Dyspna / Cough Flashcards
شنیدن چه مواردی در هیستری دال بر تنگی نفس است؟
اگر به هر دلیلی نفس کشیدن سبب آزار و ایجاد تجربه ي ناخوشایندي براي فرد شود ( با کیفیت و شدت متفاوت) تنگی نفس نامیده میشود.
تنگی نفس به اشکال مختلفی توسط بیمار عنوان میشود: کم آوردن نفس هنگام راه رفتن،
احساس خوب بیرون نیامدن نفس
و ولع نسبت به هوا air hunger
علل زمینه ای تنگی نفس؟
تطاهرات بالینی تنگی نفس ؟ (Signs)
مشکلات نوروتیک،
اضطرابی وترس و
مشکلات ارگانیک مثلا قلبی و ریوی
در واقع تنگی نفس یک سیمپتوم است که بیمار عنوان میکند ولی ممکن است که نشانه هاي تنگی نفس در بالین بیمار به صورت :
تاکیپنه،
استفاده از عضلات فرعی تنفسی،
فرو رفتن عضلات بین دنده اي هنگام نفس کشیدن
تنگی نفس در تعیین پروگنوز کدام بیماری ریه اهمیت داره برا ما؟
اپیدمیولوژیش با چی ارتباط داره؟
عمده ی علل تنگی نفس مزمن؟
شدت تنگی نفس در برخی بیماريها به ویژه COPD میتواند نشاندهنده شدت بیماري و تعیین کننده پروگنوز بیمار باشد.
حدود یک چارم بیماران سرپایی
و نصف بیماران بستري تنگی نفس را گزارش میکنند.
در کل حدود 10% افراد جامعه تنگی نفس دارند. این رقم در بالغین بالاي 70 سال به 37% میرسد.
گاهی این تنگینفس مزمن بوده و بیش از 1ماه طول میکشد.
85% از موارد مزمن علل قلبی ریوي و گاهی علل مولتی فاکتوریال دارند.
در مکانیسم تنگی نفس سیگنال های اورانی که به CNS میرن ار کجا ها منشا میگیرن؟ ۳
هر کدوم توسط چه محرکایی تحریک میشن؟
۱-کمورسپتورها: کمورسپتورهاي محیطی در جسم کاروتید و قوس آئورت و کمورسپتورهاي مرکزي در مدولا به وسیله هایپوکسمی، هایپرکاپنی و اسیدمی فعال میشوند و احساس ولع نسبت به هوا را براي فرد ایجاد
میکنند.
۲-مکانورسپتورها: گیرنده هاي کششی هستند که عمدتا در راه هوایی فوقانی و قفسه سینه حضور دارند. این رسپتورها در شرایط افزایش کار تنفسی ناشی از بیماري راه هاي هوایی مانند آسم و COPD فعال میشوند و فرد احساس تنگی قفسه سینه و لزوم تنفس فعالتر پیدا میکند.
۳-گیرنده هاي عروقی: به فشار شریان ریه و عروق مرتبط هستند و سیگنال آوران ایجاد میکنند.
علل ریوی تنگی نفس به کدام ۳ دسته تقسیم میشن و در هر دسته چه بیماری هایی هست که تنگی نفس میدن؟
1-بیماري راه هاي هوایی : بیماري هاي این دسته شامل آسم و COPD بوده
2-بیماري هاي پارانشیمال: بیماري هاي بینابینی ریه در این دسته قرار دارد.
3) بیماري هاي دیواره قفسه سینه: ممکن است اختلال در اسکلت مانند کیفواسکولیوز و یا در عضلات مانند بیماري هاي نوروماسکولار باشد.
این افراد توانایی تنفس عمیق را نداشته و تنگی نفس دارند
تنگی نفس در بیماری های انسدادی راه های هوایی چه symptoms داره؟ ۵
در P/E?
۳
مکانیسم ایجادش؟ ۴
اقدامات تشخیصی؟ ۲
Chest tightness۱- ۲-افزایش کار تنفسی، ۳-ناتوانی در انجام تنفس عمیق ۴-تاکی پنه ۵-ولع نسبت به هوا
:در معاینه بالینی :
خس خس (wheeze)،
استفاده از عضلات فرعی تنفس
هایپوکسمی حین فعالیت (به ویژه در COPD) دیده میشود.
مکانیسم هاي احتمالی ایجاد کننده تنگی نفس در این موارد عمدتا :۱-تحریک گیرنده هاي ریوي،
۲-هایپوکسمی،
۳-هایپرکاپنی
۴-افزایش کار تنفس میباشد.
تشخیص : اسپیرومتري، CXR
در تنگی نفس به علت بیماری های پارانشیمی ریه:
یافته های P/E؟
روش های تشخیصی؟
۳
رال هاي خشک انتهاي دمی
و کلابینگ
ممکن است دیده شود.
تشخیص با CT ،CXR و اسپیرومتري صورت میگیرد.
در تنگی نفس به علت بیماری های نورومسکولار:
در شرح حال چی میگه؟
در P/E چی میفهمیم؟
اقدامات تشخیصی؟
این افراد توانایی تنفس عمیق را نداشته و تنگی نفس دارند که این تنگی نفس در ابتدا حین فعالت ایجاد شده اما پس از مدتی در هنگام استراحت هم رخ میدهد.
در بیماري هاي نوروماسکولار max inspiratiory pressure و max expiratory pressure کاهش مییابند.
تشخیص از طریق اسپیرومتري و اندازه گیري حجم هاي
ریوي می باشد.
چه بیماری هایی علت تنگی نفس در زمینه قلبی ریوی اند؟
مکانیسم؟
Pulmonary HTN
مکانیسم احتمالی ایجاد تنگی نفس و افزایش کار تنفسی در این افراد تحریک گیرنده هاي عروقی میباشد.
کدام بیماری های قلبی میتونن تنگی نفس بدن؟
نارسایی قلب چپ بر اثر:
۱- بیماري هاي عروق کرونر
۲-کاردیومیوپاتی ها
بیماري هاي پریکارد مانند:
۱- پریکاردیت محدود کننده(restrictive)
۲- تامپوناد قلبی
بیماری با تنگی نفس اومده. در معاینه رال مرطوب در میان دم و پالس پارادوکس دارد.
به چی شک میکنی؟
Pericardial disease
۲ فردی با تنگ نفس اومدن. در معاینه ریه، یکی رال را در میان دم و دیگری رال را در انتهای دم دارد. برای هر کدوم به چی شک میکنیم؟
What is velcro crackles?
تفاوت رال در بیماري هاي قلبی با رال در بیماري هاي ریوي مانند IPF یا فیبروز ایدیوپاتیک ریه در این است که رال در بیماري هاي ریوي در انتهاي دم و رال در بیماري هاي قلبی در میان دم شنیده می شود.
به رال هاي بیماري هاي بینابینی ریه مانند Velcro crackle ،IPF گفته میشه.
روش های افتراق علت قلبی
تنگی نفس ار ریوی؟
۱-از راه هاي افتراق تنگی نفس ریوي و قلبی اندازه گیري pro BNP می باشد. در نارسایی قلبی به دلیل افزایش فشار بر دیواره دهلیز و بطن Pro BNP بالا میرود.
سایر بررسی هاي تشخیصی شامل
۲-ECG ،
۳-اکو
۴-تست ورزش میباشند.
انمی چجوری باعث تنگی نفس میشه؟
بیماری های سایکولوزیک چی؟
در آنمی حمل اکسیژن مختل شده و فرد دچار تنگی نفس میشود.
آمادگی جسمانی ضعیف (Deconditioning) در افرادي که ورزش نمیکنند و به ویژه افراد چاق تنگی نفس دیده میشود.
بیماري هاي سایکولوژیک مانند اضطراب از طریق مکانیسم هاي عصبی در فرد مشکل تنفسی ایجاد میکنند.
نحوه ارزیابی وضعیت تنگی نفس در بیماران COPD؟
درجه صفر : فرد تنها در فعالیت هاي شدید دچار تنگی نفس می شود.
درجه یک: فرد هنگام پیاده روي در شیب اندك احساس تنگی نفس میکند.
درجه دو: فرد نسبت به افراد همسن خود به دلیل بروز تنگی نفس کند تر راه رفته یا مجبور به استراحت حین پیاده روي با سرعت معمول میگردد.
درجه سه: فرد با 100 متر راه رفتن یا چند دقیقه پیاده روي بر سطح صاف مجبور به توقف و استراحت میشود.
درجه چهار: فرد در انجام فعالیت هاي روزمره (مانند لباس پوشیدن) و یا هنگام استراحت دچار تنگی نفس میشود
در شرح حال گرفتن از مریضی که با تنگی نفس اومده چیارو باید بپرسیم؟
- شدت تنگی نفس و کلاس عملکردي:
DOE= dyspnea on excretion - مدت زمان تنگی نفس: یعنی چه مدت است که فرد دچار تنگی نفس میباشد.
- ویژگی هاي تنگی نفس: تنگی نفس حاد و متناوب در بیماران مبتلا به آسم و برونکواسپاسم، دوره هاي ایسکمی میوکارد و آمبولی ریوي دیده میشود. تنگی نفس حمله اي در بیماران Chronic thromboembolic pulmonary hypertension رخ میدهد.
۴- ارتوپنهه
۵-پلاتی پنه: تنگی نفس هنگام ایستادن ایجاد شده و در حالت درازکش رفع میشه
۶-PND - بررسی عوامل خطر:
1) سیگار: براي ارزیابی میزان مصرف سیگار در فرد pack-year را محاسبه میکنیم. به این صورت که تعداد بسته روزانه را در سال هاي مصرف سیگار ضرب میکنیم. براي مثال اگر فردي در روز نصف پاکت سیگار به مدت 10 سال مصرف کرده باشد pack- year 5 میزان مصرف وي خواهد بود.
2- شغل: براي مثال مشاغلی که سبب آنتراکوز و آزبستوز
میشوند تنگی نفس ایجاد میکنند.
با شنیدن هر کدام از موارد زیر در شرح حال بیماری که با تنگی نفس اومده به چیا شک میکنیم؟
1-orthopnea
2-پلاتی پنه
3-PND
۱:
1-CHF
2-اختلال مکانیکی دیافراگم به علت چاقی
3-آسم ناشی از gerd
۲:
۱-میکسوم دهلیز چپ
۲-سندرم هپاتو پولمونری
۳:
PND بیشتر در بیماري هاي قلبی مثل CHF و
یا آسم دیده میشود.