College 3 Verdieping type II, III en IV-overgevoeligheidsreacties: casuïstiek en huidbeelden Flashcards
waarop kan men een overgevoeligheidsreactie ontwikkelen? Welke spelers zijn daarbij betrokken?
- infectieuze agentia
- omgeving Ag of geneesmiddelen
- lichaamseigen Ag (AIZ)
Spelers:
- IgE en IgG (B-cellen)
- complement
- eosinofielen, basofielen, mestcellen, T-cellen en macrofagen
Wat zijn de uitingen van type 1 overgevoeligheid?
Meeste allergische reacties zijn dit!!
Uit zich meteen
Milde symptomen:
- urticaria: acuut –> door mestcellen in de huid
- eczeem
- allergische rhinitis
- astma
Ernstige symptomen: vaak bij grote load allergeen –> anafylaxie
- bronchodilatatie
- verhoogde vasculaire lekkage
- vasodilatatie
wat zijn urticaria? HOe snel ontstaat deze ivm allergie? waardoor wordt het veroorzaakt en wat zijn klachten erbij?
= acute urticaria = galbulten, oftewel angio-oedeem van de huid
Snelheid: heel snel na blootstelling aan eenallergeen (geneesmiddel, voedsel, (virale) infecties)
Door: mestcellen en basofielen die degranuleren in de huid
klachten: komen oa door histamine
- ernstige jeuk!!! (zonder jeuk geen urticaria!)
- angio-oedeem: ook van de extremiteiten, LW en in het gelaat
- systemisch: GI, benauwdheid
waardoor kunnen nog meer urticaria ontstaan buiten een allergie?
Door (virale) infecties
Wat is chronische urticaria?
Als > 6 wk
–> komt vaak NIET door een allergie!!
Hoe werkt de type 2 overgevoeligheid? wat zijn voorbeelden?
IgG (of IgM) tegen een celgebonden of matrix gebonden Ag waardoor weefselschade
bvb geneesmiddel bindt aan cel –> fungeert als Ag
- hemolytische anemie: geneesmiddel bindt aan ery
- trombopenie: petechien (huid en slijmvliezen)
- neutropenie
Wanneer ontstaat een type 2 allergie door een geneesmiddel (qua tijd)?
5-8 dg na exposure aan geneesmiddel
wat is pemphigus vulgaris?
Hierbij krijg je auto-Ab tegen desmogleinen 1 en 3 –> adhesie moleculen in de desmosomen oa in de epidermis –> splijting tussen str. basale en str. spinosus
–> blaarvorming
aantonen: Ab –> kippengaas patroon bij fluorescentie
Noem twee voorbeelden van type 3 overgevoeligheid?
- serumziekte: toedienen van serum opgewerkt in een ander dier bvb uit een muis als antiserum bij een slangenbeet –> reactie op Ag in dat serum
- post streptokokken glomerulonefritis
Hoe werkt een type 3 overgevoeligheid?
- Immuuncomplex vorming
- Neerslaan Bv wand
- Complement activatie
- Neutrofielen attractie
- schade
- Extravasatie van erytrocyten
Wat zie CLE? Wat zijn kenmerken? waardoor wordt het veroorzaakt? en wat is het vervolg?
Cutane lupus erythematodes
Kenmerken: inflammatie met centrale hypopigmentatie
Door:
- genetische predispositie (vrouwelijke hormonen)
- omgevingsfactoren:
a) zonlicht: schade aan cellen –> kapot –> expositie aan nucleair materiaal –> reactie
b) medicatie
Vervolg: kan overgaan in SLE
wat is er anders aan een type 4 allergie tov de andere types?
Geen Ab
Wanneer treedt de type 4 allergie op? Wat is het mechanisme? noem een voorbeeld
minimaal 48-72h na expositie (expansie van T-cellen kost tijd)
mechanisme:
- allergenen opgenomen door APC
- presentatie aan Ag specifieke T-cel
- activatie T-cel
- productie pro-inflammatoire CK –> inflammatie
Voorbeeld: contact dermatitis
wat is de diagnostiek van een type 4 allergie?
Huidtest waarbij Ag aanbrengen op de huid –> kijken of reactie
Wat is een contactallergie voor PPD?
PPD is een zwarte kleurstof in haarverf en ook in henna tattoe’s
Klachten: forse dermatitis met blaarvorming
Hiervoor vaak sensibilisatie als kind
Wie hebben een risico op een PPD contact allergie?
Kappers hebben 4x meer kans op een allergie voor PPD
Hoe testen we een contact allergie?
epicutaan allergologisch onderzoek met plakproeven
- plakkers met standaard Europese reeks met 28 meest voorkomende stoffen waar mensen op reageren (bvb PPD, nikkelsulfaat, parfum)
- na 24-48h kijken of er een reactie is verschenen
Hoe vaak komt een geneesmiddelen overgevoeligheid voor? Wat is de presentatie en wat is hierbij zeer belangrijk?
Meest voorkomend in de dermatologie
Presentatie: zeer variabel –> vragen naar tijdsrelatie (nieuw middel gestart in weken ervoor?)
Belangrijk; TIJDSLIJNEN!!
Welke type allergieen zijn vaak de oorzaak bij een geneesmiddelen overgevoeligheid?
Type 3 en 4
Hoe werkt een type 3 allergie bij een geneesmiddelen overgevoeligheid?
- immuuncomplex vorming (Ab binden aan geneesmiddel)
- IC slaan neer in vooral kleine Bv: synovia (gewrichten), glomeruli en de huid
- complement activatie en rekrutering van leukocyten naar plek van depo
- leukocyten (mn neutrofielen) produceren inflammatoire CK –> weefselschade
- schade aan Bv waardoor lekken en ery’s kunnen uittreden
Klinisch: vasculitis beeld –> niet wegdrukbare rode vlekjes
–> nierfunctie onderzoeken ter controle!!
Locatie: onderbenen (vaak schenen), nieren en synovia
LET OP: vasculitis heeft heel veel mogelijke oorzaken!! Niet alleen dit
Wat is een klinisch onderscheid tussen vasculitis en teleangiectasieen?
Vasculitis: niet wegdrukbaar
teleangiectasieen: drukt het verwijde vaatje dicht en is dus wel wegdrukbaar
Hoe werkt een type 4 reactie op een geneesmiddel?
Klinische presentatie is zeer variabel
- maculopapuleus exantheem
- Steven Johnson syndroom
- TEN
Veel T-cellen in de huid aanwezig –> huid is vaak betrokken (bij dit soort reacties)
Indelen: obv aangedane lichaamsoppervlak
BH: als bepaalt % van oppervlak is aangedaan worden deze patiënten behandeld in het brandwondencentrum
