D3H4: fonologisch georiënteerde benaderingen Flashcards
Waarom is de behandeling van een kind met een grote onverstaanbaarheid prioritair?
- zonder behandeling zijn substantiële vorderingen niet mogelijk
- groter risico op latere leesproblemen
- eventueel abnormale sociale relaties met andere kinderen
- worden die betrokken in typische leerervaringen
elke fonologische- georiënteerde behandeling vertoont 3 karakteristieken
- basis = systematiek van fonologie
- doel: spraakklanken op betekenisvolle, contrastieve manier leren gebruiken
- ultieme doel: generalisatie
fonologische verwerving =
verwerving van vaaridgheid om spraakklanken als contrasten te gebruiken
3 therapiedoelstellingen van fonologische verwerving
- eliminatie van instabiliteit in spraak
- homoniemen elimineren
- opbouwen van contrasten binnen systeem
de keuze voor fonetische of fonologische therapie is afhankelijk van
- het probleem van de patiënt
- is gebaseerd op diagnostiek
- worden soms gecombineerd
3 onderliggende basisprincipes bij fonologische therapie
- doel= spraakklanken met gelijke patronen of fouten
- opbouwen van door kind geneutraliseerde fonologische contrasten
- nadruk op communicatieve context
einddoel van fonologisch georiënteerde benadering
85% verstaanbaarheid
minimale woordparen =
2 woorden die verschillen obv 1 foneem dat tot betekenisverschil leidt
4 stappen in minimale paren behandeling
- introductie van paren obv prenten/ objecten
- identificeren van paren/ objecten door therapeut benoemd
- benoemen van prenten door kind
- belonen correcte stimulus, ruimte geven voor herstel of correctie niet accurate productie
selectie van fonologische processen verschillen per auteur
Creaghead en Yavas
Edwards
Bauman- Waengler
creaghead: gegeven volgorde dient gerespecteerd te worden: interferentie, verstaanbaarheid, stimuleerbaarheid en vroege ontwikkeling
edwards: vertrek vanuit individuele kind
Bauman: fonologische processen kiezen adhv 3 criteria
- frequentie van optreden
- effect op verstaanbaarheid
- leeftijd en fonologische ontwikkeling van kind
cycles approach
voor kinderen waarvan de spraak tot zeer ernstige mate van onverstaanbaarheid is aar die wel de mogelijkheid tot orale communicatie bezitten
Metaphon
fonologisch leren berust op het gegeven dat de patiënt zich bewust wordt van de contrastieve aard van fonemen
einddoel: verhogen van verstaanbaarheid
argumenten voor training van fonologisch bewustzijn bij kind met spraak- taalprobleem
- meer kans op leesmoeilijkheden
- kritische factor bij voorspellen van geletterdheid
- vertraagde ontwikkeling in vroeg fonologisch bewustzijn
- gelijkaardige patronen als bij kinderen met aanleg voor dyslexie
- probleem in adolescentie blijven bestaan
- kinderen vereisen specifieke instructie
- trainen van fonologisch bewustzijn is voornamelijk als ondersteuning voor leren lezen en schrijven