AV Deel 1 : Hematologie Flashcards
Begrip
Bloed
Bloed is een weefsel, bestaande uit een suspensie van cellen in een grote hoeveelheid interstitieel vocht
Dit weefsel bevindt zich in gesloten circulatiesysteem waarin het in één richting rondgestuurd wordt door ritmisch contracties van het hart
Wat zijn de verschillende functies van bloed?
- Ademhalingsfunctie (vervoer 02 en CO2)
- Voedingsfunctie (transport voedingsstoffen darm naar weefsels)
- Excretiefunctie (transport eindproducten naar uitscheidingsorganen)
- Afweerfunctie (Immunoglobulines, witte bloedcellen)
- H2O huishouding
- Zuur - base huishouding (buffercapaciteit)
- Signaalfunctie (transport
Bespreek kort wat de samenstelling is van bloed.
55 - 70 % van het bloed bestaat ongeveer uit vloeistof of plasma
30 - 45 % van het bloed bestaat uit bloedcellen
In welke groepen kunnen we de bloedcellen onderverdelen?
- Rode bloedcellen of erythrocyten
- Witte bloedcellen of leukocyten
- Bloedplaatjes of thrombocyten
Begrip
Plasma
Integrale vloeistof waarin de bloedcellen gesuspendeerd zijn, incl. stollingsfactoren. Wordt bekomen na centrifugatie van onstolbaar gemaakt bloed
Wat zit er in de samenstelling van plasma?
- Ongeveer 90 % H2O
- Proteïnen
- NPN (non protein nitrogen) : aminozuren, ureum
- Lipiden
- Glucose
- Enzymen, hormonen, vitamines, pigmenten
- Ionen
- Gassen (O2, CO2 & N)
Welke plasma - eiwitten zijn er?
- Albumines
- Globulines
Geef wat meer informatie over albumines. Wat is dit? Wat doen ze? …
- Dit zijn de kleinste plasma - eiwitten
- Ze zijn in de hoogste concentratie aanwezig
- Ze bepalen de colloïd osmotische druk
- Speelt een belangrijke rol in het transport van allerlei stoffen
Geef wat meer informatie over Globulines. Wat is dit? Wat doen ze? …
- Ze hebben een transport - & afweerfunctie
- Het zijn glycoproteïnes en lipoproteïnes
- Hier vallen ook de gamma - globulines onder, deze bevatten antistoffen (worden gevormd door lymfocyten)
- Zorgen voor een actieve / passieve immuniteit
Bij welke dieren zijn de erythrocyten ongekernd ? Bij welke zijn ze gekernd?
Ongekernd : zoogdieren
Gekernd : vogels, reptielen & vissen
Geef enkele algemeenheden over erythrocyten
Samenstelling
- 5 % : H2O
- 90 % : opgeloste stof is hemoglobine (Hb), verder eiwitten, vetten, vitamines, glucose, enzymen en mineralen
Aantal
- afhankelijk van geslacht, omstandigheden, …
Begrip
Hemo(cyto)poiëse
De vorming en ontwikkeling van bloedcellen in het beenmerg
Waar worden bloedcellen gevormd? Benoem ook specifiek de plekken. (Bv milt)
Bloedcellen worden gevormd in het beenmerg
- Vooral in platte beenderen en epifysen van korte beenderen
- Tijdens embryonaal leven : ook in lever & milt
Begrip
Erythropoiëse
Het proces dat rode bloedcellen gaat produceren
Begrip
Reticulocyt
jonge erythrocyt (bevat reticulum, vitaalkleuring), wringt zich met pseudopodia tussen 2 endotheelcellen en komt zo in circulatie
- Rijpt 24 tot 48 voor een erythrocyt te vormen
Wat is de levensduur van een erythrocyt
120 dagen
Waar worden rode bloedcellen vooral afgebroken?
Afbraak in sinussen van beenmerg, milt en lever
Begrip
RES
reticulo – endotheliaal systeem
Ons immuunsysteem of afweersysteem heet ook wel het reticulo-endotheliaal systeem (RES).
Wat zijn enkele factoren die de productie van bloedcellen kunnen stimuleren?
- Bloedverlies
- Hoogte
- O2 – tekort
- EPO : erythropoietine
Geef wat meer informatie over EPO
Epo is een hormoon dat door de nieren geproduceerd wordt. Het stimuleert de aanmaak van extra rode bloedlichaampjes. Het hebben van extra rode bloedlichaampjes betekent dat je meer zuurstof in je bloed hebt.
Naar welk afvalproduct wordt hemoglobine omgezet?
Onder andere bilirubine (uitscheiding via nieren)
Geef enkele algemeenheden over de leukocyten.
- Gekernd
- Aanwezig in veel lagere aantallen : ongeveer 600 rode bloedcellen / witte bloedcel
Bestaan uit 2 groepen :
- Agranulocyten (30%) : lymfocyt, monocyt
- Granulocyten (70%) : neutrofielen, eosinofielen, basofielen
Bespreek de neutrofiele granulocyten
- Dit zijnde meest voorkomende witte bloedcellen (ongeveer 2/3)
- Kern evolueert van staafvormig naar segmentvormig
- Stijgen in aantal bij acute infecties (voornamelijk bacterieel)
- Kunnen vreemde partikels fagocyteren
Bespreek de eosinofiele granulocyten
- Komen slechts in beperkte mate voor (3%)
- Bevatten eosinofiele (rode) granules
- Granules bevatten vaatverwijdende substanties
- Stijgen sterk in aantal bij allergische reacties en parasitaire infecties
Bespreek de Basofiele granulocyten.
- Komen slechts in zeer beperkte mate voor (< 1 %)
- Bevatten basofiele (paarse) granules
- Granules bevatten vaatverwijdende substanties
- Spelen ook een rol bij allergische aandoeningen
Geef wat meer informatie over lymfocyten.
- Komen ongeveer 20 % voor
- Men onderscheidt B – lymfocyten en T – lymfocyten
B – lymfocyten kunnen na stimulatie door vreemde indringers (bacteriën, virussen) ‘antistoffen’ produceren
T – lymfocyten zullen na stimulatie door andere witte bloedcellen (vb. monocyten) de indringers vernietigen
Wat zijn monocyten?
Geef hier ook wat extra informatie over.
Monocyten zijn een soort leukocyt die onder de groep agranulocyten vallen
- Komen in een beperkte hoeveelheid voor (10 %).
- Blijven niet lang (24u) in de bloedbaan : gaan naar weefsels om weefselmacrofagen te worden
- Vreemde indringers in de weefsels ‘fagocyteren’ en afbreken
Wat zijn de functies van de leucocyten?
Aspecifieke afweer : fagocytose (granulocyten, monocyten) in bloed of in weefsels (na diapedese), al dan niet na ‘opsonisatie ’
Specifieke afweer (lymfo’s) : productie van specifieke agranulocyten (neutralisatie, precipitatie, agglutinatie, lysis, opsonisatie, ..)
Wat zijn thrombocyten?
Geef hier ook wat meer informatie over.
Thrombocyten of bloedplaatjes
Zorgen voor bloedstelping (hemostase) door hechting aan subendotheliaal collageen waardoor factoren vrijkomen die plaatjes doen samenklonteren. Eveneens zal fibrinogeen neerslaan tot fibrine.
- Stukjes cytoplasma afkomstig van ‘megakaryocyten ’
- Ongekernd
- Levensduur 5 à 10 dagen
Bespreek de Basofiele granulocyten.
- Komen slechts in zeer beperkte mate voor (< 1 %)
- Bevatten basofiele (paarse) granules
- Granules bevatten vaatverwijdende substanties
- Spelen ook een rol bij allergische aandoeningen
Geef wat meer informatie over lymfocyten.
- Komen ongeveer 20 % voor
- Men onderscheidt B – lymfocyten en T – lymfocyten
B – lymfocyten kunnen na stimulatie door vreemde indringers (bacteriën, virussen) ‘antistoffen’ produceren
T – lymfocyten zullen na stimulatie door andere witte bloedcellen (vb. monocyten) de indringers vernietigen
Wat zijn monocyten?
Geef hier ook wat extra informatie over.
Monocyten zijn een soort leukocyt die onder de groep agranulocyten vallen
- Komen in een beperkte hoeveelheid voor (10 %).
- Blijven niet lang (24u) in de bloedbaan : gaan naar weefsels om weefselmacrofagen te worden
- Vreemde indringers in de weefsels ‘fagocyteren’ en afbreken
Hoe gaat citraat werken als anticoagulans?
Geef hier ook enkele algemeenheden over.
- Zal Ca gaan binden
- Goedkoop
- Niet giftig
- Voornamelijk gebruikt voor transfusies
Wat zijn thrombocyten?
Geef hier ook wat meer informatie over.
Thrombocyten of bloedplaatjes
Zorgen voor bloedstelping (hemostase) door hechting aan subendotheliaal collageen waardoor factoren vrijkomen die plaatjes doen samenklonteren. Eveneens zal fibrinogeen neerslaan tot fibrine.
- Stukjes cytoplasma afkomstig van ‘megakaryocyten ’
- Ongekernd
- Levensduur 5 à 10 dagen