B1 Flashcards
Grondbelasting
Belasting op onbebouwde bouwgrond: speculatie en stalled sites tegengaan
Planbatenheffing
Eenmalige belasting op stijging van de grondwaarde als
gevolg van bestemmingswijziging
Belasting op grond
alleen grond belasten (ofwel: locatie) en niet de
opstal
- In plaats van inkomstenbelasting!
- Vraag naar grond daalt en daarmee ook de grondwaarde (bij gelijkblijvend aanbod)
- Efficiënt, want grondslag erodeert niet
Markt- en overheidsfalen - Mededingingsproblematiek - concurrentie op de woningmarkt belemmerd
Marktpartijen nemen grondposities in; beschermd door zelfrealisatierecht
Woningbouwprojecten op publieke grond vaak een-op-een gegund
“Probleem” wordt groter, omdat gemeenten geen actief grondbeleid voeren
Echter: aanbieders van nieuwbouwwoningen kunnen prijs niet zomaar bepalen (concurrentie bestaande woningen)
Markt- en overheidsfalen - Mededingingsproblematiek - marktconcentratie
Ontwikkelende grondeigenaar relatief groot aandeel van woningbouwgrond in eigendom
Woningbouwmarkt gedomineerd door enkele grote ontwikkelaars
Mate van marktconcentratie nooit goed onderzocht
Markt- en overheidsfalen - Mededingingsproblematiek - scheve en onvolledige informatie
Veel publiek-private samenwerking in gebiedsontwikkeling; afspraken over omvang en samenstelling woningbouwprogramma en kostenverhaal
Veel discussie over onrendabele top en noodzaak van woningbouwsubsidies; omvang kosten en opbrengsten van grote invloed op onrendabele top
Beperkte concurrentie; marktselectie vaak niet aan de orde c.q. wordt vermeden, een-op-een gunning van projecten indien mogelijk
Externe effecten
WGC
Woningmarkt: aanbodrestricties ruimte van invloed op woningprijzen
Grondposities kunnen van invloed zijn op type en kwaliteit woningen die gebouwd worden
Conflicterende ruimteclaims: speculatieve grondverwerving woningbouw belemmert aanbod aan grond voor andere functies
Rol overheidsbeleid
Rol gemeente als marktmeester en marktspeler op grondmarkt: “dubbele petten probleem”
Bestemmingswijzigingen leiden tot sterke waardestijging van de grond; maar mogelijkheden voor baatafroming beperkt (indien geen actief grondbeleid)
Economische verklaringen voor het functioneren van
de grondmarkt
Is grond schaars?
Waarom heeft grond een waarde?
- Hoeft niet te worden geproduceerd.
- Echter: omdat grond schaars is én omdat er een vraag naar grond bestaat heeft grond een waarde.
Nota bene: de prijs van grond wordt niet bepaald door de kosten.
‘Productiekosten’ hebben niets te maken met de waarde
- Maar er is wel een verband!
Grond is ….
Grond is productiefactor: draagt bij aan productie van goederen en diensten.
Productiefactor
ontleent waarde aan bijdrage aan productie andere
goederen en diensten.
Productiefactor wordt niet om zichzelf gewaardeerd.
Bijzondere van grond als productiefactor
Meestal combinatie van grond en gebouwen; zeer vast en zeer duurzaam aan elkaar verbonden
In vergelijking met andere productiefactoren is grond ‘statisch’ (je kunt hoeveelheid beschikbare grond meestal niet zo gemakkelijk uitbreiden)
Ricardo
Aanbod van grond staat vast (SS’)
Grond wordt slechts gebruikt voor productie van één
bepaald goed (bijv. Productie van graan)
Vraag naar grond (DD’) wordt bepaald door de vraag naar
dat ene bepaalde goed
Bij evenwicht op de grondmarkt wordt prijs OR betaald.
Twee conclusies (op basis van ‘Ricardo’)
Grondprijs wordt uitsluitend bepaald door verschuivingen in de vraag naar grond, aangezien het aanbod ‘fixed’ is
Belasting op waardestijging van grond heeft geen invloed op de omvang van het aanbod, immers:
* ‘supply is fixed’, onafhankelijk van de prijs;
* grondprijs blijft OR (in figuur), want de vraag naar grond
wordt bepaald door de goederen die erop geproduceerd
worden
Afgeleid van ‘Ricardo’: residuele waardemethode
Uitgangspunt: waarde van de grond is ‘residu’.
Stel verkoopprijs van een woning € 400.000 en bouwkosten € 250.000.
Waarde van de grond: € 400.000 - € 250.000 = € 150.000 (= maximale bedrag dat investeerder voor het perceel zal willen betalen).
