczny zespół niedoczynności wielogruczołowej typu 2 (APS-2)
najczęściej występuje zespół Schmidta: pierwotna niedoczynność kory nadnerczy i autoimmunologiczna choroba tarczycy (przeważnie choroba Hashimoto) zespół Carpentera – gdy dodatkowo towarzyszy im cukrzyca typu 1.
29
kwas moczowy w akromegalii
obniżony
30
zespół MEN 2A
Charakteryzuje się współwystępowaniem: - raka rdzeniastego tarczycy - guza chromochłonnego nadnerczy (pheochromocytoma) - pierwotnej nadczynności przytarczyc Dziedziczy się w sposób AD i związany jest z obecnością mutacji germinalnych w obrębie protoonkogenu RET. Rdzawy chrom przy tarczy.
31
Wskaźnik aldosteronowo-reninowy wykorzystywany jest jako test przesiewowy w diagnostyce:
zespołu Conna zwiększenie ARR >30 (najczęściej przyjmowane kryterium) jest wskazaniem do wykonania badań czynnościowych (głównie hamowania wydzielania aldosteronu)
32
test z 1 mg deksametazonu - jest to metoda mająca zastosowanie w ustalaniu etiologii
hiperkortyzolemii.
33
czego NIE wykonamy w diagnostyce przy podejrzeniu guza chromochłonnego
BACC - stanowi przeciwwskazanie do wykonania biopsji, ponieważ nakłucie mogłoby sprowokować zagrażający życiu wyrzut katecholamin
34
za metodę najbardziej przydatną w diagnostyce guza chromochłonnego uznaje się
oznaczanie stężenia metoksykatecholamin w osoczu, a następnie oznaczanie wydalania frakcjonowanych metoksykatecholamin z moczem
35
oznaczenie stężenia aldosteronu i reniny w osoczu - badanie to wykonywane jest u pacjentów z podejrzeniem
hiperaldosteronizmu pierwotnego
36
W przypadku gdy mamy stwierdzoną incydentalome nadnerczy wykonujemy następujące badania laboratoryjne:
1) w kierunku pierwotnej hiperkortyzolemii - test hamowania 1 mg deksametazonu, - dobowe wydalanie wolnego kortyzolu z moczem, - stężenie kortyzolu oznaczonego w surowicy (albo ślinie) późnym wieczorem (godz. 23.00–24.00), 2) w kierunku guza chromochłonnego - oznaczenie stężeń frakcjonowanych metoksykatecholamin w moczu dobowym, 3) w kierunku hiperaldosteronizmu pierwotnego - w razie nadciśnienia tętniczego lub hipokaliemii zaleca się oznaczenie stężenia aldosteronu w osoczu i pomiar aktywności reninowej osocza (ARO) lub stężenia reniny (DRC), 4) w kierunku hiperandrogenemii: u kobiet i mężczyzn z guzem nadnercza o charakterystyce obrazowej nieodpowiadającej gruczolakowi oraz u kobiet z zespołem hiperandrogenizacji zaleca się oznaczenie siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEA-S), 17-OH-progesteronu i testosteronu całkowitego
37
czy nowotwory mogą wydzielać PTH
Tak -> paraendokrynopatia PTH (wydzielanie PTH przez nowotwory)
38
Obraz wtórnej nadczynności przytarczyc np. w PChN
zwiększone stężenie PTH w surowicy, często hipokalcemia lub prawidłowe małe stężenie wapnia, nieprawidłowości związane z chorobą podstawową najczęściej małe stężenie 25-OH-D, wzrost stężenia FGF-23, zmniejszenie stężenia białka Klotho. duże stężenie fosforanów, zwiększona aktywność fosfatazy zasadowej PAL radiologiczne cechy osteodystrofii nerkowej i/lub zwapnienia tkanek miękkich Hiperfosfatemia, która hamuje wytwarzanie 1,25(OH)2D3, pobudza przytarczyce do wydzielania PTH, pobudza wydzielanie FGF-23 oraz hamuje wydzie­lanie białka Klotho.
39
wstępne leczenie kwasicy ketonowej (na którą wskazuje opis pacjenta) wygląda następująco: Nawadniaj - przetocz 6-10 l płynów i.v. w ciągu 24-48 h pod kontrolą stanu układu krążenia - 1000 ml 0,9% NaCl i.v. w ciągu 1h Zmniejsz hiperglikemię - rozpocznij insulinoterapię i.v. (stosuj insulinę krótko działającą lub szybko działający analog) -> początkowo wstrzyknij i.v. 0,1 j./kg mc. (4-8 j.), niezwłocznie rozpocznij ciągły wlew i.v. 0,1 j./kg mc./h (4-8 j./h) i monitoruj glikemię co 1h. Wyrównuj niedobór potasu - jeśli kaliemia ≤ 5,5 mmol/l, rozpocznij podawanie KCl i.v.
40
test odwodnieniowy
Ogranicza się podaż płynów do 500-1000 ml/24 h, uwzględniając również płynne pokarmy. Objętość przyjmowanych płynów powinna być równa objętości moczu wydalanego w ciągu doby minus 500 ml.
41
Początek leczenia niedoczynności tarczycy, w zależności od jej nasilenia, waha się zawsze w granicach ............. µg/d L-T4, bez większego znaczenia ile waży pacjent.
25-50 µg/d L-T4
42
objawy zespołu rakowiaka
napadowe zaczerwienienie twarzy i szyi typu flush, z czasem powstają trwałe teleangiektazje twarzy, przyspieszenie rytmu serca, zawroty głowy, nadmierne pocenie, biegunka, wodniste stolce z towarzyszącym bólem brzucha, utrata masy ciała objawy skurczu oskrzeli, takie jak duszność, świsty wdechowe. zajęcie serca prowadzące do NS: - niedomykalność zastawki trójdzielnej, - zwężenie tętnicy płucnej, - zwłóknienie wsierdzia PK pheochromocytoma - zblednięcie twarzy *Lewe serce u chorych z rakowiakiem jest chronione przez monoaminooksydazę występującą w tkance płucnej. Bierze ona udział w inaktywacji serotoniny.
43
niedoczynność przysadki vs glikemia
hipoglikemia BEZ hiperinsulinemii (niedobór ACTH, GH)
44
czy leczenie jodem radioaktywnym i supresja TSH za pomocą lewotyroksyny mają zastosowanie w leczeniu raka rdzeniastego tarczycy
Nie - wynika to z faktu, iż komórki okołopęcherzykowe typu C nie gromadzą jodu i nie reagują na TSH
45
co może wydzielać rak rdzeniasty tarczycy
kalcytoninę, ACTH, serotoninę, PG oraz różne peptydy z rodziny tachykininy
46
w którym raku tarczycy często zajęte są węzły chłonne
rak rdzeniasty
47
rak tarczycy o pochodzeniu neuroendokrynnym
rak rdzieniasty tarczycy
48
Istotą poamiodoronowej nadczynności tarczycy typu II jest
nadmierne uwolnienie hormonów tarczycy z powodu bezpośredniego toksycznego działania amiodaronu na tarczycę.
49
poamiodoronowa nadczynność tarczycy typu I
indukowana jodem nadmierna synteza hormonów tarczycy u pacjentów ze współistniejącą chorobą tarczycy, taką jak utajona choroba Gravesa (przykład efektu Jod-Basedow).
50
co łączy poamiodaronową nadczynność tarczycy t. I i II
obniżony wychwyt jodu
51
czy czaszkogardlak jest czynny hormonalnie
Nie
52
objawy czaszkogardlaka
- niedoczynność przysadki - moczówka prosta centralna - objawy związane z uszkodzeniem podwzgórza: nadmierne zwiększenie apetytu (hiperfagia) i otyłość utrata poczucia pragnienia zaburzenia regulacji temperatury
53
najczęstsza lokalizacja czaszkogardlaka
w przestrzeni nadsiodłowej
54
czy czaszkogardlak to nowotwór złośliwy
Nie - łagodny
55
somatomedyna C to inaczej
IGF-1 i jest wydzialana na obwodzie pod wpływem zwiększonego wydzielania GH przez przysadkę
56
gruczolak= przysadki wywodzący się z komórek somatotropowych - diagnostyka
- pomiar stężenia IGF-1(podwyższone) - test OGTT (brak zahamowania wydzielania GH)
57
W okresie 3 mieś. przed wyznaczonym terminem leczenia radiojodem należy uni­kać
preparatów zawierających jod oraz nie wykonywać badań z użyciem jodowego środka kontrastowego Jest to związane z efektem Wolffa-Chaikoffa – fizjologicznym zjawiskiem, w którym dochodzi do znacznego zmniejszenia wychwytu jodu przez tarczycę wskutek wprowadzenia do organizmu wysokich dawek egzogennego jodu. Podanie np. jodowego środka cieniującego w okresie poprzedzającym leczenie jodem promieniotwórczym może doprowadzić do zmniejszenia jodochwytności komórek rakowych. Z tego powodu w takiej sytuacji konieczne jest odroczenie leczenia, co może działać na niekorzyść pacjenta.
58
leczenie raków tarczycy jodem promieniotwórczym
Warunkiem prze­prowadzenia leczenia 131I jest adekwatna stymulacja TSH (stężenie TSH >30 mIU/l). Postępowaniem z wyboru jest leczenie radiojodem w warunkach stymulacji egzogennej z zastosowaniem rekombinowanego TSH (rhTSH). Może być wykorzystany w leczeniu paliatywnym przerzutów do kości. Przerzuty do płuc mogą być leczone po wycięciu gruczołu (w przeciwnym wypadku tarczyca wychwyci podany jod).
59
do czego jest wykorzystywana scyntygrafia z zastosowaniem metajodobenzyloguanidyny znakowanej promieniotwórczym jodem
badanie jest wykorzystywane do lokalizacji guzów chromochłonnych i neuroblastoma
60
do czego jest wykorzystywana scyntygrafia receptorowa z zastosowaniem analogu somatostatyny znakowanego promieniotwórczym galem lub technetem.
diagnostyka guzów neuroendokrynnych Scyntygrafia receptorowa PET-TK za pomocą analogu znakowanego galem- 68 ma znacznie większą czułość i rozdzielczość i obecnie jest standardem w loka­lizacji NEN i wykrywaniu jego rozsiewu.
61
czy rakowiak może występować w płucach
Tak
62
czy wszystkie rakowiaki są hormonalnie czynne
Nie
63
analogi soma­tostatyny - zastosowanie
- leczenie NEN, najczęściej stosowany oktreotyd - terapia izotopowa znakowanymi analogami - diagnostyka z użyciem znakowanych analogów (scyntygrafia receptorowa PET-TK)
64
leki stosowane w leczeniu prolactinoma przysadki
leki dopaminergiczne
65
które guzy przysadki operujemy
- hormonalnie czynne wydzielające hormony inne niż PRL - hormonalnie nieczynne powiększające się lub zaburzające widzenie
66
Podział gruczolaków przysadki ze względu na wielkość:
mikrogruczolak - średnica < 1 cm - jeśli jest nieczynny hormonalnie to w I. kolejności obserwacja (kontrolne MRI) makrogruczolak - średnica ≥ 1 cm - patrzymy czy zaburza widzenie, jak nie, to schemat jak w mikrogruczolaku guzy olbrzymie - średnica > 4 cm
67
T3 w pierwotnej niedoczynności tarczycy
obniżone lub prawidłowe