Biologija - 3. ispit 24.03. Flashcards
Što je stanična membrana (biomembrana?)
Stanična membrana, tj. biomembrana je poluprosna i selektivno propusna “pregrada” između okoline i unutrašnjosti stanice.
Opiši biomembranu (kako je izgrađena)
Biomembrana ima svojstva dvodimenzijske tekućine - lipidi i proteini mogu se bočno pomicati i mijenjati svoje mjesto u membrani. Biomembrana je izgrađena od lipida, proteina i ugljikohidrata.
Koja je uloga biomembrane?
Uloga biomembrane je izmjena tvari i održavanje razlike u koncentraciji tvari unutar stanica i izvan stanica.
Što su fosfolipidi?
Fosfolipidi su nastali od lipida, a oni su amfipatske molekule koje imaju hidrofilnu glavu i hidrofoban rep.
Što je 1895. otkrio Charles Ernest Overtone?
Charles Ernest Overtone je 1895. otkrio da nepolarne tvari topive u lipidima brže prolaze kroz membranu od ostalih tvari.
Što su 1925. otkrili Evert Gorter i F Grendel?
Evert Gorter i F Grendel su 1925. otkrili fosfolipidni dvosloj.
Zašto su važni proteini?
Proteini su važni jer daju osobnost svakoj membrani.
Što su 1935. otkrili Jim Danielli i Hugh Davson?
- su Jim Danielli i Hugh Davson otkriili model sendviča, tj. proteini, fosfolipidni sloj i proteini.
Opiši model tekućeg mozaika i tko ga je i kada otkrio?
- su Jonathan Singer i Garth Nicolson otkrili model tekućeg mozaika što govori da su proteini uronjeni (integralni ili transportni) i oni na samom rubu membrane (periferni)
Za što služe ugljikohidrati?
Ugljikohidrati služe za označivanje i prepoznavanje stanica.
Koje su uloge proteina?
Uloge proteina su:
a) selektivni prijenos
b) enzimska aktivnost
c) primanje i provođenje kemijskih signala
d) stanično prepoznavanje
e) međustanično povezivanje
f) povezivanje citoskeleta i izvanstaničnih prostora
O čemu ovisi brzina, smjer i vrijeme prijenosa tvari?
Brzina, smjer i vrijeme prijenosa tvari ovisi o:
a) veličini tvari
b) naboju
c) koncetraciji
d) polarnosti
Koje su dvije mogućnosti prijenosa tvari kroz biomembranu?
Dvije mogućnosti prijenosa tvari kroz biomembranu su:
a) aktivni prijenos - uz utrošak energije i ATPa (jedna fosfatna skupina)
b) pasivni prijenos - bez utroška energija
Što je difuzija i opiši ju.
Difuzija se događa kod pasivnog prijenosa tvari kroz biomembranu - sponatno gibanje čestica s područja veće koncetracije u područje manje koncetracije; brzina iste ovisi o koncentraciji čestica i temperaturi okoline.
Opiši jednostavnu difuziju.
O2, N2, CO2, alkohol
Opiši olakšanu difuziju.
hidrofilne, polarne molekule bez naboja; neki šećeri, kationi i aminokiseline
Kako nazivamo otopinu s većom koncetracijom tvari?
Otopinu s većom koncentracijom tvari nazivamo hipertoničnom.
Što se događa ako se životinjske stanice nalaze u hipertoničnoj otopini?
Ako se životinjske stanice nalaze u hipertoničnoj otopini više će vode izaći iz stanice pa će se smežurati.
Što je osmoza?
Osmoza je difuzija vode - tlak koji pritom postoji između otopina različitih koncentracija odvojenih polupropusnom membranom se naziva osmotski tlak
Voda se kreće iz područja manje otopljenih tvari.
Što stanica održava aktivnim prijenosom tvari kroz biomembranu?
Aktivnim prijenosom tvari kroz biomembranu stanica održava koncentraciju molekula i iona unutar stanice različitom koncentracijom od izvan stanice.
Što omogućava natrij-kalij pumpa?
Natrij-kalij pumpa kod aktivnog prijenosa omogućuje da se održava visoka koncentracija iona kalija u stanici i iona natrija izvan nje.
Što je endocitoza?
Endocitoza je proces koji se događa tijekom aktivnog prijenosa tvari kroz biomembranu kojim čestice, mikroorganizmi i velike molekule ulaze u stanicu tako da se membrana uvrne i tako obuhvati sadržaj za unođenje.
Što je fagocitoza, a što pinocitoza kod endocitoze?
Fagocitoza je jedna veća tvar, a pinocitoza je više mlekula ili čestica.
Što je egzocitoza?
Egzocitoza je proces koji se događa kod aktivnog prijenosa tvari u biomembranu kojim se izbacuju nepotrebne i suvišne tvari u izvanstanični prostor (enzimi,sluz,hormoni)
Čime su međusobno povezane citoplazme stanica u biljnom tkivu?
U biljnom tkivu citoplazme stanice međusobno su povezane plazmodermijima, tj. citoplazmatskim nitima koje povezuju dvije susjedne biljne stanice kroz otvore na unutarnjim dijelovima stnaične stijenke.
Što je komunikacijski kanal?
Komunikacijski kanal se sastoji od proterina koji se udržuju i međusobno spajaju na mjestima gdje se dodiruju stanične membrane dviju stanica.
Što kod gmazova, ptica i sisavaca sprečava gubitak vode isparavanjem?
Kod gmazova, ptica i sisavaca višeslojna koža sprečava gubitak vode isparavanjem.
Zašto su vodozemci slabije zaštićeni od velikog gubitka vode?
Vodozemci su slabije zaštićeni od velikog gubitka vode zbog njihove tanke i sluzave kože.
Što imaju protisti kopnenih i morskih voda za regulaciju količine vode i topadnih tvari u tijelu?
Protisti kopnenih i morskih voda za regulaciju količine vode i otpadnih tvari u tijelu imaju kontraktilne vakuole ili stezljive mjehuriće - izbacuju nepotrebnu vodu iz tijela i time osiguravanju da im se stanica ne raspukne.
O čemu ovisi učestalost pražnjenja i punjenja mjehurića?
Učestalost pražnjenja i punjenja mjehurića ovisi o temperaturi vode i koncetraciji soli u okolnoj vodi.
Što utječe na homeostazu biljnog organizma?
Na homeostazu biljnog organizma utječe voda, količina kisika i CO2 što se izmjenjuje kroz puči, strujanje zraka, prisutnost i nedostatak svjetlosti, intenzitet svjetlosti, temperatura i biljni hormoni
Što je turgor?
Turgor je tlak citoplazme na staničnu stijenku . biljni organi su čvrsti, zeljaste biljke održavaju svoje tijelo uspravnim.
Što se događa u nedostatku vode s citoplazmom?
U nedostatku vode citoplazma postaje gusta i viskozna, slabo pritišće staničnu stijenku, turgor je manji a biljni su organi mlohavi.
Što je plazmoliza?
Plazmoliza je odvajanje citoplazme od stanične stijenke zbog nedostatka vode i smanjenja turgora.
Što je deplazmoliza?
Deplazmoliza je vraćanje citoplazme uza staničnu stijenku zbog primanja vode.
