D1H4: articulatie- en fonologische vaardigheden

Question 1

spraakklankstoornis =

Answer 1

articulatiestoornis + fonologische stoornis

Question 2

articulatiestoornis =

Answer 2

problemen bij produceren van spraakklanken

Question 3

fonologische stoornis =

Answer 3

problemen met correct toepassen van fonologische regels

Question 4

samenvatting prevalentiestudies

Answer 4

grote verschillen reflecteren in de verschillende manieren waarop stoornissen worden ge¨dentificeerd

Question 5

ziektemodel

Answer 5

• alles wat afwijkt van de norm/ gemiddelde = ziekteverschijnsel/ symptoom
• articulatiestoornis = aandoening veroorzaakt door organische afwijking
• behandeling: eerst oorzaak wegnemen alvorens gedrag te wijzigen

Question 6

leermodel

Answer 6

• er is een vage grens tussen normaal en afwijkend
• normaal en afwijkend articuleren zijn gedragingen die ontstaan obv leerprocessen
• menselijk gedrag wordt beoordeeld obv sociaal- culturele normen en waardeoordelen

Question 7

indeling van spraakklankstoornissen

Answer 7

• dyslalie = functionele articulatiestoornis
• dysgossie = organische articulatiestoornis
• dysartrie
• apraxie
• dysaudie
• fonetische spraakklankstoornissen
• fonologische spraakklankstoornissen

Question 8

dysglossie

Answer 8

afwijking thv articulatieorganen

Question 9

dysartrie

Answer 9

problemen met bezenuwing en aansturing van articulatoren

Question 10

apraxie

Answer 10

programmeringsstoornis die aangeboren of verworven kan zijn

vb door hersenletsel

Question 11

dysaudie

Answer 11

articulatiestoornis is secundair aan gehoorprobleem

Question 12

fonetische spraakklankstoornissen

aard

Answer 12

functioneel = geen duidelijk aanwijsbare oorzaak voor niet kunnen realiseren van spraakklanken
organisch of structureel
verklaring wordt gezocht in het leren

Question 13

fonetische spraakklankstoornissen

Pena- Brooks en Hegde vs Stes

Answer 13

Pena- Brooks en Hegde: enkel articulatie- of fonetische stoornis als spraakklankproductie resulteert in realiseren van niet- standaard spraakklanken of malfonen
Stes: ruimer: onvermogen om bepaalde spraakklank te realiseren kan resulteren in verschillende soorten fouten en in verschillende ernstgradaties

Question 14

fonetische spraakklankstoornissen

algemene bewegingsfouten

Answer 14

= stoornissen waarbij articulatiebewegingen niet overeenkomstig de doelpositie verlopen en het hele articulatiemechanisme aantasten

• gebruik foutieve articulatiebasis
• gebruik foutieve articulatiegebieden en articulatiepunten
• slappe articulatie
• gespannen articuleren

Question 15

fonetische spraakklankstoornissen

specifieke articulatiestoornissen

Answer 15

• multiple dyslalie = er worden zodanig veel fouten gemaakt dat spreken zo goed als volledig onverstaanbaar wordt
• enkelvoudige stoornissen:
  sigmatismen (/s/ en /z/)
  rhotacismen (/r/ en /R/)
  lambdacismen (/l/)
  kappacismen (/k/)
  gammacismen (/g/)
  dysglossie

Question 16

fonologische spraakklankstoornissen

Answer 16

gebruikt om fouten in spraakklankproductie te beschrijven waarbij onderliggende fonologisch systeem is aangetast

Question 17

meest optredende fonologische processen

Answer 17

• clusterreductie
• stopping
• depalatalisering
• fronting
• gliding
• deletie finale consonant
• velare assimilatie

Question 18

soorten gestoorde fonologische ontwikkeling

Answer 18

• vertraagde
• persisterende
• ongewoon/ afwijkend/ gestoord
• idiosyncratisch: processen die heel uitzonderlijk voorkomen
• chronologische mismatch: eerdere processen persisteren terwijl latere al verdwenen zijn

Question 19

4 subgroepen spraakklankstoornissen

Answer 19

• articulatiestoornis
• fonologische vertraging
• typisch en atypisch
  atypische inconsistente fouten

Question 20

impact van articulatie- en fonologische stoornissen

Answer 20

belangrijkste variabele is de persoon met de stoornis zelf

bron van frustratie

Question 21

impact van articulatie- en fonologische stoornissen

sociaal- emotionele effecten

Answer 21

• veel commentaren, worden uitgesloten, veel frustraties
• leiden tot laag gevoel van eigenwaarde met daarbij horende gevoelens
• kan leiden tot gedragsafwijkingen, onderpresteren op school, misdadigheid of delinquentie
• nood aan vroegtijdige behandeling ter preventie van secundaire problemen

Question 22

impact van articulatie- en fonologische stoornissen

effecten op beroepsmatig vlak

Answer 22

• te vaak associatie met onkunde, incompetentie en beperkte intelligentie
• beleving van bestraffing is afhankelijk van een aantal factoren op 7 niveaus

Question 23

impact van articulatie- en fonologische stoornissen

interpersoonlijke effecten

Answer 23

• verschillen tussen culturen
• 2 karakteristieken trekken het meeste aandacht en lokken meeste bestraffing uit: graad van opvallendheid en mate van onverstaanbaarheid
• negatieve reacties van omgeving
• reacties van kind kunnen leiden tot verveling, frustraties, schuld, schaamte en ontregelde/ vertraagde sommunicatieontwikkeling

Question 24

impact van articulatie- en fonologische stoornissen

problemen kunnen voorkomen of verminderd worden

Answer 24

• ouders, leerkrachten en vriendjes bewustmaking, begrip en aanvaarding bewerkstelligen
• vroege en effectieve behandeling
• verbeteren van articulatie en hele communicatie
• optimaliseren psychosociaal functioneren
• positieve reacties aanmoedigen