College 7 Antimicrobiële therapie 2

Question 1

wat is profylaxe?

Answer 1

infectie voorkomen waarbij er nog GEEN sprake is van een infectie bvb
- Post-expositie na contact met meningkok
- Profylaxe ter voorkoming van postoperatieve wondinfecties
- Tetatusvaccinatie

Question 2

wat is empirisch behandelen?

Answer 2

obv meest waarschijnlijke verwekker behandelen

Question 3

wat is gericht behandelen?

Answer 3

obv kweekuitslag behandelen

Question 4

wat is behandeling stroomlijnen?

Answer 4

obv gevoeligheidsdiagram

Question 5

Welke factoren bepalen mee voor welke empirische therapie er gekozen wordt?

Answer 5

• focus van de infectie (WD)
• meest voorkomende verwekkers bij die infectie
• evt oude kweekuitslagen
• beste toedieningsweg en dosering
• (relatieve) contra-indicaties
• kosten

Question 6

wat is noodzakelijke info voor de focus van de infectie?

Answer 6

• anamnese
• evt LO
• soms beeldvorming

Question 7

Waarvoor is de focus van de infectie bepalend?

Answer 7

• welk middel
• toedieningswijze

Question 8

wat is belangrijk bij het bedenken van de meest voorkomende verwekkers van een infectie?

Answer 8

Je wil deze indekken met empirisch beleid

Question 9

wat zijn de twee voorwaarden voor genezing van een infectie door een antimicrobieel middel?

Answer 9

1. Het middel moet de ontstekingshaard of het getroffen orgaan in voldoende mate bereiken (farmacologische parameters: PK en PD)

2.Het middel dient het oorzakelijk MO te kunnen doden of de groei ervan te remmen = gevoeligheid

Question 10

waarvoor kunnen oude kweekuitslagen soms van betekenis zijn?

Answer 10

Voor de empirische therapie

Question 11

Waarvoor is de PK bepalend?

Answer 11

de wijze, frequentie en duur van de toediening

Question 12

wat zijn factoren die de biologische beschikbaarheid beïnvloeden?

Answer 12

• vrijkomen uit toedieningsvorm
• oplosbaarheid
• afbraak door maagzuur of darmbacterie
• first pass effect (metabolisatie door de darmwand en lever)

Question 13

wat is bepalend voor de verdeling van AB over de weefsels?

Answer 13

AB eigenschappen
- oplosbaarheid in vet
- binding aan plasma eiwitten
- binding aan weefsel componenten

Host factoren
- vascularisatie van weefsels
- natuurlijke barrières (bloed-hersenbarriere)
- mate va ontsteking

Question 14

wat is belangrijk te onthouden bij een abces en de behandeling met AB?

Answer 14

• Er komt altijd maar een fractie van de dosis in een abces
• minder werkzaam door lage O2 (anaeroob) en lage pH

Question 15

Er zijn drie verschillende situaties waarbij een AB gaat werken mbt verhoudingen en concentraties. Welke zijn dit?

Answer 15

1. %T > MIC = tijdafhankelijke middelen waarbij zo lang mogelijk boven de MIC
   –> Continue toediening (niet per se hoge dosis)
2. Cmax/MIC: concentratie afhankelijke middelen waarbij hoe hoger de piekconcentratie boven de MIC, hoe effectiever het middel
   –> Hoog doseren
3. AUC/MIC

Question 16

Hoe weten we of een MO resistent of gevoelig is voor een AB?

Answer 16

EUCAST: bepaalt welk MO bij welke MIC nog gevoelig genoemd kan worden
Obv PK en PD

Breekpunt:
- waarboven resistent
- waaronder gevoelig

Question 17

wat bedoelen we precies met resistentie bij een bacterie?

Answer 17

We zouden te hoog moeten doseren om geen groei meer te veroorzaken van de bacterie

–> Deze hoge dosering is niet aanvaardbaar

Question 18

wat zijn factoren die de toedieningsweg en dosering bepalen?

Answer 18

• PK en PD parameters: bvb killingsnelheid bij een ernstige infectie
• beschikbaarheid
• nier en leverfunctie
• gewicht
• zo mogelijk oraal omdat
  a) goedkoper (thuis)
  b) minder complicaties (lijnen)

Bij een ERNSTIG zieke patient –> altijd IV

Question 19

wanneer kunnen we bij een ziekte patient switchen van IV naar oraal?

Answer 19

Als
- klinisch verbeterd
- orale toediening mogelijk is en er GEEN sprake is van malabsorptie
- resistentie is uitgesloten of onwaarschijnlijk is –> obv antibiogram

Question 20

wat zijn (relatieve) contra-indicaties van AB?

Answer 20

• nierfunctie: soms dosis aanpassen en soms niet geven hierdoor
• allergieën
• bijwerkingen
• interacties

Question 21

wat is belangrijk qua kosten als het gaat om AB behandeling?

Answer 21

Moet wel kosten effectief zijn
bvb c. difficile
- fidaxomicine: 167 euro/dag
- metronidazol: 1,47/dag

Question 22

wat doet het SWAB?

Answer 22

• sinds 1996
• vereniging infectieziekten, Nederlandse vereniging medische microbiologie en Nederlandse vereniging ziekenhuisapothekers

Voor:
- kwaliteit AB gebruik optimaliseren
- beheersing resistentie ontwikkeling
- beheersing kosten

Opstellen van richtlijnen

Question 23

wat is de behandeling van een urosepsis?

Answer 23

Als ≥ 18 jr en community acquired:
–> Cefuroxim IV + 1x gentamicine IV

Als ≥ 18 jaar en hospital acquired (> 48-72h opgenomen in ziekenhuis)
–> Piperacilline/tazobactam IV + 1x gentamicine IV

Question 24

wat zijn drie doelen van combineren van AB?

Answer 24

1. verbreden spectrum: bvb bij empirische therapie
2. Synergie
   a) behandeling ernstige infecties tgv verminderde weerstand
   b) behandeling ernstige infecties in slecht doorbloed weefsel (bvb endocarditis)
   CAVE: er bestaat ook antagonisme bvb tetracycline en penicilline
3. beperken of voorkomen van selectie van resistentie (bvb bij TBC)

Question 25

Welke middelen moet je NIET samen geven en waarom niet?

Answer 25

Tetracycline en penicilline
–> hebben een antagonistische werking op elkaar

Question 26

wat is de betekenis van een bijwerking en wat dus NIET?

Answer 26

WEL: ongewenst effect van een middel

NIET: falen van therapie

Question 27

Waarom treden er wel of geen bijwerkingen op door AB?

Answer 27

• selectieve toxiciteit: van AB op bacterie (= prokaryoten) eigenschappen –> toxiciteit op de bacterie is hierdoor veel groter/soms uniek tov van de toxiciteit op de host
• partiële toxiciteit: vaak niet volledig waardoor toch toxische verschijnselen in de host

Question 28

wat zijn bekende bijwerkingen van AB?

Answer 28

• CZS: insulten
• beenmerg/bloed: beenmergsuppressie met leuko- en trombopenie
• GI-toxiciteit met diarree
  a) direct: bvb clavulaanzuur
  b) indirect: veranderde darmflora
• renale toxiciteit: nierinsufficientie
• ototoxiciteit (n. VIII) verminderd gehoor en vertigo
• hepatotoxiciteit: stijging enzymen

–> VOORAL BIJ LANGDURIG GEBRUIK VAN AB DEZE ZAKEN MONITOREN

Question 29

wat is een relatief bekende bijwerking van AB mbt de darmen?

Answer 29

Clostridium difficile enterocolitis
- overgroei van c. difficile in lumen van colon door selectie door AB
- productie van toxinen
- ontsteking van de darm met pseudomembraanvorming = pseudomembraneuze colitis
- waterige diarree met bloed en koorts
- zelden evolutie naar megacolon