ch3

Question 1

waarom is vroegkinderlijke diagnostiek belangrijk?

Answer 1

Vroegkinderlijke diagnostiek is van maatschappelijk belang. De eerste 1001 dagen (van
conceptie tot leeftijd 2 jaar) zijn cruciaal voor een gezonde ontwikkeling van het kind.
Daarom maakt goede informatie en begeleiding van ouders over de omgang met het kind
juist in die periode het verschil. Een landelijk actieprogramma dat dit wil bevorderen is
Kansrijke Start.

Question 2

welke gedragingen laten een pasgeboren kindje zien?

Answer 2

bewegen, luisteren, kijken, reflexen, drinken,
zuigen, imitatie en een bewustzijnstoestand (slapen, wakker, huilen etc.).

Question 3

wat doet de bewustzijntoestand?

Answer 3

vormt de basis van reactiemogelijkheden

Question 4

welke zes bewustzijntoestanden zijn er en ligt toe

Answer 4

1. Diepe slaap: regelmatige ademhaling en geen (oog)beweging (NREM). Soms een schrikreactie.
2. Lichte slaap: onregelmatige ademhaling, soms zuigbewegingen, vaak oogbeweging
   (REM), af en toe rustige bewegingen van armen en benen.
3. Slaperig: ogen zijn (half)open of dicht. Bij open ogen slaperige blik. Rustige bewegingen.
4. Alert: wakker en een heldere blik. Weinig motorische activiteit.
5. Mopperig: wakker met veel motorische activiteit. Af en toe mopperige vocalisatie.
6. Huilen: intensief, echt huilen. Vaak veel motorische activiteit.

Question 5

Wat kun je met de toestanden

Answer 5

Het is belangrijk je bewust te zijn van de toestanden en je aan te passen aan de toestand
waarin het kind is. De beste toestand om een kind iets te leren is alertheid.

Question 6

huilgedrag

Answer 6

Pasgeborenen kunnen op verschillende manieren huilen. Daarmee kunnen ze
verschillende gevoelens en behoeften duidelijk maken. Verschillend huilen roept verschil in
verzorgingsreacties op. De hoeveelheid huilen neemt meestal pas met 3-4 maanden af.

Question 7

wanneer is er sprake van een huilbaby

Answer 7

Een
huilbaby is een baby die 3x3x3 huilt: 3 uur per dag, 3 dagen in de week, voor een periode
van 3 weken.

Question 8

hoeveel huilt een pasgeboren kindje

Answer 8

1.5 uur

Question 9

hoeveel huilt een kindje na 6 tot 8 weken

Answer 9

2 tot 2,5 uur per dag

Question 10

wat zijn reflexen?

Answer 10

automatische reacties, georganiseerde gedragspatronen.

Question 11

welke soort reflexen zijn er en waarom zijn ze belangrijk?

Answer 11

loopreflex, oogknipperen, rooting (= zoekbewegingen voor voeding), zuigen, grijpreflex, Babinski reflex (tenen). moro
(= schrikreactie).

Al die reflexen zijn belangrijk om te kijken of het zenuwstelsel werkt en alle aspecten mee doen. Na een maand of 3 kun je de reflexen minder goed zien, want dan veranderd het in spontaan bewegen naar doelgericht bewegen.

Question 12

welke vormen van diagnostische onderzoek zijn er voor vroegkinderlijke diagnostiek

Answer 12

• Observatie = kijken naar kinderen en achtergrondkennis gebruiken om dat te koppelen.
• Tests = gestandaardiseerde observaties waarbij je materiaal gebruikt. Wat kan het kind?
• Vragenlijsten = vragen stellen aan de ouders over het gedrag van een kind. Doel: beeld
  vormen over het kind.
• In samenwerking met andere professionals:
  o Hersenactiviteit: EEG, MRI, fMRI.
  o Bloed- of speekselonderzoek: is er een biologische (dis)balans?
  o Eye tracking onderzoek = de oogbewegingen van een kind volgen met behulp van
  een computerscherm met infraroodcamera. Waar kijkt het kind naar? Resultaat van
  dit onderzoek kan gebruik worden voor bijv. onderzoek naar vormen van aandacht.

Question 13

waarvoor worden diagnostische instrumenten bij wetenschappelijk onderzoek gebruikt en waarvoor in de praktijk?

Answer 13

Diagnostische instrumenten worden bij wetenschappelijk onderzoek gebruikt om in te
zoomen op een specifiek probleem en nieuwe diagnostische mogelijkheden te ontdekken. In
de praktijk worden diagnostische instrumenten gebruikt om na te gaan of er sprake is van
een probleem, en zo ja, in welke mate (screening, onderkenning en verklaring). Daarnaast
kunnen ze gebruikt worden voor het monitoren van het effect van een interventie: is er
verbetering te zien?

Question 14

wat wil je weten bij het onderzoeken van het functioneren van een kind bij vroegkinderlijke diagnostiek?

Answer 14

• Hoe gaat het met het kind?
• Hoe gaat het met de ouders?
• Wat is de kwaliteit van de interactie en relatie tussen
  ouders en kind?
• Wat is de kwaliteit van de opvoeding van de ouders?

Jonge kinderen kunnen vaak nog niet goed vertellen hoe
het met hen gaat, waardoor het extra belangrijk is om de
andere punten mee te nemen in het onderzoek. De
verwachting is dat de ontwikkeling van een kind omhoog
gaat, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. daarom is een
procesmatige benadering met monitoring en follow-up noodzakelijk.

Question 15

welke ontwikkelingsdomeinen zijn er bij het jonge kind en ligt toe

Answer 15

• Somatische ontwikkeling = groei en gezondheid.
• Neuromotorische ontwikkeling = ontwikkeling van het brein en motoriek: neurologisch
  functioneren, kwaliteit van bewegen en de fijne en grove motorische vaardigheden.
• Cognitieve ontwikkeling = het verwerven, verwerken, opslaan en toepassen van
  kennis: logisch redeneren, executieve functies, ruimtelijk inzicht, geheugen, kennis, taal.
• Sociaal-emotionele ontwikkeling = ontwikkeling van de eigen persoonlijkheid:
  temperament, gehechtheid, gedrag, emotionele expressie, sociale vaardigheden, morele
  ontwikkeling, karakter.
  Bij het ordenen van problemen die een kind zou kunnen hebben, gebruik je deze domeinen.

Question 16

welke 3 normeringen voor het beoordelen van gedrag zijn er: welk gedrag is (niet) goed/gewenst?

Answer 16

• Communication referenced
• Criterium referenced
• Norm referenced

Question 17

Communication referenced

Answer 17

kwalitatieve beschrijving van (opvallend) gedrag.

Question 18

Criterium referenced

Answer 18

instrumenten waarmee bekeken wordt of een vaardigheid
aanwezig is of niet (bijv. didactische toetsen).

Question 19

Norm referenced

Answer 19

genormeerde toetsen die duidelijk maken of een kind functioneert op
een niveau dat past bij de leeftijd. Hierbij maak je gebruik van een normaalverdeling
waardoor je kunt beoordelen of een kind gemiddeld, bovengemiddeld of ondergemiddeld
scoort. Voor deze beoordeling zijn population specifieke normen nodig, omdat de normen
per cultuur kunnen verschillen. Een test met Nederlandse normen heeft dus de voorkeur.

Question 20

Gehechtheid

Answer 20

basisgevoel van
vertrouwen en veiligheid. Balans
tussen exploratie van omgeving
en nabijheid zoeken bij gehechtheidsfiguur.

Question 21

Strange Situation Procedure

Answer 21

situatie met stressoren (spelkamer, onbekende persoon,
scheiding van ouder) voor het beoordelen van individuele verschillen in
gehechtheidsgedrag. 4 classificaties: vermijdend (25%), veilig (65%), ambivalent (10%)
en gedesorganiseerd gehecht

Question 22

veilig gehechte kinderen

Answer 22

Veilig gehechte kinderen vertonen een balans tussen exploratie en nabijheid zoeken.
De opvoeder is een veilige basis bij stress en gevaar en bij scheiding van de
opvoeder gaat het kind vaak huilen. Na geruststelling door de opvoeder wordt het
spel hervat. Er heeft zich een vertrouwen in de verzorger ontwikkeld.

Question 23

vermijdend gehechte kinderen

Answer 23

Bij vermijdend gehechte kinderen is de balans doorgeslagen naar exploratie van de
omgeving. Er is geen veiligheid te vinden bij de opvoeder, dus huilt het kind weinig
tot niet bij scheiding van de opvoeder. Bij hereniging van de opvoeder is er sprake
van vermijding. Het kind vertoont quasi zelfvertrouwen

Question 24

ambivalent gehechte kinderen

Answer 24

Bij ambivalent gehechte kinderen is de balans doorgeslagen naar het zoeken van
nabijheid. De opvoeder is een onvoorspelbare basis waardoor het kind zich te
onveilig voelt om de omgeving te exploreren. Nabijheid leidt tot boosheid en het kind
ervaart geen vertrouwen in de opvoeder.

Question 25

Indicatoren voor gedesorganiseerde gehechtheid zijn

Answer 25

opeenvolgend vertonen van
tegenstrijdige gedragspatronen; het gelijktijdig vertonen van tegenstrijdig gedrag;
ongericht, onvolledige of onderbroken bewegingen en expressies; stereotype gedrag
en een afwijkende houding; verstarren, stilhouden en ze

Question 26

Attachment Q-set.

Answer 26

90 kaarten met gedragsbeschrijvingen. Door observatie in de
thuissituatie wordt beoordeeld welke kaarten van toepassing zijn op het kind.

Question 27

Beoordeling interactiekwaliteit gehechtheid:

Answer 27

video-opnames maken en scoren op
verschillende punten als ouderlijke sensitiviteit en responsiviteit van het kind (EAS, MACI,
CIB).

Question 28

wat zijn uitdagingen in onderzoek bij jonge kinderen?

Answer 28

• De snelheid van de ontwikkeling. Iedere maand nieuwe normen nodig.
  Gebrek aan richtlijnen met betrekking tot de beoordeling.
• Beperkte informatie met betrekking tot problemen bij het kind of binnen het gezin.
• Moeilijkheden bij beoordeling van het kind, doordat het kind het zelf nog niet kan
  uitleggen.
• Ontwikkeling en vaardigheden van verschillende domeinen nog sterk verweven. Bijv. de
  cognitieve vaardigheden kunnen sterk afhangen van de motorische vaardigheden.
• Context speelt een grote rol bij de ontwikkeling van het kind: verzorging, cultuur en
  risicofactoren.
  Ondanks deze uitdagingen is diagnostiek bij jonge kinderen belangrijk, omdat er bij 10-15%
  van de baby’s en peuters sprake is van psychopathologie.

Question 29

Model van Greenspan:

Answer 29

integratie van de Piagetiaanse en psychoanalytische
ontwikkelingspsychologie. In dit model is er aandacht voor de verbinding tussen de
cognitieve en emotionele ontwikkeling. Het organiserend vermogen om emotionele en
cognitieve ervaringen op te nemen in stabiele patronen neemt toe met de leeftijd. Daarmee
worden ook fasegebonden wensen, plezierbeleving, angst, nieuwsgierigheid en humor
duidelijk. Volgens Greenspan zijn er 6 fases tussen 0 en 4 jaar te onderscheiden. Deze fases
zijn onderverdeeld aan de hand van het toenemende vermogen om geïntegreerd cognitief en
emotioneel gedrag te vertonen:

Question 30

wat zijn de 6 fases van het model van greenspan

Answer 30

1. 0-3 maanden: zelfregulatie en belangstelling voor de omgeving.
2. 2-7 maanden: intimiteit (vroege gehechtheidsontwikkeling).
3. 3-10 maanden: wederkerige intentionele communicatie.
4. 9-18 maanden: problemen oplossen, zelfbewustzijn en complexe communicatie. Het
   leren herkennen van complex gedrag en grenzen.
5. 18-30 maanden: voorstellend vermogen en emotionele ideeën. Taal gedrag, denken en
   emoties sturen.
6. 30-48 maanden: emotioneel denken en verbindingen leggen tussen ideeën. Logisch
   redeneren passend bij de realiteit.

Question 31

Klinische diagnose

Answer 31

een gedetailleerd en omvattend beeld met een verklaring voor de
problemen van de cliënt en zijn situatie, uitmondend in een advies. Een diagnose wordt
benoemd in termen van een classificatiesysteem zoals DSM-5, ICD-10 of DC0-5. Diagnoses
worden ook gesteld voor jonge kinderen.

Question 32

Neurobiologische Ontwikkelingsstoornissen DSM-5

Answer 32

Verstandelijke beperking
- Specifieke leerstoornis: dyslexie,
dyscalculie, schrijfproblemen
- ADHD (aandacht en hyperactiviteit)
- Communicatiestoornissen (taalstoornis;
spraak, stotteren, sociale communicatie)
- Autismespectrumstoornis
- Coördinatie ontwikkelingsstoornis
- Stereotype bewegingsstoornis
- Tic-stoornissen

Question 33

DSM-5 diagnoses

Answer 33

Disruptieve impulsbeheersingsstoornis
- Angststoornissen: separatieangst,
gegeneraliseerde angst, specifieke fobie,
sociale fobie, paniekstoornis, dwanggedrag
- Stemmingsstoornissen (depressie, bipolair)
- Kindermishandeling (fysiek, emotioneel,
seksueel, verwaarlozing)
- Posttraumatische stressstoornis
- Somatische gezondheid en gedrag:
slaapproblemen, zindelijkheidsproblemen,
eetstoornissen, verslavingsproblemen

Question 34

Diagnostiek 0-5 jarigen: DC0-5 = een 5-assig classificatiesysteem voor kinderen < 5 jaar.

Answer 34

I. Primaire diagnose kind: slaapstoornissen, eetstoornissen, emotionele problemen.
II. Ouder-kind relatiestoornissen: mishandeling, boos, over/onderbetrokken, angstig.
III. Aandoeningen op lichamelijk, neurologisch, psychiatrisch en ontwikkelingsgebied:
medische problemen, gezondheid. Anamnese en dossieronderzoek van belang.
IV. Psychosociale stressfactoren: gebrek aan veiligheid, bescherming en comfort.
V. Competenties: functioneel ontwikkelingsniveau: het behalen van de mijlpalen op
essentiële domeinen in de ontwikkeling: emotioneel, sociaal-relationeel en cognitief
functioneren, taal, sociale communicatie, motoriek en fysieke ontwikkeling.
Aan de hand van deze 5 assen kun je problemen ordenen en diagnosticeren bij jonge
kinderen.