cultuur, waarden & motivatie begrippen Flashcards
cultuur, waarden en motivatie
waarden
belangrijkste maatstaven/principes die ons eigen gedrag sturen, en op basis waarvan men eigen gedrag en dat van anderen beoordeelt
enculturatie
impliciet leren via culturele praktijken
sociale categorisatietheorie (Turner)
we hebben de neiging om sociaal te categoriseren (wij-zij denken)
categorisatie-differentiatie-effect
(waarden)verschillen tussen groepen worden overschat
(waarden)verschillen binnen groepen worden onderschat
sociale identiteitstheorie (Taifel & Turner)
Mensen categoriseren zichzelf en anderen in sociale groepen (bijv. nationaliteit, geslacht, beroep) en ontlenen hun identiteit en eigenwaarde aan deze groepslidmaatschappen. Dit proces leidt tot in-groep (wij) en uit-groep (zij) dynamieken, waarbij individuen geneigd zijn om hun eigen groep te bevoordelen en soms andere groepen te discrimineren.
in group favoritism
(waarden) eigen groep/cultuur positiever evalueren want we halen een deel van onze eigenwaarde uit het behoren tot een bepaalde ingroup
=> collectieve zelfwaarden
out group derogation
(waarden) andere groep negatief evalueren, want die waarden verschillen van ons en dat kan een bedreiging zijn voor onze eigenwaarden
=> deze waarden als minder gunstig gezien
=> bedreiging zelfwaardengevoel
5 gevonden dimensies door Hofstede (wereldwaardenkaart)
- machtsafstand
- individualisme
- mannelijkheid
- onzekerheidsvermijding
- langetermijnoriëntatie (later tgvd)
machtsafstand als waardendimensie
mate waarin verwacht en aanvaard wordt dat macht ongelijk verdeeld is: hiërarchie-gelijkheid
individualisme als waardendimensie
mate waarin individu centraal staat of net ingebed is in relaties en groepen: individualisme-collectivisme
mannelijkheid als waardendimensie
mate waarin prestatie, assertiviteit, materiële beloningen en succes belangrijk zijn (itt. samenwerking, bescheidenheid, zorg voor zwakken, levenskwaliteit): masculien-feminien
onzekerheidsvermijding als waardendimensie
mate waarin men onzekerheid kan tolereren, mate waarin men zich (on)comfortabel voelt in gestructureerde of uitdagende situaties
langetermijnoriëntatie als waardendimensie
mate waarin samenleving net op lange termijn gericht is of meer op heden
- lange termijn: gericht op toekomst, plannen maken, sparen, doorzetten, piekeren
- korte termijn: gericht op heden, pluk de dag, morgen zien we wel
imposed etics
verwijst naar het toepassen van normen, waarden of methoden uit één cultuur op een andere cultuur zonder rekening te houden met de unieke context en verschillen van die andere cultuur.
self-enchancement
motivatie om sterke/positieve kanten van jezelf (en net minder negatieve en zwakke) te benadrukken om zelfwaarden te beschermen en verhogen
-> leidt tot vertekeningen: better than avarage effect; self-superiority beliefs
beschermingsmechanismen om zelfwaarden te beschermen (westen)
- neerwaartse sociale vergelijking
- compensatorische zelfverbetering
- discounting: belang van domein omlaag houden
- externe attributie: falen toeschrijven aan interne oorzaak
- basking in reflected glory: positief zelfbeeld halen uit groepen waartoe je behoort, uit andere mensen die je kent en die het goed doen
primaire controle
situatie shapen zoals jij het wilt
= interne locus of control, agency
- individualistische culturen
secundaire controle
aanpassen aan de situatie, maar controle houden over de psychologische impact ervan
= externe locus of control, aanpassen
derived etics
verwijst naar theoretische constructen, onderzoeksmethoden en meetinstrumenten die oorspronkelijk binnen een bepaalde cultuur zijn ontwikkeld, maar vervolgens worden aangepast voor gebruik bij het bestuderen van andere culturen.
waarden (vlgsn Schwarz)
brede tendenzen om bepaalde uitkomsten of handelingswijze te verkiezen boven anderen
10 individuele waardendomeinen schwarz
- stimulation
- self direction
- hedonism
- achievement
- power
- security
- conformity
- tradition
- benevolence
waardendomeinen cultureelniveau schwarz
- intellectual autonomy
- egalitarism
- harmony
- embeddedness
- hierarchy
- mastery
- affective autonomy
locus of control
de mate waarin een persoon zijn gedrag toeschrijft aan interne (‘het lag aan mij’) of externe (‘het lag buiten mij’) oorzaken.
schwarz motivationele waardentheorie (functies van waarden)
- motivationele coördinatie: in concrete situaties worden relevante waarden tegen elkaar afgewogen
- waarden, attitude en gedrag: waarden motiveren of rechtvaardigen specifieke attituden en gedragskeuzen
- waarden, appraisals & emoties: persoonlijke waarden zijn zwakke predictoren van specifieke gedragskeuzes in concrete situaties
