AV DEEL 2 : Bewegingsstelsel grote huisdieren Flashcards

1
Q

Geef enkele algemeenheden over manken

A
  • Manken is een functionele stoornis bewegingsstelsel
  • Het gevolg zullen verminderde sportprestaties en eventueel verlies van het paard zijn
  • De meest belangrijke oorzaak zijn gewrichtsproblemen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Welken gradaties van mankheid zijn er?

A

0 - 4

0 : Geen manken 
1 : Gering 
2 : Matig 
3 : Erg 
4 : Zeer erg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat gaan we zeker onderzoeken bij het klinisch onderzoek bij het mankheidsonderzoek?

A
  • Observatie mankend lidmaat
  • Observatie van het lidmaat zelf
  • Observatie van de beweging
  • Palpatie
  • Percussie
  • Buigproef
  • Wigproef
  • Drukproef
  • Anesthesietechnieken
  • Medische beeldvorming
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Verklaar waarom we bij een makheidsonderzoek een percussie uitvoeren.

A

Systemisch bekloppen hoef met hamer of aftasten met hoeftang
- Lokale pijnreactie kan wijzen op lokaal letsel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Verklaar waarom we bij een makheidsonderzoek een buigproef uitvoeren. Vertel ook kort hoe we dit uitvoeren.

A

Manken ten gevolge van gewrichtsprobleem verergert meestal na 1 à 3 minuten gewricht in flexie en dan onmiddellijk draven
- Probeer steeds 1 gewricht te buigen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Verklaar waarom we bij een makheidsonderzoek een Wigproef uitvoeren. Vertel ook kort hoe we deze zullen uitvoeren.

A
  • Extensieproef hoef

- 2 – 3 min op houten wig van 20 – 25° helling

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Waarom gaan we gebruik maken van anesthesietechnieken bij een mankheidsonderzoek?

A

Lokale geleidingsanesthesie : door systematisch van distaal naar proximaal takken van zenuwen uit te schakelen het letsel trachten te lokaliseren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Welke vorm van medische beeldvorming is noodzakelijk voor een mankheidsonderzoek?

A

RX : onmisbaar voor diagnose, prognose en keuze behandeling

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Geef de oorzaken van een spierkneuzing.

A
  • Uitwendig trauma door stomp voorwerp
  • Inwendig trauma
  • Plotse abnormale beweging
  • Overbelasting
  • Compressie tijdens anesthesie bij grote huisdieren
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Welke symptomen zien we bij een spierkneuzing?

A
  • Naargelang graad beschadiging
  • Bloedingen tot hematomen
  • Vezels beschadigd of vernietigd : traumatische ontsteking (warmte, zwelling)
  • Erge zwelling : compartimenteringssyndroom mogelijk (compressie van bloedvaten & zenuwen)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is de prognose van een spierkneuzing?

A
  • Meestal geleidelijke resorptie bloeding, afname ontsteking en volledige heling
  • Soms geringe tot erge littekenvorming : kan functiestoornissen geven
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Geef de behandeling vaan een spierkneuzing

A

Gering : korte rustperiode

Erger in acute fase : bloeding en ontsteking beperken
- IJs, rust, eventueel immobilisatie en NSAID’s lokaal of algemeen

Erger in subacute fase : resorptie bloeding bevorderen en organisatie fibrine beletten
- Warme omslagen, massage, laser, infrarood en gecontroleerde beweging om littekenvorming te verbreken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hoe kan een spierscheur optreden?

A
  • Meestal uitwendig trauma
  • Soms abnormale beweging of bij sterke inspanning
  • Meer gevaar voor ruptuur bij max. contractietoestand
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat zijn de symptomen van een spierscheur?

A
  • Acute erge pijn bij druk en beweging
  • Erg manken indien aan lidmaat, partieel tot volledig functieverlies + ontlasten
  • Zwelling door bloeding en ontsteking
  • Defect voelbaar bij totale ruptuur met soms duidelijke deformatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is de prognose van een spierscheur?

A

Beperkt partieel : gunstig maar steeds gevaar op totale ruptuur bij gebruik pijnstillers of onvoldoende rust / immobilisatie

Totaal : gereserveerd tot ongunstig
- Erger bij grote huisdieren, zware dieren, sportdieren

Soms blijvend verzwakt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hoe ziet de behandeling van een spierscheur eruit?

A

Partieel : enkele weken rust
- Indien groot : immobilisatie

Totaal : indien mogelijk hechten, immobilisatie (in stand)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Geef enkele algemeenheden over de pezen.

A
  • Verbinding spier en skelet
  • Dragen kracht van spiercontractie over op skelet
  • Ligamenten : vergelijkbare structuur maar tussen twee skeletdelen
  • Microscopisch : weinig cellen maar veel extracellulaire collageenmatrix
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Zal heling van peesweefsel vlot of traag verlopen? Waarom?

A

Traag en met specifieke problemen

  • Weinig vascularisatie
  • Laag celgehalte
  • Extreme oriëntatie vezels
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Waarom is het heel slecht nieuws als we weten dat een pees is geraakt?

A

Bij de heling is er bijna altijd littekenweefsel, deze hebben niet dezelfde eigenschappen als het oorspronkelijk weefsel en zullen ook adhesies vormen met het omliggende weefsel

Hierdoor zal de vrije beweging gehinderd worden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat is de meest voorkomende oorzaak van peeswonden?

A

Extern trauma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat zijn de symptomen van peeswonden?

A
  • Totale sectie : één of beide uiteinden zichtbaar in wonde (bij grote huisdieren gaan we vaak een groot defect zien)
  • Partiële sectie : pees zichtbaar in wonde, ontstekingsreactie met zwelling, pijn, eventueel claudicatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat is de prognose van een peeswonde?

A
  • Afhankelijk van diersoort, gewicht, leeftijd en functie + graad van aantasting
  • Beter voor strekpezen dan buigpezen (gewicht dragende functie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hoe zullen we een peeswonde gaan behandelen?

A
  • Wonde reinigen, vergroten vaak nodig bij totale sectie : pees hechten
  • 6 à 8 weken ontlasten door immobilisatie in relaxatietoestand
  • NSAID’S
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat is een peesruptuur?

A

Continuïteit onderbroken zonder aanwezigheid huidwonde. Kan ter hoogte van insertie op bot, verloop pees of overgang naar spier

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Wat is de oorzaak van een peesruptuur?

A

Altijd traumatisch

- Soms uitwendig, soms overbelasting door abnormale beweging

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Wat zijn de symptomen van een peesruptuur?

A
  • Lokaal plots pijnlijke oedemateuze ontstekingsreactie met bloeduitstorting
  • Ter hoogte van ledematen meestal typische functionele symptomen + claudicatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Wat is de prognose van een peesruptuur?

A
  • Afhankelijk van diersoort, gewicht, leeftijd en functie + graad van aantasting
  • Beter voor strekpezen dan buigpezen (gewicht dragende functie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Hoe zullen we een peesruptuur gaan behandelen?

A
  • Zie peeswonde

- Indien eindpees los met botfragment : vastschroeven

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Wat is een tendinitis?

A

Multiple rupturen van vezels ten gevolge van mechanische overbelasting : traumatische ontsteking

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Hoe wordt een tendinitis veroorzaakt?

A
  • Vaak geen acuut trauma
  • Vaak voorafgegaan door een fase van moleculaire degeneratie waardoor pees reeds verzwakt
  • Meer bij hogere leeftijd en hogere belasting
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Hoe zullen we een tendinitis gaan behandelen?

A
  • Afkoeling : zeer belangrijk in
  • NSAID : best algemeen acute fase
  • Ondersteuning door verband
  • Gecontroleerd bewegen
  • Lokale injecties met ontstekingsremmers
32
Q

Wat is een tenosynovitis

A

In pezen omgeven door peesschede vaak ook tendinitis letsels ter hoogte van buitenrand pees : aansluitend ontsteking in peesschede

33
Q

wat zijn de symptomen van een tenosynovitis?

A
  • Licht tot matig claudiceren

- Serohemorragisch vocht in peesschede : fluctuerende zwelling (meestal niet pijnlijk

34
Q

Hoe kunnen we de diagnose van een tenosynovitis gaan stellen?

A
  • Symptomen
  • Punctie schede
  • Intrasynoviale anesthesie
  • Tenoscopie
35
Q

Verklaar Tenoscopie.

A

Minimaal invasieve techniek om synoviale structuren te inspecteren zoals de pees.

36
Q

Wat is een fractuur?

A

Onderbreking continuïteit beenweefsel

Meestal door extern trauma : slag, aanrijding, val

37
Q

Wat zijn de predisponerende factoren voor een fractuur?

A

Algemene demineralisatie : hoge leeftijd, verminderde aanvoer/verhoogde afvoer, inactiviteit, algemene skeletproblemen

Lokale demineralisatie : onvoldoende belasting (gips), fixatie beenplaten, lokale pathologie (ontsteking, tumor, ..)

38
Q

Welke soorten fracturen zijn er?

A
  • Totale fractuur
  • Barst of fissuur
  • Stressfractuur
  • Schilferfracturen
  • Compressiefractuur
  • Indeukingsfracturen
  • Groenhoutfracturen
39
Q

Verklaar totale fractuur

A

Geen steunende functie meer, partiële grotendeel bewaard

40
Q

Verklaar barst of fissuur

A

Slechts één cortex betrokken, geen verplaatsing fragmenten

41
Q

Verklaar stressfractuur

A

Door geleidelijke demineralisatie ontstaan microfissuren. Aanvankelijk niet zichtbaar op RX, later wel. Pijn bij druk

42
Q

Verklaar schilferfracturen

A

Intra – en extra – articulair

43
Q

Verklaar compressiefractuur

A

Ter hoogte van korte, compacte beenderen, meestal vrij stabiel

44
Q

Verklaar indeukingsfracturen

A

Ter hoogte van platte beenderen (wel verplaatsing)

45
Q

Verklaar groenhoutfracturen

A

Totale fractuur één cortex, compressie andere. Enkel bij lange elastische beenderen (radius, ulna, tibia, fibula) bij jonge dieren.

46
Q

Wat zijn de verschillende plaatsen waar een fractuur kan optreden?

A
  • Epifyse
  • Groeiplaat
  • Metafyse
  • Diafyse
47
Q

Geef de verschillende vormen van fracturen.

A
  • Dwars
  • Schuin
  • Spiraalvormig
  • Longitudinaal
  • Complex
48
Q

Welke vormen van fragmentatie zijn er?

A
  • Enkelvoudig (2 stukken)
  • Meervoudig
  • Verbrijzeld
49
Q

Wat bedoeld men met een open fractuur?

A

Er zal verbinding met huidwonde / mucosa zijn

50
Q

Wat zijn de symptomen van een fractuur?

A

Bij totale breuk : vaak abnormale beweeglijkheid
- Niet altijd opvallend bij korte beenderen

Deformatie lidmaat, abnormale stand, lengteverandering

Fragmenten voelbaar, soms zichtbaar

Crepitatie bij over elkaar wrijven van de fragmenten

Zeer erge plots ontstane pijn

Diffuse oedemateuze zwelling door bloeding en ontsteking

51
Q

Hoe gaan we de diagnose doen van een fractuur? Waarom is deze niet altijd even gemakkelijk?

A

Soms zeer eenvoudig, soms zeer moeilijk

  • Zeker bij grote huisdieren
  • Dikke spiermassa’s

Minste verdenking : RX
- Geeft ook meer info over oorzaak : zuiver traumatisch of pathologisch

Zeer complex : CT (3D-reconstructie)

52
Q

Wat zijn bijkomende letsels die we zien bij fracturen?

A
  • Ontstaan open fractuur
  • Schade aan groeiplaten
  • Gewrichtsletsels
  • Spier – en zenuwschade
  • Schade aan bloedvaten
  • Schade aan andere organen
53
Q

Verklaar hoe een open fractuur ontstaat als complicatie van een fractuur.

A
  • Scherpe fragmenten (van beenderen zelf)
  • Correct transport
  • Slechtere prognose door contaminatie waardoor kans op infectie tijdens heling stijgt
54
Q

Verklaar hoe schade aan de groeiplaten ontstaat als complicatie van een fractuur.

A
  • Groeicellaag of haar vascularisatie vernietigd : groei stopt
  • Soms compensatie extra groei andere groeiplaat of ander bot
  • Indien partieel : mogelijk hoekvorming
55
Q

Verklaar hoe er gewrichtsletsels ontstaan als complicatie van een fractuur.

A
  • Intra articulaire bloedingen resorberen normaal
  • Ontstaan arthritis bij open fractuur
  • Intra articulaire fragmenten
56
Q

Verklaar hoe er spier - & zenuwschade ontstaat als complicatie van een fractuur.

A

Bot omgeven door spieren : kneuzing/ruptuur door initieel trauma, verplaatsing, reductie poging of druk hematoom

Vaak zenuwen beschadigd

  • Zeer belangrijk voor prognose
  • Steeds nagaan
57
Q

Verklaar hoe er schade aan andere organen ontstaat als complicatie van een fractuur.

A
  • Thorax : pneumothorax, ademhalings problemen bij multiple ribfracturen, ..
  • Abdomen : milt – of leverruptuur, hernia diafragmatica
  • Urinewegen : bekkenfracturen (letsels blaas & urethra)
58
Q

Wat is het doel van een fractuurheling?

A

herstel integriteit + functie beenweefsel

59
Q

Welke soorten fractuurheling zijn er?

A
  • Per primam heling

- Per secundam heling

60
Q

Bespreek kort een per primam heling.

A
  • Directe heling
  • Enkel indien niet verplaatst of perfect gereduceerd
  • Direct aan elkaar groeien bot zonder bindweefsel of kraakbeenvorming in/rond fractuurspleet
  • Zelden, soms na chirurgische behandeling
  • Vaak maar gedeeltelijk
61
Q

Bespreek kort een per secundam heling.

A

Beweeglijkheid : callusvorming
- Toename diameter

Verschillende fasen:

  1. Vorming fibreuze callus : ingroei cellen uit periost/ endost (vorming bindweefsel & bloedvaten)
  2. Vorming primair beenderige callus : mineralisatie bindweefsel (niet georganiseerd, hoe meer beweging, hoe meer callus)
  3. Remodelering (definitieve callus) : zeer langzaam (resorptie hypetrofe + endostale callus)
62
Q

Welke complicaties kennen we die kunnen optreden bij een fractuur?

A
  • Slow union
  • Delayed union
  • Non-union of pseudarthrose
  • Mal-union
63
Q

Verklaar de slow union complicatie bij een fractuur

A

Trager dan normaal maar zonder echte pathologische processen

Afhankelijk van onder andere vorm fractuur, vascularisatie, locatie, leeftijd dier, individuele verschillen

64
Q

Verklaar de delayed union complicatie bij een fractuur

A

Pathologisch traag, onder andere door : gestoord vascularisatie, teveel beweging, denervatie, infectie, remmend effect heling door langdurig cortico’s of NSAID’s

65
Q

Verklaar de non-union of pseudarthrose complicatie bij een fractuur

A

Geen heling en geen klinische of radiografische progressie mee
Meestal door instabiliteit, infectie, onderbroken vascularisatie, grote ‘gap’ tussen beenuiteinden

66
Q

Verklaar de mal-union complicatie bij een fractuur

A

beenderige verbinding maar in onjuiste positie : hoekvorming

67
Q

Wat is de prognose van een fractuur?

A
  • Gunstiger bij kleine huisdieren : voornamelijk gewicht speelt rol
  • Soms reductie bij grote huisdieren niet mogelijk
  • Recovery kan gevaarlijk zijn bij grote huisdieren
  • Gunstiger bij jonge dieren
  • Functie (voor sportdoeleinden 100% herstel nodig)
  • Locatie
68
Q

Wat is het doel van de behandeling van een fractuur?

A

Functioneel herstel, niet anatomische reconstructie

69
Q

Geef de algemene behandeling van fracturen.

A
  • Eerst algemene toestand stabiliseren, in afwachting van fractuurbehandeling
  • Complicaties snel herkennen
  • Wonde open fracturen ASAP behandelen
  • Beweging beperken / steunname beperken
  • Meestal behandeling noodzakelijk : reductie, retentie en stabilisatie

Probleem grote huisdieren : bij niet belasting lidmaat collaterale problemen

70
Q

Wat bedoelt men met reductie?

A

Op zijn plaats brengen fragmenten

71
Q

Geef de algemeenheden / problemen van reductie

A
  • Vaak niet anatomisch perfect mogelijk
  • Perfecte reductie niet altijd essentieel voor functioneel herstel
  • Gesloten of open
  • Meestal zeer pijnlijk : sedatie of anesthesie vereist
72
Q

Welke vormen van externe immobilisatie hebben we?

A

Spalk – en gipsverbanden

Pinnen

73
Q

Bespreek kort de spalk – en gipsverbanden

A
  • Nooit perfectie immobilisatie want indirect
  • Voornamelijk voor dwarse fracturen en oppervlakkig gelegen beenderen
  • Hoekvorming en rotatie voorkomen
74
Q

Bespreek kort de pinnen die we kunnen gebruiken voor een fixatie

A
  • Voor stabilisatie of aanvulling interne fixatie
  • Kleine huisdieren : pinnen verbinden met metalen staaf en klemmen.
  • Grote huisdieren : stevigheid plastic buis vullen met auto polymeriserende stof
  • Vrij eenvoudig
  • Vaak bij open of geïnfecteerde fracturen
  • Wonden bedekken
75
Q

Welke vormen van interne immobilisatie hebben we?

A
  • Schroeven
  • Platen en schroeven
  • Staaldraad
  • Pinnen
  • Auto polymeriserende stof
76
Q

Bespreek hoe we de complicaties van fracturen gaan behandelen.

A

Infectie (voornamelijk open fracturen)
- Zeer ernstig, langdurig, zeer dure behandeling, prognose gereserveerd bij grote huisdieren

Herfracturen : te vroeg verwijderen externe fixatie

Langdurige immobilisatie : spieratrofie, verstijven van gewrichten

Collaterale schade aan gewrichten, pezen, laminitis