College 3 Verdieping type II, III en IV-overgevoeligheidsreacties: casuïstiek en huidbeelden

Question 1

waarop kan men een overgevoeligheidsreactie ontwikkelen? Welke spelers zijn daarbij betrokken?

Answer 1

• infectieuze agentia
• omgeving Ag of geneesmiddelen
• lichaamseigen Ag (AIZ)

Spelers:
- IgE en IgG (B-cellen)
- complement
- eosinofielen, basofielen, mestcellen, T-cellen en macrofagen

Question 2

Wat zijn de uitingen van type 1 overgevoeligheid?

Answer 2

Meeste allergische reacties zijn dit!!

Uit zich meteen

Milde symptomen:
- urticaria: acuut –> door mestcellen in de huid
- eczeem
- allergische rhinitis
- astma

Ernstige symptomen: vaak bij grote load allergeen –> anafylaxie
- bronchodilatatie
- verhoogde vasculaire lekkage
- vasodilatatie

Question 3

wat zijn urticaria? HOe snel ontstaat deze ivm allergie? waardoor wordt het veroorzaakt en wat zijn klachten erbij?

Answer 3

= acute urticaria = galbulten, oftewel angio-oedeem van de huid

Snelheid: heel snel na blootstelling aan eenallergeen (geneesmiddel, voedsel, (virale) infecties)

Door: mestcellen en basofielen die degranuleren in de huid

klachten: komen oa door histamine
- ernstige jeuk!!! (zonder jeuk geen urticaria!)
- angio-oedeem: ook van de extremiteiten, LW en in het gelaat
- systemisch: GI, benauwdheid

Question 4

waardoor kunnen nog meer urticaria ontstaan buiten een allergie?

Answer 4

Door (virale) infecties

Question 5

Wat is chronische urticaria?

Answer 5

Als > 6 wk
–> komt vaak NIET door een allergie!!

Question 6

Hoe werkt de type 2 overgevoeligheid? wat zijn voorbeelden?

Answer 6

IgG (of IgM) tegen een celgebonden of matrix gebonden Ag waardoor weefselschade

bvb geneesmiddel bindt aan cel –> fungeert als Ag

1. hemolytische anemie: geneesmiddel bindt aan ery
2. trombopenie: petechien (huid en slijmvliezen)
3. neutropenie

Question 7

Wanneer ontstaat een type 2 allergie door een geneesmiddel (qua tijd)?

Answer 7

5-8 dg na exposure aan geneesmiddel

Question 8

wat is pemphigus vulgaris?

Answer 8

Hierbij krijg je auto-Ab tegen desmogleinen 1 en 3 –> adhesie moleculen in de desmosomen oa in de epidermis –> splijting tussen str. basale en str. spinosus
–> blaarvorming

aantonen: Ab –> kippengaas patroon bij fluorescentie

Question 9

Noem twee voorbeelden van type 3 overgevoeligheid?

Answer 9

• serumziekte: toedienen van serum opgewerkt in een ander dier bvb uit een muis als antiserum bij een slangenbeet –> reactie op Ag in dat serum
• post streptokokken glomerulonefritis

Question 10

Hoe werkt een type 3 overgevoeligheid?

Answer 10

• Immuuncomplex vorming
• Neerslaan Bv wand
• Complement activatie
• Neutrofielen attractie
• schade
• Extravasatie van erytrocyten

Question 11

Wat zie CLE? Wat zijn kenmerken? waardoor wordt het veroorzaakt? en wat is het vervolg?

Answer 11

Cutane lupus erythematodes

Kenmerken: inflammatie met centrale hypopigmentatie

Door:
- genetische predispositie (vrouwelijke hormonen)
- omgevingsfactoren:
a) zonlicht: schade aan cellen –> kapot –> expositie aan nucleair materiaal –> reactie
b) medicatie

Vervolg: kan overgaan in SLE

Question 12

wat is er anders aan een type 4 allergie tov de andere types?

Answer 12

Geen Ab

Question 13

Wanneer treedt de type 4 allergie op? Wat is het mechanisme? noem een voorbeeld

Answer 13

minimaal 48-72h na expositie (expansie van T-cellen kost tijd)

mechanisme:
- allergenen opgenomen door APC
- presentatie aan Ag specifieke T-cel
- activatie T-cel
- productie pro-inflammatoire CK –> inflammatie

Voorbeeld: contact dermatitis

Question 14

wat is de diagnostiek van een type 4 allergie?

Answer 14

Huidtest waarbij Ag aanbrengen op de huid –> kijken of reactie

Question 15

Wat is een contactallergie voor PPD?

Answer 15

PPD is een zwarte kleurstof in haarverf en ook in henna tattoe’s

Klachten: forse dermatitis met blaarvorming

Hiervoor vaak sensibilisatie als kind

Question 16

Wie hebben een risico op een PPD contact allergie?

Answer 16

Kappers hebben 4x meer kans op een allergie voor PPD

Question 17

Hoe testen we een contact allergie?

Answer 17

epicutaan allergologisch onderzoek met plakproeven

• plakkers met standaard Europese reeks met 28 meest voorkomende stoffen waar mensen op reageren (bvb PPD, nikkelsulfaat, parfum)
• na 24-48h kijken of er een reactie is verschenen

Question 18

Hoe vaak komt een geneesmiddelen overgevoeligheid voor? Wat is de presentatie en wat is hierbij zeer belangrijk?

Answer 18

Meest voorkomend in de dermatologie

Presentatie: zeer variabel –> vragen naar tijdsrelatie (nieuw middel gestart in weken ervoor?)
Belangrijk; TIJDSLIJNEN!!

Question 19

Welke type allergieen zijn vaak de oorzaak bij een geneesmiddelen overgevoeligheid?

Answer 19

Type 3 en 4

Question 20

Hoe werkt een type 3 allergie bij een geneesmiddelen overgevoeligheid?

Answer 20

• immuuncomplex vorming (Ab binden aan geneesmiddel)
• IC slaan neer in vooral kleine Bv: synovia (gewrichten), glomeruli en de huid
• complement activatie en rekrutering van leukocyten naar plek van depo
• leukocyten (mn neutrofielen) produceren inflammatoire CK –> weefselschade
• schade aan Bv waardoor lekken en ery’s kunnen uittreden

Klinisch: vasculitis beeld –> niet wegdrukbare rode vlekjes
–> nierfunctie onderzoeken ter controle!!

Locatie: onderbenen (vaak schenen), nieren en synovia

LET OP: vasculitis heeft heel veel mogelijke oorzaken!! Niet alleen dit

Question 21

Wat is een klinisch onderscheid tussen vasculitis en teleangiectasieen?

Answer 21

Vasculitis: niet wegdrukbaar

teleangiectasieen: drukt het verwijde vaatje dicht en is dus wel wegdrukbaar

Question 22

Hoe werkt een type 4 reactie op een geneesmiddel?

Answer 22

Klinische presentatie is zeer variabel
- maculopapuleus exantheem
- Steven Johnson syndroom
- TEN

Veel T-cellen in de huid aanwezig –> huid is vaak betrokken (bij dit soort reacties)

Indelen: obv aangedane lichaamsoppervlak

BH: als bepaalt % van oppervlak is aangedaan worden deze patiënten behandeld in het brandwondencentrum