College 1 Parasitaire worminfecties in relatie tot allergie Flashcards
Hoe noemen we parasitaire wormen? Welke soorten zijn er?
Helminthen
- Rondwormen = Nematoda
- platwormen = platyhelminthen
a) lintwormen = Cestoda
b) zuigwormen = Trematoda
In welke mate zijn de soort helminthen aan elkaar verwant?
Niet
Nematoda zijn meer verwant aan de geleedpotigen dan aan de platyhelminthen
= GEEN mono-fylogenetische groep
Implicaties: verschillende behandeling
Hoe vaak komen intestinale rondwormen voor?
heel vaak: 1/3 van de wereldbevolking
Ook de andere worminfecties komen veel voor
Waar komen worminfecties vooral veel voor? Hoe noemen we deze ziektes?
Tropische gebieden
- Afrika
- Azie
- Zuid-Amerika
(lage inkomens)
neglected tropical diseases
Wat bepaalt de locatie waar de wormen veel voorkomen?
- specifieke ontwikkelingscyclus
- transmissie wijze
wat is de ernst van de worminfecties?
- lage mortaliteit
- hoge morbiditeit
DALY = leeftijd gestandardiseerde disability adjusted life years
= ziektelast (hoeveel fitness verlies je in hoeveel levensjaren)
x
Prevalentie
Welke twee soorten ontwikkelingscycli zijn er en wat is hiervoor kenmerkend?
- directe: 1 gastheer
- indirecte: ≥ 2 gastheren (tussengastheer(en))
wat is een veel voorkomende worminfectie in NL?
Aarsmade = enterobius vermicuralis
Wat zitten aarsmaden? Hoe zien ze eruit? Bij wie komen ze voor? Wat is het beloop? Klachten?
Locatie: colon
Uitelrijk: kleine wormpjes van ong 1 cm lang
Wie: mn bij jonge kinderen vanwege slechte handhygiëne
Beloop: geen complicaties omdat er een migratie door/in de weefsels is
klachten:
- jeuk rond de anus
wat is de pathofyioslogie van aarsmaden? En de diagnostiek en BH?
Pathofysiologie:
- M en V in colon –> bevruchting
- V via anus naar buiten
- leggen eitjes op perianale huid
- eitjes geven jeuk waardoor men gaat krabben
- eitjes komen op de handen
- vervolgens weer orale inname –> hand hygiene is hierbij zeer belangrijk!
–>
In de darmen komen Uit de eitjes komen witte wormpjes (larven rijpen in 4-6h in de eitjes)
Diagnostiek:
- GEEN eitjes in de feces (zitten op de Peri-anale huid)
1. determinatie adulte worm in de feces
2. plakband preparaat: op peri-anale huid drukken (ochtend, ongewassen) –> objectglaasje –> bekijken onder microscoop
BH: zowel VW als kinderen
1. mebendazol PO, herhalen na 14 dg (drogist)
Opmerkingen BH:
- niet mebendazol tijdens de ZS!!
- geen resistentie
- Recidieven: vaak herinfecties omdat de eitjes lang vitaal en infectieus zijn –> via omgeving (kleding, beddengoed) opnieuw verspreiden
- gezinsleden ook
- therapie herhalen
Waarom moet de BH voor aarsmaden na 14 dg nogmaals herhaald worden?
Omdat de larve stadia niet goed reageren op het middel
wat is de levenscyclus van de ascaris lumbricoides (grote spoelworm)? Hoe lang duurt dit?
- eieren in de feces (niet meteen infectieus)
- ontwikkeling eitjes (in milieu, goed temp nodig) in enkele dagen-weken
- infectieus stadium: opname eitjes oraal
- Kan maag passeren door eierschaal
- Darm: larve uit ei
- larve penetreert de mucosa
- migratie naar een Bv
- versleping naar de alveoli –> vastlopen in eerste capillairen die tegenkomen
- penetratie van de long
- Larven irriteren de LW waarbij ze worden opgehoest
- Larven worden vervolgens weer doorgeslikt (zitten op dag 14)
- Weer door de maag
- VW larve in de darm: 15-20 cm lang
- M en V bevruchten –> seksuele voortplanting met eitjes
LET OP: elk eitje dat je opneemt zal deze route doorlopen!!
Totale duur: 60 dagen
Wat is de transmissie route van de Ascaris lumbricoides (= grote spoelworm)?
Waar komt het vaak voor?
Route: deco-oraal –> associatie met hygiene en sanitatie!!
NL: niet vaak vanwege goede hygiene (heel vroeger wel)
Nu;
- landen met verminderde hygiene
zoals lage inkomenslanden en tropische gebieden
wat zijn de symptomen van Ascaris lumbricoides (= grote spoelworm)?
- Migratiefase: immuunreactie
= Loffler syndroom
- koorts
- hoesten
- eosinofilie
- pulmonaal infiltraat - Volwassen worm fase
a) weinig wormen: gen klachten
b) veel wormen:
–> vooral als veel wormen
- buikpijn, obstructie
- ondervoeding: 20 wormen kost ca 4 gr eiwit/dag van de 30-50 gr uit voeding)
- zwerflust: afsluiting galgang
* Lab:
- verhoogd IgE
- eosinofilie
wat is de diagnostiek van Ascaris lumbricoides (= grote spoelworm)? en de BH?
- wormeieren in feces
- determinatie worm in feces
BH: albendazol 1x PO (breed spectrum anti-worm middel)
wat zijn eigenschappen van de strongyloides stercoralis?
Grootte: 100 micrometer (klein)
soort: rondworm
wat is de ontwikkelingscyclus van strongyloidiasis?
- larven komen via orale route binnen of penetreren direct de huid (bvb de blote voeten als in de grond zitten uit ontlasting)
- VW worm in de darm: vrouwtje legt eiren in de intestinale mucoa hatch
- eieren komen uit in de darm
- hieruit komen larven
- larven zijn infectieus voor dezelfde gastheer (penetratie door darmwand of peri-anale huid) EN worden uitgescheiden via de feces
- migratie naar Bv
- lopen vast in de longen
- penetratie alveolaire ruimte
- ophoesten en doorslikken
- darmen: VW worden
wat is kenmerkend voor strongyloidiasis?
auto-infectie waarbij de larven zelf snel infectieus zijn en dezelfde persoon nogmaals kunnen infecteren –> cyclus binnen dezelfde persoon
waar komt strongyoidiasis voor?
- Zuid Amerika
- sub sahara
- zuid oost afrika
wat is de infectie duur van strongyloidiasis? Wat zijn de symptomen?
Duur: jaren tot decennia tot levenslang
symptomen:
a) darmen: buikpijn en diarrree
b) huid: larva currens met jeuk (vooral peri-anaal) door migratie van Strongyloides larven door de dermis. Het is een urticariële eruptie, jeukend, verheven.
c) Weefselmigratie: ontstekingsreactie met koorts
d) longen: loffler syndroom met alveolair vocht en pneumonie
Immuun competente mensen: kan asymptomatisch beloop
Immuun deficient: kan gedissimineerde infectie met
- betrokkenheid van alle organen is mogelijk inclusief CZS
- abces vorming
- kan ernstiger beloop hebben met evt hyperinfectie en overlijden
wat zijn indicaties voor diagnostiek naar strongyloidiasis? En wat is de diagnostiek dan?
Indicaties diagnostiek:
- eosinofilie mn icm een tropenreis verleden
LET OP: dit kan lager zijn bij
- hyperinfectie
- immuun gecompromitteerden
- immuunsuppressie
Diagnostiek:
- Larven in de feces: PCR, Baermann
- icm serologie: Ab
- bij disseminatie: larven in elk lichaamsvocht (BAL, liquor)
Bearmann: wordt gebruik gemaakt van het feit dat longwormlarven het faecesmonster actief verlaten om vervolgens (in een puntglas) neer te slaan.
waar moet op gelet worden bij de diagnostiek voor strongyloidiasis?
De larven hebben een prepatente periode van een maand waarin ze niet aantoonbaar zijn in de feces
Wat is de BH van strongyloidiasis? Wat bepaalt de duur?
wat is de mortaliteit in NL?
Welke mensen hebben een verhoogd risico op hyperstrongyloidiasis?
BH: ivermectine PO
Duur afhankelijk van de immuunstatus
Mortaliteit in NL: aantal doden is > dan aan malaria in NL
Risico hyper-strongyloidiais:
- hoge dosis immunosuppressiva bvb transplantatie patienten
- hematologische patienten
—> screenen!!
HIERBIJ is wel belangrijk dat mensen in de tropen zijn geweest!!
Hoe verloopt de afweer tegen invasieve wormen?
Het zijn multi-cellulaire, grote pathogenen
- Th-2 cel wordt geactiveerd door APC
- productie van IL-4, IL-5 en IL-13
a) IL-4: activeert B-cellen om IgE (en IgG1 en IgG4) te amen - IgE bindt aan mestcellen
- geactiveerde mestcellen degranuleren
a) IL-4 en IL-13: verhoogde intestinale en LW-mucus secretie –> hierdoor verhogen van de barriere
En toename van peristaltiek
b) IL-5: activatie van eosinofielen
c) IL-4 en IL-13: alternatieve mf activatie (weefselherstel)
LET OP: zelfde spelers als bij een allergie
wat zijn belangrijke nematoden?
= rondworm
- zweepworm
- mijnworm
- strongyloidiasis
Hoe noemen we schistosomiasis ook wel? Waardoor komt het? Waar komt het voor en hoe vaak?
Schistosomiasis = Bilharzia
Door: schistosoma (platworm: zuigworm)
grootte: 1 cm lang, 1 mm dik
NL: importziekte
verspreiding: endemisch in tropische gebieden
- suriname
- sub sahara afrika
- rivieren midden oosten en zuid-oost Azië
Prevalentie: 200 miljoen mensen zijn geïnfecteerd
Hoe ernstig is schistosomiasis?
10% ernstig ziek
Maar meerderheid is asymptomatisch
Welke soorten schistosomiasis zijn er? Hoe loop je het op?
Heel veel soorten, belangrijkste voor de mens
- s. Mansoni
- s. haemotobium
(in totaal 5 voor de mens)
Besmetting: zwemmen in zoet water
Hoe verloopt de ontwikkeling cyclus van schistosomiasis?
- besmet persoon scheidt eitjes uit in feces en urine
- komt in zoetwater terecht
- hier is hypotoon milieu –> eitjes zwellen op –> barsten open –> larfjes eruit
- larve heeft trilhaartjes waarmee zwemmen door het water
- gaat opzoek naar geschikte gastheer = zoet waterslak
a) Biomphalaria: s. Mansoni
b) bulinus: s. haematobium - na 4 wk is de helft van de biomassa van de slak parasiet –> wordt een fabriek voor cercaria
- Cercaria komen uit de slak en kunnen zwemmen
- via chemotaxie kunnen ze richting de huid van een persoon migreren
- hechten aan de huid –> penetratie (niks van merken)
- migratie naar Bv –> longcapillairen –> blijvenhangen, maar gaat door naar de lever
- migratie door de lever heen
- afhankelijk van de soort gaan ze ofwel naar de blaas ofwel naar de darmen –> blijven daar in de venen
- trematode: VW worm met zuignappen –> lopen door bloedvaten heen en weer –> digestieven het bloed –> vaak weinig last van
wat is kenmerkend voor de twee schistosomiasis soorten die bij de mens veel voorkomen?
S. manosi:
- venen rondom de darm
- eieren door de vaatwand en darmwand
S. haematobium
- Venen rondom de blaas
- eieren door vaatwand en blaaswand heen
Wat is de pathogenese van schistosomiasis?
- klachten door eieren
- hepatitis: granulomen, fibrose en leverfalen
Ofwel in de darm
Ofwel in de blaas
klachten
VW-wormen: geen schade –> kunnen jaren/decennia overleven –> Geen klachten of afweer respons –> jaren overleven
Wat zijn de vier klinisch stadia?
- invasie stadium: door de huid heen
- Migratie stadium
- gevestigde infectie
- chronische schistosomiasis
Wat kan voorkomen bij stadium 1 van schistosomiasis?
Cercarien dermatitis = zwemmersjeuk
Door: niet humane soorten (vogels, runderen) –> geven een heftige huidreactie waarbij de parasieten worden afgedood
–> zeldzaam bij humane soorten
Heftig bij niet-humane soorten
Symptomen:
- jeuk
- papillaire utislag
Duur: 2-3 dg
Preventie:
- goed afdrogen
- evt water chloreren, joderen of verhitten
BH:
- antihistaminica
- of anti-prulritus middelen
wat kan voorkomen bij stadium 3 van schistosomiasis?
Katayama syndroom = acute schistosomiasis
Locatie: mn long of lever
symptomen:
- koorts: re- of intermitterend
- oedeem
- urticaria
- MET vlammende eosinofilie!!
evt: lethargie, spierpijn, hoofdpijn, gewrichtspijn, hoesten en diarree
Duur: ca 2 wk na de infectie komen de klachten op en duren in totaal 6-8 wk
Wie: mn niet immune personen met een zware eerste infectie
Diagnostiek: serologie
Wat zijn klachten bij stadium 3 van schistosomiasis? Wat is diagnostiek? en BH?
klachten: eitjes gaan de weefsels in –> schade aan epitheel
S. Mansoni in mesenteriale vaten – eieren zijn omweg naar buiten via colon en rectum
- achterblijvende eieren geven problemen = 50% –> ULCERATIES
* symptomen:
- buikpijn
- dysenterie: diarree, bloed, moe
S. haematobium: in plexus van de blaas –> geven kleine laesies
* symptomen:
- hematurie (kleine laesies) in terminale mictie
- zware infectie: dysurie (pijn)
levensduur worm: 10-15 jaar!!!
Problemen: vaak ook pas op de lange termijn
Diagnostiek:
- aantonen eieren in feces of urine
- + serologie of urine Ag-test
Behandeling: ALTIJD (vanwege effect van Ei-Ag op granuloom vorming!!)
- praziquantel (biltricide): 1 of 2x
LET OP: effectief tegen VW romen –> pas ca 8 wk na de infectie!!
wat zijn lange termijn problemen bij schistosomiasis?
S. Mansoni (mesenteriale vaten)
- portale hypertensie, HS-megalie
- leverfibrose, ascites, decompensatie
- pseudo-polyposis (poliepen darm)
S. haematobium (plexus blaas)
- pseudopapillomas, tuberkels
- obstructie ureters, hydronefrose
- nierfunctiestoornissen, uremie
- slechte blaasfunctie, blaascarcinomen
Wat is de afweer respons tegen schistosomiasis en wat is hierbij het probleem?
- intieel Th-1 respons
- switch naar Th-2
- Hierna: regulatoire T-cel respons met IL-10 –> onderdrukt de Th-2 respons –> zo manipuleren de wormen het IS van de host (door sterke toename IL-10)
- IL-10 wordt altijd gemaakt om controle te houden over het IS
IL-4: stimuleert Th-2 respons
IL-4 & IL-13: IgE productie door B-cellen
IL-5: toename eosinofielen
Wat is de epidemiologie van allergie?
Ontwikkelingslanden: veel worm infecties –> weinig allergie
Door:
- Weinig AB
- slechte hygiene
- veel infecties
- hoge Oro-fecale belasting
- variabel intestinaal microbioom
Westerse landen: weinig worm infecties –> veel allergie (eczeem, astma, rhinitis)
- veel AB
- goede hygiene
- weinig infecties
- lage Oro-fecale belasting
- constant intestinaal microbioom
Wat is het idee van waarom in het westen meer allergieën voorkomen?
Hygiene hypothese
ICM genen
Worminfecties produceren factoren waardoor Tregs gestimuleerd worden –> remming Th-2 respons
DAARBIJ: microbioom en mn een variërende kan ook de afweerrespons stimuleren –> waardoor een remmend effect op allergieën
Wat houdt de hygiene hypothese in?
- Afwezigheid van infecties
- mn invasieve parasieten (helminthen)
- en evt overige pathogenen en symbiotische MO - verhoogd de gevoeligheid voor het ontwikkelen van allergische ziektes
- door remming van activatie/ontwikkeling IS
- mn gebrek aan expositie van infectieuze agentia verstoort de juist inductie van immuno-tolerantie
wat is bepalend voor de verspreiding van schistosomiasis?
Het voorkomen van de juiste zoet waterslak
wat is kenmerkend voor acute schistosomiasis?
Eosinofilie!!
