Bindweefselziekten Flashcards
1
Q
algemeen reumatische systeemziekten
A
- gemeenschappelijke noemer
- gemedieerd door imuuncompetente cellen
–> vooral lymfocyten
- auto-antistoffen komen vaak voor
- ANA antinucleaire antistoffen zijn vaak geassocieerd
- antigeenspecificiteit per ziektebeeld - prevalentie
- lupus 1/2.000
- systeemsclerose 1/10.000
- sjögren syndroom = 5/1.000
- polymylagia reumatica = 1/100 boven 55j
–> alle systeemziekten zijn heel zeldzaam vergeleken vam reumatische artritis
2
Q
systeem lupus
A
- algemeen
- chronische multi-systeem auto-immuun aandoening
- gekendmerkt door auto-antilichamen
–> vormen imuuncomplexen die verschillende organen doen ontsteken - prevalentie
- zwarte vrouwen
- 30-150 / 100.000 = 1/2.000 - auto-antistoffen
- anti-ds-DNA
- anti-SM
3
Q
symptomen van lupus
A
- symptomen
- constitutionele symptoen = moeheid, gewichtverlies, …
- artalgiën & myalgiën
- synovititen = gezwollen gewrichten
- tast bijna alle fysiologisch systemen aan vb: pleuritis
- malar rash of vlinder rash = over kaken - uiting
- erg divers
- patiënten met milde symptomen tot heel ernstige - mortaliteit
- 80% overleeft op 20jaar tijd
- vroegtijdig = ziekte activiteit & infectie
- laattijdig = corticoïd geïnduceerde complicaties & cardiovasculaire ziekte
4
Q
oefentherapie bij lupus
A
- barrieres
- gewrichtspijn
- moeheid
- stijfheid - richtlijnen
- meer dan 150min matige inspanning per week
- slechts 1/3 haalt dit - oefeningen
- bevordering van funcitonaliteit & levenskwaliteit
- cardiovasculaire & gewicht training
5
Q
Sjögren syndroom
A
- aandoening
- chronische auto-immune aandoening
- verminderde traan & speekselklierfunctie
–> droge ogen & mond
- systeem aandoening - kliniek
- 2 types: kliermanifestaties & niet-klier- = extramandilaire manifestaties
6
Q
diagnose van Sjögren syndroom
A
- vermoeden
- pesisterende droogte van ogen & mond
- opgezette parotisklier
- onverklaarde toename van dentale cariës = gaatjes - diagnose
- oculaire droogte = xerophtalmie
- orale droogte = xerostomie
- antilichamen = anti-SSA & anti-SSB - primair Sjörgen
- niet gerelateerd aan andere aandoeningen
- kan elk orgaan aantasten
–> mogelijk verlies in spiersterkte, beweegelijkheid, uithouding, …
- vooral bij vrouwen = 9/1
7
Q
oefentherapie bij Sjörgen syndroom
A
gesuperviseerde weerstandstraining
geen verergering van ziekteactiviteit
–> vroeger dacht dat training ziekteactiviteit liet stijgen
8
Q
algemeen polymyalgia reumatica
A
- aandoening
- inflammatoire reumatische aandoening
- vaak gepaard met reuscelartritis
–> beide zijn 2 verschillende manifestaties van zelfde onderliggende ziekteprocess - prevalentie
- bijna enkel ouder als 55j
- stijging met leeftijd = piek van 70-80
- vrouwen > mannen - pathologie
- spier is histopathologisch normaal
- peri- & articulaire structuren zijn aangetast = bursae & pezen
- vooral = subdeltoide - , subacromiale bursitis & bicepstenosynovitis
9
Q
kliniek polymyalgia reumatica
A
- symptomen
- pijn & ochtendstramheid
- schouder- & bekkengrodel
–> enkel actieve ROM beperkt
- symmertrisch
- ook constitutionele symptomen = alle systeem ziekten
- geen onderzoek maar oefenschema is aangeraden - onderzoek
- maximale bloedbezinking
- normale spierenzymen
- biopsie temporale arterie bij vermoeden van reuscelartritis - therapie = snelle & goede reactie op corticosteroïden
10
Q
algemeen reuscelarteritis
A
- algemeen
- kan geassocieerdzijn met polymyalgia reumatica
- synoniemen = GCA gaint cell arteritis & arteritis temporalis
- biopt van a. temporalis vindt reuscellen - ziekte
- ouderdomsziekte = enkel 55+
- vrouwen
- ongekende oorzaak
11
Q
symptomen reuscelarteritis
A
- aantasting
- arterien van de slaap = temporaal
- alle arterien kunnen aangetast worden
- slagaders van ogen = blindheid - symptomen aan hoofd
- hoofdpijnen = rond slaap, schedeldak & nek
- kauwclaudicatio
- overgevoelige voorhuid = pijn bij kammen
- zicht = waas, dubbel, vlekken
- oor = duizeligheid & slecht horen maar is zeldzaam - reumatische symptomen
- 1/2 van gevallen = polymyalgia
- zware spierpijnen
- schouder- & bekkengordel
12
Q
idiopathische inflammatoire myositis
A
- types
- polymyositis
- dermatomyositis
- multi-systeem aandoeningen - prevalentie
- 2/100.000
- vrouwen > mannen
- vooral 40-50jaar maar kan in alle leeftijden voorkomen - diagnose
- myositis specifieke antistoffen
- 30% van de patiënten aanwezig
- kern antigenen = nucleaire antistoffen of cytoplasma antigenen = anticytoplasmatische antistoffenç
–> tegen ribonucleoproteïnen kan ook
13
Q
symptomen idiopathische inflammatoire myositis
A
- spieren
- proximale & symmetrische spierzwakte & spierinflammatie
- vooral aantasting van deltoideus, heup- & nekflexoren
- ontstaan = subacuut - andere spieren
- orofaryngeale = slikklachten & verstikken
–> aspiratie longontsteking
- diafragma & thoracaal = respiratoir falen - aantasting van niet spieren
- intersitiëel longlijden = beperkte zuurstof opname
–> verminderde inspanningscapaciteit
- myocarditis - oefentherapie = aeroob & kracht
14
Q
hoofdkenmerken systeemsclerose
A
1/10.00
- fibrose
- bindweefselopstapeling rond huid & organen
- longfibrose = verminderde O2-uitwisseling
- flexiecontracturen door verdikking van huid = streching - gegeneraliseerde vasculopathie
- syndroom van Reynaud bij 90+%
- kleurverandering aan extremiteiten door koude & stress
- witte fase -> paarse-cyanotische fase -> rode-hyereamtische fase bij heropwarming
- digitale ulcera 50+% - auto-immuniteit
- systeem sclerose specifieke antilichamen
- anti-centromeer, anti-tropoisorase & anti-RNA-polymerase-3
15
Q
indeling van systeemsclerose
A
= afh van huidaantasting
- SSc met beperkte huidaantasting
- begint altijd met vingers & tenen
- gaat niet verder dan elleboog & knie
- gezicht kan wel aangetast zijn - SSc met diffuse huidaantasting
- het hele lichaam is betrokken
- huidaantasting heeft effect op ROM van betrokken gewrichten
