Azoospermie en aspermie Flashcards
omschrijf de anatomie van de tractus genitalis
- testis –> productie sperma en testosteron
- epididymis –> opslag en rijping van sperma
- vas deferens –> transport sperma van epididymis naar zaadblaasjes
- vesiculae seminales –> productie deel ejaculaat dat voedingsstoffen voor sperma bevat
- prostaat –> productie prostaatvocht, deel van ejaculaat (voeden en beschermen sperma)
- Cowperse klieren –> secretie heldere vloeistof (voorvocht), helpt bij reinigen urethra en neutraliseren zuren in urine
- urethra –> transportbuis voor urine en sperma van blaas en voortplantingsorgaan
waaruit bestaat de testis?
volume > 12 cc
- 80% tubuli seminifiri met Sertolicellen
–> spermatogenese - 20% interstitium met Leydigcellen
–> testosteronproductie
in bloed-testis barrière (testosteron 40 x hoger)
welke functies heeft de tractus genitalis?
- spermatogenese
- semen opslag en transport
- steroidogenese
- osteogenese
wat zijn de tubuli seminifiri?
structurele componenten binnen de testikels waar spermatogenese plaatsvindt
binnen de tubuli seminiferi doorlopen de spermatozoa verschillende stadia van ontwikkeling (tot volwassen)
2-5% ejaculaatvolume
100 miljoen spermatozoa /testis/dag
spermatozoa bepaalt geslacht: 23X of 23Y
hoelang duurt spermatogenese?
70 dagen (20 dagen spermiogenese)
wat is het verschil tussen spermatogenese en spermiogenese?
spermatogenese: vorming spermatogonia (onrijpe cellen) tot rijpe spermatiden
spermiogenese: rijping spermatiden tot volledig functionele, beweeglijke zaadcellen (spermatozoa)
(vorming staart voor beweging en acrosoma voor penetratie eicel)
welke pathologie-classificatie is er voor spermatogenese?
- John 10 = normale spermatogenese
- John 8-9 = hypospermatogenese
- John 3-7 = mutatie-arrest
- John 1-2 = ernstige afwijkingen/ infertiliteit
hoe werkt de hypothalamus-hypofyse-gonade as?
in utero + kinderleeftijd
puberteit = start testosteron productie
FSH –> Sertolicel –> Inhibine-B
LH –> Leydigcel –> testosteron
(testosteron heeft ook stoffen voor botaanmaak, psyche, libido, vetmetabolisme, spier, bloedaanmaak)
vanuit hypofyse komt GnRH
leptine en oestradiol geven negatieve feedback op hypofyse –> veel vetweefsel = minder testosteron
dihydrotestosteron:
- sexuele differentiatie
- secundaire haargroei
- semen productie
- prostaat
oestradiol:
- bot aanmaak
- vetmetabolisme
- feedback
- psyche
- prostaat
wat is aspermie?
complete afwezigheid van zaadvloeistof bij een zaadlozing
wat is azoospermie?
afwezigheid van zaadcellen in het ejaculaat bij een zaadonderzoek
wat is hypogonadisme?
aandoening waarbij de geslachtsklieren (meestal testikels bij mannen) niet voldoende hormonen produceren voor normale groei, ontwikkeling en reproductieve functies
wat is een testiculaire kiemceltumor?
een type tumor dat ontstaat uit de kiemcellen in de testikels, kan goedaardig of kwaadaardig zijn
wat is een testiculaire functietest?
- bloedonderzoek: LH, FSH, inhibine B, testosteron
- semenanalyse:
volume > 1.5 cc
concentratie > 15 miljoen zaadcellen/ml
motiel > 40%
morfologie > 4%
pH > 7.1
wat is OAT? = oligo astheno terato spermia
oligozoöspermie - lage spermaconcentratie
asthenozoöspermie - verminderde beweeglijkheid = VCM
teratozoöspermie - abnormale morfologie
combi van alle 3: volume + concentratie + beweeglijkheid = laag
(idiopathisch, varicocele, testiculaire dysfunctie, mutatie, life-style)
wat is cryptozoospermie?
aandoening waarbij zeer weinig of geen zaadcellen worden aangetroffen in het ejaculaat van een man tijdens een zaadanalyse (niet 0)
- erg lage VCM = beweeglijkheid
- VCM = 0 (immotile sperm)
hoe bereken je de totale motile count?
semen volume x concentration x motility
wat is oligospermie?
aandoening waarbij de concentratie zaadcellen in het ejaculaat lager is dan normaal
wat is het verschil tussen oligospermie en cryptospermie?
- oligospermie = weinig zaad
- cryptospermie = zeer weinig zaad, alleen met nauwkeurigere technieken
wat is de cauda epididymis?
staartgedeelte bijbal
wat zijn de vesica seminales?
zaadblaasjes
wat is het mechanisme achter ejaculatie?
emissie:
- sluiten blaashals en sphincter urethrae
(sympathisch T10-12)
- depositie vloeistof in urethra prostatica (UP)
expulsie:
- contractie m. bulbocavernosus, ischiecavernosus en bekkenbodem
- openen sphincter urethrae
welke vormen van aspermie zijn er?
- anorgasmie = geen orgasme
(psychogeen, neurogeen)
(elektrotherapie tegen prostaat/ vibrator) - retrograde ejaculatie = sperma stroomt terug in de blaas
(neurogeen, iatrogeen)
–> troebele urine na orgasme
–> oorzaak = blaashals sluit niet - anejaculatie = geen ejaculatie
(psychogeen, neurogeen, iatrogeen)
welke vormen van azoospermie zijn er?
pre-testiculair: hypothalamus-hypofyse as falen/ suppressie
- (idiopathisch) hypogonadotroop hypogonadisme
- kallmannsyndroom
- anabole steroïden gebruik
- hoog oestrogeen
- adipeus weefsel
- prolactinoom
testiculair: spermatogeen falen (non-obstructieve azoospermie)
- testiculaire dysgenese
- cryptorchidisme
- Klinefeltersyndroom (XXY)
- bof orchitis
- radiotherapie
- chemotherapie
post-testiculair: obstructieve azoospermie
- obstructie testis
- obstructie epididymis
- obstructie vas deferens
- obstructie ductus ejaculatorius
(door vasectomie, iatrogeen, post-infectieus (SOA), congenitaal bilateraal agenesis van vas deferens = niet ontwikkeld/ afwezig)
welke vormen van behandeling zijn er voor azoospermie?
pre-testiculair:
- r-HCG toedienen
- r-FSH toedienen
testiculair:
- testicular sperm extraction (TESE)
sperm retrieval rate = 50-60%
post-testiculair:
- microchirurgische vasovasostomie of epididymostomie
- PESA = percutane sperma aspiratie
- MESA = microchirurgische epididymale sperma aspiratie
- TESE
sperm retrieval rate = 100%
- IUI (in uterus insemination): veel goed zaad nodig
- ICSI met naald spermacel inbrengen in eicel
- IVF: zaadcellen bij eicel brengen in lab
