Artritler Flashcards
Artrit tanımı nedir
Ekleşmde şişliğe ilave
Hassasiyet
Kızarıklık
Ağrı
Isı artışı
Hareket kısıtlılığı
-Bunlardan en az biri olmalı
Organik nedenlei,enflamasyon kaynaklı ve mekanik nedenlere bağlı eklem ağrısı sebepleri nedir
Organik nedenli:Gece ve gündüz olan,yürümyei engelleyen,genellikle tek taraflı,ekleme lokalizedir
Enflamasyon kaynaklı:İstirahatte olup egzersizle azalan ağrı
Mekanik nedenler:Egzersizle artan istirahatle azalan ağrı
Eklem ağrısı olan kişilere hangi soruları sormalısın
Tetikleyen,artıran azaltan sebepler
Hangi eklemde
Hareketle değişim
Eşlik eden şikayet
Kaç eklemde
Sabah tutukluğu
Artrit nedenleri nelerdir
1-Enfeksiyonlar
Septik
Reaktif
Postenfeksiyöz
2-Kolajen doku hastalıkları
3-Travmatik
4-Diğerleri
Artrite sebep olan enfeksiyonlar nelerdir
Septik artrit:Mikroorg eklem boşluğunda inflamatuvar yanıt oluşturur
Reaktif artrit:Mikroorganizmaya oluşan antikorun başlattığı otoimmünite
Postenfeksiyöz artrir:Genellikle eklem içinde immünkompleksler mevcut
Artrite sebep olan kolajenm doku hastalıkları nelerdir
JİA
ARA
SLE
Dermatomiyozit
Skleroderma
Septik artrit etkenler nelerdir
S.aureus–>yenidoan dahil en sık
Streptokoklar–>GAS,GBS,S.Pneumonie
H.influenza B
Gonokoklar
Septik artrit patogenezi nedir
Etken sıklıkla ahematojen yollagelip kanlanmanın en fazla olduğu sinoviyal membrana yerleşirler
Etkenin toksinlerinin tetiklemesi ile sitokinler devreye girer
Hiyalüronik asidin parçalanması ve pürülan materyal birikimiyle haasrda artış
Septik artrit kliniği nedir
İnflamasyonun tüm bulguları
Yarıya yakınında aksama,istemli olarak yürüyememe
Tutulan eklem En çok diz,kalça,dirsek,ayak bileğidir
Septik artrit tanısı nedir
*Aspirasyon
*Kan kültürü:mutlaka
Lab
Radyo(Normal olması tanıyı dışlamaz) bu ikisi ayırıcı tanıya götürmez
Septik artritte lab etkili olmamasına rağmen neden bakarız
Tedaviye yanıtı değerlendirmek
Komplikasyon gelişip gelişmediğini görmek
Sedim:5-7 gün sonra artmaya bağşlar 4-6 haftada normale döner
Septik artritte radyolojik olarak ne görülür
Yumuşak dokuda şişme,eklema ralığının genişlemesi,eklem kapsülünün şişmesi,subluksasyon,subkondral kemik erozyonu
Septik artritle JİA farkı nedir
Septik 2 yaştan küçükte JİA büyükte görülür
Septikte tek eklem tutulur JİA’da birden fazla
Septikte sistemik bulgu belirginken diğerinde yoktur
Septik artrit tedavisi nedir
sEMPTOM BAŞLANGICI İLE TEDAVİ BAŞLANGICI ARASINDAKİ SÜRE 4 GÜNDEN FAZLA İSE EKLEM HASARI RİSKİ ARTAR
AB
Cerrahi
Fizik tedavi
Septik artritte AB tedavisi nedir
Toplumun %90ından fazlası metisiline sensitifse:
1.kuşak sefalosporin
Flucloxacillin
Clindamycin
%10undan fazlası metisiline dirençliyse ve klindamisin res<%10sa:
Klindamisin
Klindamisin res fazlaysa Vankomisin
*Ama trde MRSA olduğu için Vankomisin başlanır
Septik artritte kültür sonucuna göre ab tedavisi ne olur
Ab tedavisi yeniden düzenlenir
Kültür sonucunda üreme yoksa–klinik düzelme varsa tedaviye devam,klinik düzelme yoksa reaspirasyon veya biyopsi
Reaktif artrit nedir etkenler nelerdir tedavi nedir
Enfeksiyondan haftalar veya aylar sorra etkene karşı oluşan antikorun otoimmün reaksiyonu sonucu oluşur
Virüs(kızamık,kızamıkçık,herpes,HBV,parvovirüs),Bakteri,Parazit,Mantar
*Ateş lökositoz gibi sistemik belirtiler yoktur
ESR artar
ÜSYE a da AGE öyküsü sıklıkla pozitiftir
Tedavi:NSAİ
Poststreptokoksik reaktif artrit (PSRA) nedir Aradan farkı nedir
AGBHS nedenli tonsillofarenjitten sonraki 10 gün içinde görülür
Büyük ve küçük eklemleri etkiler
**Gezici değildir
Aspirine dramatik yanıtın görülmemesi önemlidir
AGBHSye ait belirteçler nerdeyse tüm hastalarda pozitiftir
Küçük bir kısmında kardit gelişebilir
PSRA ARA farkı nedir
ARAdan farkları
Non migratuar
Aspirine yanıt yok
Küçük ve büyük eklemleri tutar
Latent dönemi kısa <10gün
Kardit çok nadir
Ekstraartiüler bulgular olabilir
Transient sinovit nedir
Nispeten sık görülür
Viral orjinli veya postenfeksiyöz bir artrit olduğu düşünülüyor
Sıklıkla ÜSYE Sonrası olur 3-10 yaş arasında erkek çocuklarda sıktır
Özellikle kalça eklemi tutulur
Yürümede aksaklık olur
Sistemik muayene ya da lab bulgusu yok
Kalça eklemi grafisinde ve USGde eklem aralığında genişleme görülür
Septik artriti ekarte etmek için aspirasyon gerekebilir
SLEde hastaların %90ından fazlasında artrit görülebilir
D
JİA nedir *tanı bulguları nedir
Pediatrik romatolojinin FMFden sonra en sık hastalığıdır
Çocuklarda kronik artritin en sık sebebidir
JİA bir dışlama tanısıdır
Sinoviumda kronik inflamasyon
Tanı bulgular:
16 yaşından önce başlangıç
Aynı eklemde 6 haftadan uzun sürmesi
Tüm nedenlerin dışlanmış olması
JİA ipleri nelerdir en sık görülen JİA tipi nedir
***Oligoartiküler JİA
SistemikJİA
RF negatif poliartrit
RF pozitif poliartrit
Entezitle ilişkili artrit
Psoriatik artrit
JİA etyolojisi nedir predispozan nedir
HLA doku grupları
Enfeksiyon:Kızamık,kızamıkçık,EBV,İnfluenza,parvovirüs
AB kullanımı
D vit eksikiği
Sistemik jia nedir tanı kriterleri nedir
Otoinf kökenli olduğu düşünülüyor
Kızlarda 5-6 yaşında nispeten sık
Ateş ve makulopapüler döküntü olur
Artrit:simetrik ve poliartiküler.Başta olmayabilir
Tanı kriterleri:
ARTRİT+ATEŞ(2hf) ve aşağıdakilerden en az biri
Döküntü
Yaygın LAP
HSM
Serozit
Sistemik JİA başka özellikleri nedir
ANA ve RF negatiftir
Akut faz yanıtı belirgin olarak artmıştır
Eklem tutulumu çoğunlukla destrüktif tiptedir
Amiloidoz gelişme riski oldukça yüksektir
Kalça tutulumu çok sıktır
**En belirleyici özelliklerinden birisi klasik tedavilere yanıtsızlık
Oligoartiküler JİA nedir
Hastalığın ilk 6 ayında 4 ya da daha az eklem tutulması
Çocuklara özgül,kızlarda sık,erken başlangıçlı
Artrit:Genellikle asimetrik tutulum gözlenir.Büyük eklemleri tutar.Özellikle alt ekstremitede eklemleri tutar
ANA pozitifliği sık ve artmış üveit riskine işaret eder
Üveit sık gömrülür ve genellikle ön üveit şeklindedir
Bacak boyları arasında fark oluşur
AFR genelde normal ya da hafif yüksek
Pliartriküler RF+ JİA nedir RF- JİA nedir
Hastalığın ilk 6 ayında 5 yada daha fazla eklem tutulumu ve 3 ay arayla yapılan en az iki testte RF pozitifliği saptanması
RF- ise 5den fazla eklem tutulumu ama RF-
*Entezit ilişkili artrit nedir
6yaş üzeri erkek çocuklarda sıktır
HLA B27 doku grubu %70 olguda pozitiftir
Entezit:Tendon ve ligamanların kemiğe yapıştığı yerin inflamasyonudur
ANA ve RF pozitifliği görülmez
Spondiloartropatilerin öncüsü kabul edilir
Entezit ilişkili artrit tanısı nedir
Aşağıdaki bulgulardan iki ya da daha fazlası
Sakroiliak eklem hassasiyeti veya lumbosakral inflamatuvar ağrı
Pozitif HLAB27
Akut ön üveit,ankilozan spondilit,sakroiliitli inf bağırsak hastalığı
Akut ön üveit
6 yaşından büyük erkeklerde artrit başlangıcı
Psöriatik artrit nedir
Sedef hastalığına sekonder ortaya çıkar
JİA tanısı nedir
Tanı öykü ve fm ile konulur
Lab testleri tanı koymak için değil,sınıflama için kullanılıyor
RF nedir
IgGnin Fc kısmına karşı oluşan genellikle IgM tabiatında antikordur
RA dışı birçok hastalıkta bulunabilir
JİA çocuklarda pozitiflik oranı %7
JİA tedavisi nedir
Erken dönemde:
Ağrının geçirilmesi
Eklem fonk korunması
Oluşabilecek deformitelerin engellenmesi
Uzun dönemde:
Remisyonun sağlanması ve devamlılığı
İlaçların olasın yan etkilerinin kontrolü
Normal büyüme ve gelişmenin sağlanması
JİAda kullanılan ilaçlar nelerdir
-Steroid dışı antiinf ilaçlar(naproksen ibuprofen)
-İntraartiküler steroid enjeksiyonu
-Sistemik steroidler
JİA kötü prognoz göstergeleri nelerdir
Başlangıçta daha ağır ve daha yaygın artrit
Simetrik hastalık
Erken el bileği ve kalça tutulumu
RF pozitifliği
Persistan aktif hastalık
Erken radyografik değişiklikler
