College 6 - Onderzoek Ter Terechtzitting / Het Horen Van Getuige Flashcards
Inrichting van het Nederlandse wettelijke stelsel (ondervragen getuigen)
Ter terechtzitting horen van getuige in eerste aanleg
- art 260 lid 1 Sv
OVJ kan ook weigeren om getuige op te roepen op bevel ➞ art 264 Sv
- sub a: zieke getuige, onvindbare getuige of getuige in het buitenland die weigert te komen
- sub b: emotionele verklaring
- sub c: verdedigingsbelang (also verzoek niet van belang of relevant is)
Noodzakelijkheidscriterium (art 315 Sv)
Acht de rechtbank het noodzakelijk om getuige te horen op basis van de waarheidsvinding (bijv als rechter nog onvoldoende is ingelicht voor het beantwoorden van de vragen van art 348 en 350 Sv)
Twee regimes in het beoordelen van getuigen verzoeken van verdediging
- Art 264 en 288 Sv (weigeringsgronden en verdedigingsbelangcriterium)
- Art 315 Sv (noodzakelijkheidscriterium)
Ondervragingsrecht (art 6 lid 3 sub d EVRM) + beoordelingskader
➞ art 6 lid 3 sub d EVRM (toets samen met lid 1)
Is er een inbreuk op het ondervragingsrecht, zo ja? Leidt dat tot een schending van het recht op een eerlijk proces?
Onderscheid tussen getuige a charge en a decharge (ontlastend verkaren) - twee beoordelingskader
Overall fairness criteria
Moet ze allemaal aflopen, en daarna met elkaar wegen
Voorvraag: is er een inbreuk gemaakt op het ondervragingsrecht ➞ dan komt er een beoordeling:
1. Goede reden voor het onthouden of beperken van het ondervragingsrecht?
- bijv overleden of bedreigen (sub a en b eigenlijk)
2. Gewicht van getuige verklaring (in bewijsconstructie): beruste de veroordeling uitsluitend of in beslissende mate op verklaring
3. Compenserende factor om de eerlijkheid van het proces als geheel te waarborgen?
- bijv schriftelijke verslaglegging van verhoor (duidelijk proces verbaal), schriftelijk vragen stellen ter verduidelijking, de auditu verklaring
Arrest Post-Keskin (momenten aanwijzen EHRM kader van belang)
- Beslissing van de rechter op een getuige verzoek voorafgaand aan de inhoudelijk behandeling van de zaak
- Beslissing achteraf over het gebruik van de verklaring als bewijs
- recht moet beslissing over het bewijs van getuige verklaring ➞ 3 vragen
a. Goede reden?
b. Compenserende factoren?
c. Beslissende verklaring?
Aanwezigheidsrecht vs aanwezigheidsplicht (verdachte)
In Nederland heb je het recht om als verdachte aanwezig te zijn, maar hoeft in principe niet.
Als rechter wil je toch soms dat de verdachte komt vanwege camera beelden etc. Wat dan?
➞ bevel tot medebrengen geven: dan wordt je als verdachte opgehaald (dus geen algemene plicht, tenzij de rechter dit aangeeft)
verschijningsplicht - art 258a Sv: nieuwe wet. Gaat niet voor iedereen gelden, alleen voor verdacht in VH die worden verdachte van ernst geweldsmisdrijf of zedenmisdrijf)
Consequentie als dagvaarding niet geldig is
Nietigheid van de dagvaarding (eind uitspraak)
Dan is de zaak voor dat moment klaar ➞ aan de OvJ om dagvaarding opnieuw te beginnen
Is dagvaarding wel op juiste manier gedaan (weet de verdachte wel dat hij er dan moet zijn)
Verdachte er niet, maar raadsman we;> dit neemt niet weg van de nietigheid
- als de raadsman er is en verachte wilde niet komen maar wist er wel van (gemachtigd), dan geen probleem
Dagvaarding op de juiste wijze betekend? Wat kan de rechter doen?
- Bevel te verschijnen en last medebrenging - art 278 lid 2 Sv
- Verdediging door gemachtigde advocaat (procedure op tegenspraak, dan kan raadsman alles doen wat hij normaal ook zou doen) - art 279 Sv
- Verstekverlening (als er geen gemachtigde raadsman is, dan is er niemand die verweer voert. OvJ krijgt het woord en dan neemt de rechter een beslissing) - art 280 Sv
- Nieuwe oproeping indien ter zitting blijkt dat verachte feitelijk op ander adres verblijft (als er ook een ander adres is dat uit het dossier blijkt, dan moet daar ook een oproeping heen ➞ zaak wordt dan aangehouden) - art 36n Sv
- Verzoek om uitstel door (gemachtigd) raadsman honoreren ➞ als verdachte bijv ziek of andere redenen etc. Raadsman kan vragen om aanhouding (ook niet gemachtigde kunnen dit vragen
Hoe veel moeite moet de overheid doen - voor aanwezigheidsrecht
EHRM Hokkeling t. Nederland
➞ Je moet alles doen wat in dat geval redelijk is
Hokkeling wordt aangehouden voor hasj en toebrengen van zwaar lichamelijk letsel (4 jaar). Hoger beroep ➞ in 2018 eerste regie zitting. Hierna was er steeds uitstel van behandeling, dus het duurde nog vrij lang. Uiteindelijk werd hokkeling op vrije voeten gesteld terwijl hoger beroep nog doorloopt. Dan wordt verdachte in Noorwegen betrapt met veel drugs, maar Noorse autoriteiten willen verdachte niet overgeven. Het Hof zegt dat ze toch door gaan, want hij heeft zichzelf in deze situatie gebracht
Hof komt mu tot een veel hogere gevangenisstraf ➞ van 4 jaar naar 8 jaar
- EHRM zegt dat dit niet kan, want verdachte kon er niet bij zijn. Als je een harde straf wilt opleggen moet je ook meer inspanning leveren om jou te laten komen
Probleem?: NL zei dat ze alles al hadden gedaan wat ze konden doen. EHRM zei ook dat ze konden overwegen om met video aanwezig te laten zijn bijv. Dus dan niet fysiek aanwezig maar wel online. NL overheid had dit niet onderzocht of overwogen, dus dan toch schending
HR 16 oktober 2018, NJ 2019/285 (overzichtsarrest aanwezigheidsrecht)
➞ na Hokkeling zaak kwam dit arrest
Reële beletselen voor het uitoefenen van het aanwezigheid ➞ dan moet je in beginsel het verzoek honoreren
Stappenplan
Verzoek tot aanhouding: door verdachte of raadsman
- voorafgaand of op zitting definitief
Beoordelingskader feitenrechter
- stap 1: beoordeling van de aannemlijkheid van het aangevoerde
- stap 2: belangenafweging tussen alle bij aanhouding van het onderzoek betrokken belangen
Bij ziekte of detentie in het buitenland is aanhouding het uitgangspunt ➞ tenzij er bijzondere omstandigheden zijn (ernstige problemen)
Rechter moet expliciet beslissen en motiveren
Equality of arms
Gelijkheid van wapen
➞ moet een gelijke strijd zijn. Verdediging moet ook genoeg mogelijkheden hebben om het bewijs te betwisten
- asymmetrie partijen: bent nooit volledig gelijkwaardig. OM heeft eenzijdige bevoegdheden die verdediging niet zomaar kan uitoefen
- terminologie: OvJ vordert & verdediging verzoekt
Nederlandse praktijk met getuige horen
Meestal in het vooronderzoek gehoord
➞ De auditie arrest: HR vind het prima als je gebruik maakt van getuige van derde (3 vormen):
1. Verklaring op zitting horen dat getuige van een ander heeft gehord
2. Getuige voor zitting verklaring wat hij van een ander heeft gehoord
3. Verklaring in proces-verbaal opgenomen
Hoe kan je iemand oproepen bij de RC?
Taak van RC = controleren
Art 181 e.v. Sv: OvJ vorderen
Art 182 Sv: verdachte kan verzoeken op basis van wenselijkheid
210 Sv: RC getuigen horen
- rechter beveelt (zittingsrechter)
- door OvJ gevorderd
- door getuige zelf (omweg omdat de rechter dit moet vorderen)
Weigeringsgronden OvJ
➞ art 264 lid 1 Sv
- a: verdwenen, overleden (moeilijk contact)
- b: bedreiging of trauma also gevolg
➞ sib a en b = objectief/algemeen
- c: verdedigingsbelang (als je niet wordt geschaad als verdediging, mag het worden afgewezen) ➞ hier wordt aan beoordeeld
