College 2 Diagnostiek van immuundeficiënties Flashcards
wat is een PID?
Ook wel IEI = inborn error of immunity
Primaire immuundeficientie
Genetisch defect waarbij de deficiëntie in het IS zelf ligt
–> Vaak homozygote afwijking nodig waardoor zeldzaam
> 485 genen
wat is kenmerkend voor een PID?
Vaak is 1 specifiek deel van het IS aangedaan bvb 1 type cel of eiwit
Waarin kunnen we PIDs indelen?
- predominant Ab –> meest
- Andere goed gedefinieerde afwijkingen (soms syndromaal met veel afwijkingen)
- afwijkingen in fagocyten
- predominant T-cel afwijkingen
- complement def
- ongeclassificeerde PIDs
- auto-immuun en immuun disregulatie syndromen
- auto-inflammatoire syndromen
Waar moeten we op letten als we een IS probleem zien bij een jongetje?
Dat het mogelijk X-gebonden is
Wat is een zeer ernstige PID?
SCID met een gecombineerde T-cel en B-cel deficiëntie door bvb mutatie in RAG1 of RAG 2
–> betrokken bij de genherschikking in de hele vroege ontwikkeling
wat zijn secundaire immuundeficienties? wat is kenmerkend en hoe vaak komt het voor?
Ooraak ligt vaak buiten het IS
Vaak een verworven aandoening
IS is vaker diffuus aangedaan waardoor meerdere functies verstoord zijn
Komt vaker voor
wat is een kenmerkend verschil tussen een PID en een secundaire immuun def?
Primair: vaak 1 specifiek deel van het IS is aangedaan –> vaak maar een functie, celtype of eiwit verstoord
Secundair: vaak is het diffuus het IS aangedaan wat zorgt voor de verstoring van meerdere functies van het IS
wat is een IFN-deficientie? wat is het gevolg?
Verkeerde functie van de IFN-R op de macrofaag
- geen IFN-y van Th-cellen ontvangen
- hierdoor geen IL-12 productie om de T-cellen te stimuleren
Gevolg: microbiele infecties
Want fagocyt defect
wat kunnen de gevolgen zijn van immuun deficiënties?
- infecties: kan typisch zijn per ziektebeeld –> kunnen redelijk adequaat behandeld worden
- tumoren: vn maligne lymfomen en leukemie
- auto-reactiviteit: auto-Ab en AI
Vooral tumoren en auto-reactiviteit geven veel schade
wat is het diagnostisch proces van een PID (in grove zin)?
- klinische presentatie
- flowcytometrische analyse
- genetische analyse
wat zijn de 10 warning signs voor een PID?
- ≥ 4 nieuwe oorinfecties binnen 1 jaar
- ≥ 2 ernstige sinus infecties binnen 1 jaar
- ≥ 2 maanden met AB waarbij weinig effect
- ≥ 2 pneumonien binnen 1 jaar
- Faillure to thrive
- Recidiverende diepe huid of orgaan abcessen
- Persisterende spruw in mond of fungi infecties van de huid
- Noodzaak voor IV AB om infecties te klaren
- ≥ 2 invasieve infecties bvb sepsis
- Familiegeschiedenis met PID
wat zijn naast de warning signs nog meer aanwijzingen voor een PID?
- bronchiectasieen eci
- therapieresistente astma
- infecties op ongebruikelijke plaatsen
- onverwachte verwekkers
- ernstig of langdurig beloop
- recidiverende infecties met dezelfde verwekker
- consanguiniteit
- karakteristieke uiterlijke kenmerken (syndromale vormen) bvb bird-like face (puntig naar voor)
Waarop doen we flowcytometrisch onderzoek?
Bloed en beenmerg
wat kunnen we met flowcytometrisch onderzoek?
- analyse van aantallen van lymfocyten: B, T en NK
- analyse van eiwitexpressie (is er mindere functie)
- analyse voorloper B-cel subsets in beenmerg –> wel aanwezig, maar niet goed uitrijpen
- analyse van perifere B-cel subsets bvb in de circulatie of weefsels wel cellen, maar geen vorming van geheugencellen
wat is belangrijk bij de analyse van de absolute aantallen van lymfocyten?
Relateren aan de leeftijd
–> leeftijdsgebonden normaalwaarden
Hoe verlopen de aantallen van B, T en NK-cellen vanaf de geboorte?
- B-cellen: CD19+
- bij geboorte opbouw
- Piek van 2-5 mnd tm 15-24 mnd (hoog)
- rustige afbouw
- stabilisatie op volwassen leeftijd
- veel later nog wel verder afnemen - T-cellen: CD3+
- na geboorte opbouw
- na 15-24 mnd weer afbouwen in aantal
- volwassen leeftijd stabilisatie van aantal
- veel later nog wel verder afnemen - NK-cellen: CD16/56+
- Begint heel hoog als echt neonaat
- al vrij snel lager in aantal
- en stabilisatie voor de rest van leven (als volwassen nog wel ietsje lager)