College 3 Een patiënt met een innate immuundeficiëntie Flashcards
wat is het waterhouse waterhouse friderichsen syndrome?
ernstige vorm van meningokokken sepsis
wat zie je bij een meningokokken sepsis?
- purpura fulminans 15-25%
- circulerende micro-partikels van trombocyten of granulocyte met coagulaties
- afname van proteine C productie –> werkt normaal anti-stolling dus zorgt ook voor trombus vorming
–> afstervende ledematen
wat is belangrijk om naar te kijken bij een meningokokken sepsis?
Complement systeem
Wat zijn de meest voorkomende onderdelen van het IS die aangedaan kunnen zijn?
- Ab: 54,8%
- overig
- fagocyten 11,2%
- T-cellen: 8,4%
- complement 4,2%
- AIZ en immuun disregulatie syndromen 1,4%
- auto-inflammatoire syndromen 1,2%
Waar bevinden zich de meeste bacteriën in de lucht:
- ziekenhuis
- kippenslachterij
- houtfabriek
- vuilnisstortplaats
- rioolwater zuiveringen instalatie
- rioolwater zuiveringen instalatie 700 000
- kippenslachterij 30 000
- houtfabriek 14 000
- vuilstortplaats: 13 000
- ziekenhuis 200
Welke 10 groepen immuun deficiënties houdt de WHO aan?
- zowel humoraal als cellulair (SCID)
- combined ID met syndromatische kenmerken
- Ab deficiënties (CVID, IgA deficiëntie, etc)
- immuun disregulatie
- congenitale defecten in fagocyten (aantal of functie)
- auto-inflammatoire ziekten
- complement deficienties
- beenmerg falen
- fenocopie aangeboren afwijkingen (tijdens de groei van het embryo)
- defecten in intrinsieke en innate immuniteit
wat zijn immunologische reacties, AIZ en auto-inflammatoire syndromen?
Immunologische reacties = auto-Ab en auto-reactieve T-cellen tegen lichaamseigen structuren
AIZ = immunologische reactie die leidt tot structurele of functionele schade aan organen
Auto-inflammatoire syndromen = een abnormale innate immuunrespons zonder Ab of T-cellen
wat zijn tekenen van een primaire immuundeficientie (PID)? wat zijn twee risicofactoren?
- ≥ 2 pneumonie
- > 4 bacteriele infecies per jaar
- Bronchiectasie
- Therapieresistente astma
- Infecties op onlogische plekken
- Opportunistische pathogenen
- Te ernstig en te lang
- familie geschiedenis
- consanguiteit
wat zijn tekenen van een PID?
- Recidiverende huid abcessen
- Recidiverende of persisterende wratten
- Chronische diarree
- Faillure to thrive
- Hepatosplenomegalie
- Chronische huid afwijkingen
- Vaccinatie complicaties BCG
- Dysmorfe kenmerken
- Allergien
- AIZ
- Auto-inflammatie
wat zijn oorzaken van secundaire ID?
- chemo!!!
- nier insufficientie
- leverfalen
- DM
- leeftijd
waar moet je aan denken bij de volgende dingen:
- recidiverende LWI
- recidiverende GI-infecties
- opportunistische infecites
- malaise
- faillure to thrive
- recidiverende infecties van de huid, mucosa, organen en botten
- recidiverende LWI: Ab def
- recidiverende GI-infecties: Ab def
- opportunistische infecites: T-cel def
- malaise: T-cel def
- faillure to thrive : T-cel def
- recidiverende infectiesvan de huid, mucosa, organen en botten: Granulocyten def
wat zie je vaak bij Ab deficiënties, T-cel disfunctie en granulocyten disfuncties?
Ab-def:
- recidiverende LWI
- recidiverende GI-infecties
T-cel def:
- opportunistische infecties
- malaise
- faillure to thrive
Granulocyten def:
- recidiverende infecites van de huid, mucosa, organen en botten
Op welke punten kan er een defect zitten in de granulocyten functie?
productie:
- cyclische neutropenie
- ernstige neutropenie
migratie:
- leukocyt adhesie def
- IL-17 def voor chemotaxis
destructie MO:
- CGD
- IFN-y defect
- IL-12 defect
wat kan het effect zijn van een neutropenie? hoe noemen we dit ook wel?
Mild –> minimaal risico op infectie
matig: matig risico op infectie
ernstig: ernstig risico op infectie
granulopene koorts: infectie door tekort aan granulocyten
waardoor kan een secundaire neutropenie komen?
Allerlei immuun onderdrukkers die kunnen zorgen voor secundaire ID
Ook chemo!!!
wat is CGD?
Chronisch granulomateuze ziekte
wat is het probleem bij CGD? wat is de incidentie? hoe erft het over? bij wie komt het het meest voor?
Defect in NAPDH-oxidase waardoor geen productie van actief O2 –> geen H2O2 wat nodig is voor de afbraak van MO (door oa Mf)
1 op 250 000
X-gebonden recessief
Kinderen < 2 jaar, maar ook wel bij volwassenen
wat zijn kenmerkende MO waar mensen met CGD last van krijgen?
- bacteriën omdat fagocytose essentieel is
Mn. s. aureus en salmonella - fungi: hiervoor zijn T-cellen en neutrofielen erg belangrijk
mn aspergilus
s. aureus, salmonella en aspergilius brengen allemaal catalase tot expressie
wat is de pathogenicteit van een MO?
mate waarin zij gevoelig zijn voor non-oxidatieve destructie mechanismen van de neutrofiel (defensies, proteasen)
wat is vaak een kenmerk van virulente MO? voor wie is dit een probleem?
resistentie tegen non-oxidatieve schade –> hierdoor afhankelijk van oxidatieve schade bij afbraak –> bij mensen met CGD werkt dit niet goed en is dit dus een probleem
wat is een kenmerk dat toxische MO vaak bevatten? Waarom is dit een probleem?
Bevatten vaak catalase –> zorgt voor de afbraak van H2O2 waardoor MO ongevoelig is voor afbraak mechanismen
catalase + bacteria ontspannen
wat zijn kenmerkende beelden bij CGD?
- pneumonie
- lymfadenopathie
- cutane abcessen
- peri-rectale abcessen
- lever abcessen
- osteomyelitis
- gingivitis
Allemaal met granulomen doordat MO niet afgebroken kan worden in de macrofaag –> epitheloide Mf vormen etc
wat is de T1/2 van neutrofielen in het bloed? Hoe lang blijven ze meestal in weefsels?
6-7 uur
gemiddeld 1-2 dagen
wat zijn oorzaken voor een neutropenie?
Hematogeen:
- congenitale neutropenie
- MDS
- aplastische anemie
Immunologisch of inflammatoir:
- AI neutropenie
- cyclische neutropenie
infectieus
- malaria
- CMV
- sepsis (verbruik)
Reumatoide afwijkingen
- RA
- SLE
Voeding:
- tekort aan aanmaak neutrofielen door bvb B12 tekort
medicatie/toxisch
- AB
- pijnstillers
- chemo
- anti-hypertensiva
- anti-aritmica
- neurologische middelen
verminderde functie
- verminderde productie (ernstige of cyclische neutropenie)
- verhoogde afbraak (CGD, IL-12 def, IFN-7 def)
- adhesie defect (LAD)
wat is de diagnostiek voor CGD?
- Vaak geen MO te kweken
- flowcytometrie
- DNA-diagnostiek
Wat is de behandeling bij CGD?
- profylactisch AB (co-trimoxaol) en anti-schimmel (itraconazole)
- IFN-y suppletie
- chirurgische drainage van abcessen
- beenmerg transplantatie
- mogelijk ooit gen therapie
- steroïden tegen granulomen
- G-CSF: stimuleren beenmerg als cytopenie
wat is de prognose van CGD en wat zijn twee prognostische factoren?
20 jrO 20-50% (slecht)
–> aspergillus is vaak letaal
prognostische factoren:
- X-linked
- leeftijd van presentatie
waar zit het defect en wat is de kliniek/MO bij de volgende ziekten:
- cyclische neutropenie
- ernstige congenitale neutropenie
- leukocyt adhesie def 1
- IFN-y en IL-12 def
- Hyper IgE syndroom
- CGD
- MPO def
- cyclische neutropenie
Defect: mutatie in ELA2 wat codeert voor neutrofiel elastase
Klniek: bacteriële infecties in episodes - ernstige congenitale neutropenie
Defect: onbekend
kliniek:
a) cellulitis
b) stafylokokken - leukocyt adhesie def 1
defect: CD18
kliniek:
a) GI-bacteriele infecites
b) GI-fungi infecties - IFN-y en IL-12 def
defect: IFN-y ligand bindings keten, IFN-y R signaling keten, IL-12 R
kliniek: mycobacterien - Hyper IgE syndroom
defect: STAT3
Kliniek:
a) stafylokokken
b) aspergillus
c) Candida
d) eczeem achtige huid uitslag - CGD
defect: X-linked meerdere mutaties
a) recidiverende infecties
b) abcessen
c) granulomen - MPO def
Defect: MPO (op het chromosoom)
kliniek: vaak geen klinische ziekte
Wat is de overerving van cyclische neutropenie?
Wat is het probleem?
Wat zijn kenmerken/kliniek?
Erf: autosomaal dominant
probleem: mutatie in ELA2 wat codeert voor elastase in neutrofielen –> ophoping –> cyclische ondergang van neutrofielen
kliniek:
- terugkerende neutropenie elke 21 dagen gedurende 3-6 dagen
- gingivitis
- stomatitis
- cellulitis
- aften
wat is de behandeling van cyclisch neutropenie?
G-CSF: stimulatie van beenmerg om granulocyten te maken
Wat is kenmerkend voor congenitale neutropenie syndroom?
- orofaryngeale afwijkingen: otitis media, LWI
- huidinfecites
- vervroegde vergrijzing
Cyclische neutropenie kan zich hierin uiten
Wat is het probleem bij hyper IgE syndroom? wat is de overerving?
Mutatie in STAT3 = belangrijke Tf (als dimeer) voor de productie van Th-17 cellen
Autosomaal dominant
Wat is het effect van de mutatie in STAT3?
- overmatige Th-1 cytokines
- inadequate inflammatie respons door inadequate Th-17 cel productie
- defecte IL-10 R signaling
- tekort aan Th-2 cytokines
Tegen welke MO is het hyperIgE probleem vooral een probleem? Noem een voorbeeld
Tegen extracellulaire bacteriën en fungi
Candida:
- defect in innate detectie van fungi infecties
- defecte IL-17 remedieerde anti-fungi respons
- depletie van anti-fungi cytokines
- defect in anti-fungi immuniteit
- blok van ontwikkeling en differentiatie van Th-17 cellen
wat zien we klinisch bij een hyper IgE syndroom?
- hoog IgE
- eczeem achtige huiduitslag
- huidinfecties: koude abcessen door a. aureus
- chronische BLWI en OLWI (s. aureus, s. pneumoniae, H. influenzae)
- osteoporose
- BW-afwijkngen
- Acromegalie uiterlijk (doordat IgE regulator is van de GH-R waardoor versterking)
wat is de behandeling van het hyper IgE syndroom?
- profylactisch
wat is het leukocyt adhesie syndroom?
Normaal: neutrofiele aggregatie snel in een respons op phorbol myrisstaat acetaat
LAD: defect in CD18
–> falen van neutrofielen aggregatie
wat zien we in de kliniek bij het leukocyt adhesie syndroom?
- peridontitis met vroegtijdig verlies van de tanden
- recidiverende infecties: GI, urogenitaal respiratoir
MO:
- bacteriën
- fungi
–> mn GI-infecties
Wat is het probleem bij een defect in IFN-y of IL-12?
IFN-y door Th-1 en NKc
- act NADPH-ox
- activatie Mf
- productie IL-12 door Mf
Defect:
- IFN-y R ligand bindingsketen
- iFN-y R signalling keten
- IL-12 R keten
Problemen bij Mf en Th-1 activatie (en differentiatie)
Wat is de behandeling van leukocyt adhesie syndroom?
- profylactisch
- evt beenmergtransplantatie
Een patiënt presenteert zich met recidiverende schimmel en bacteriële infecties. Welke DD heb je?
- Hyper IgE syndroom
- leukocyt adhesie syndroom
- CGD
- neutropenie
- secundaire ID
een patiënt presenteert zich met vaak recidiverende GI-infecties. Welk PID is het meest waarschijnlijk?
Leukocyt adhesie syndroom
Een patiënt presenteert zich met terugkerende pneumonieen, cutane abcessen, en Peri-rectale abcessen. welke PID is het meest waarschijnlijk?
CGD
Een patiënt presenteert zich met een NTM infectie. Welke PID is het meest waarschijnlijk?
IFN-y en IL-12 defecten
Een patiënt presenteert zich met opportunistische infecties. Welke PID is het meest waarschijnlijk?
cyclische neutropenie
Hoe erven deze ziektes over?
- Hyper IgE
- cyclische neutropenie
- CGD
- Hyper IgE: autosomaal dominant
- cyclische neutropenie: autosomaal dominant
- CGD: vaak X-linked dominant
