De rug - Ilse Degreef Flashcards
Algemene alarmtekens bij rugpijn
- Leeftijd bij onset <18 & > 55 jaar
- Voorgeschiedenis van kanker
- Onverklaard gewichtsverlies
- Langdurige corticosteroïden
- Druggebruik, immunosuppressiva, HIV
- Koorts
- Algemeen onwelzijn
Rugspecifieke alarmtekens bij rugpijn
- Ernstige nachtelijke pijn
- Recente voorgeschiedenis ernstig trauma
- Constante progressieve, niet mechanische pijn, langdurige ochtenstijfheid
- Pijn dorsolumbale overgang
- Structurele hoduingsafwijking
- Uitgebreid en/ of progressieve neurologische tekenen
- Zadelanesthesie/ continentiestoornissen
- Toenemende postop pijn
- Persisterende, ernstige lage rugpijn
Waarom zijn er alarmtekenen voor rugpijn?
- Tekenen van maligniteit bv.: nachtelijk, atypische, vermageren
- Tekenen van infecties bv.: koorts
- Neurologische schade bv.: verlamming
- Algemene aandoeningen zoals reumatologie
- Gerefereerde pijn bv.: viscerale pathologie
Cauda equina syndroom
= Orthopedische URGENTIE
= grote druk op de cauda equina vaak door een hernia
- Dropvoet
- Motorisch verlies
- Geen spasticiteit
- L2 - S4
- Sacrale wortels: dysurie, zadelanesthesie, palpatie per anum zwak, reflexverlies van anale sfincter
Acute klachten
Tot 6 weken
Subacute klachten
6 - 12 weken
Chronische klachten
Na 12 weken
Kenmerken van acute lage rugpijn
- Acute lumbago
- Plots bij foute beweging
- Vaak jong
- Spectaculair en invaliderend
- Uitsluiten van rode vlaggen
- Vaak neurologisch normaal, geen duidelijke oorzaak
=> acute aspecifieke lage rugpijn
- meestal zelflimiterend
Beleid van acute lage rugpijn
FASE 1: symptomatisch
- relatieve intermittente rust
- analgetica ev NSAID
- spoedige activering
FASE 2: reconditionering
Kenmerken van chronische lage rugpijn
- Soms na acute val, maar meestal sleept het aan
- Alle beroepen
- Gewoonlijk 30j - 60 j
- Opletten voor rode en gele vlaggen
- Paravertebrale pijn - SIG, heupkam, bil, lies, dij
- Belasting gebonden
- Startpijn
Beleid van chronische lage rugpijn
FASE 1: symptomatisch
- relatieve intermittente rust
- analgetica ev NSAID
- spoedige activering
FASE 2: reconditionering
Rugschool
Radiculopathie - Ischias
- Zenuwwortelprikkeling
- 1/7 ruglijders
- vaak na aantal lumbago’s
- Nachtelijke component 3 - 4 weken, niet weg met één pijnstiller => rode vlag bij labnger
- Ischias = pijnuitsraling lager dan knie
- Soms uitstraling zonder rugpijn
- Er is motorische bezenuwing en die geeft uitval
- Oorzaken: discus, facet, ruimte innemend proces
Compressie van wortel L4
- Posterolaterale dij
- Anteromediale onderbeen
- Binnenenkel
Compressie van wortel L5
- Dij achter
- Anterolaterale zijde van onderbeen
- mediale boord van voet
- grote teen
Compressie van wortel S1
- dij achter
- kuit
- laterale boord van boet
- kleine teen
Lumbale discushernia
- Nucleus pulposus protusie door annulus fibrosis
- Rugpijn? Druk op zenuwuiteinden in annulus en ligamenten posteriurs
- Radiculopathie = secundaire wortelcompressie
- Vooral L4-5 en L5 -S1
Facetartrose
- Degeneratieve pijn
- secundair op discusvernauwing
- post trauma
- lumabe lordose
- secundaire radiculopathie
( etalagebenen)
Spinaal stenose
- Neurogene claudicatio
- weinig ruimte is voor het ruggemerg en de vascularisatie wordt gecomprimmiteerd
- Centrale stenose radiculopathie
- Trappen op/ fiets gaat
- Voorover gebogen gang => meer ruimte gevormd
- Progressieve verlamming op latere leeftijd
- Evt gecombineerd met buldiging van discus
Spondylolysis en listhesis
- Isthmische vorm ( kinderen - sporters)
- 2 wervels komen los en schuiven af
- bij lysis, verschuiven door breuk in de arcus
- Degeneratieve vorm
- lysis kan op latere leeftijd overgaan naar listhesis
Diagnose
- RX 3/4 hondje
- Gradatie
Degeneratieve spondylolisthesis
- Geen fractuur/ onderbreking
- Facettaire osteofytose
- Eventueel durale/ radiculaire compressie
- Kan dus ook een spinaal stenose veroorzaken
Neurologisch onderzoek van L4
- Hyperesthesie anteromediale onderbeen
- Parese van quadriceps
- Kniepeesreflex
Neurologisch onderzoek van L5
- Hyperesthesie anterolateraal onderbeen, mediale boord van voet, hallux
- zwkate voetheffers/ teen extensoren
Neurologisch onderzoek van S1
- Hyperesthesie posterieur onderbeen, laterale voet, kleine tenen
- Zwakte plantaire buigers
- Achillespeesreflex
Ziekte van Forestier
Ossificatie, mensen worden stijver, niet per se pijnlijk
Ziekte van Charcot
- 2 wervels zijn vervormd, denser, pt heeft geen pijn
- denervatie van gewricht, mensen met diabetis, syphillis
- Oppassen voor verlamming
- Prognose van vastzetten is niet goed, want wilt niet genzen
Coccygodynie
- Vooral vrouwelijk
- Na een val
- Kan na een bevalling
- Uitsparingskussen
- Infiltratie
- Manipulatie
- Coccygectomie
