Anatomia, pytania Flashcards
Pytanie
Odpowiedź
Co bada anatomia?
Naukę o budowie ciała ludzkiego (mikroskopowo, makroskopowo, opisowo, porównawczo, itd.).
Na czym polega teoria komórkowa?
1) Wszystkie organizmy składają się z komórek, 2) Komórka to najmniejsza jednostka zdolna do funkcji życiowych, 3) Wszystkie komórki pochodzą z innych komórek.
Jak wygląda hierarchiczna budowa organizmu?
Atom → cząsteczka → makrocząsteczka → organella → komórka → tkanka → narząd → układ narządów → organizm.
Jakie są główne funkcje układu nerwowego?
1) Odbiór i analiza bodźców, 2) Reakcja na bodźce (ruch, wydzielanie itp.), 3) Regulacja i koordynacja pracy narządów oraz utrzymanie homeostazy.
Jak dzielimy układ nerwowy pod względem anatomicznym?
Na ośrodkowy (mózgowie i rdzeń kręgowy) oraz obwodowy (nerwy czaszkowe, rdzeniowe, zwoje nerwowe, receptory).
Jakie komórki tworzą tkankę nerwową?
Neurony (przekazują informacje) oraz komórki glejowe (m.in. astrocyty, oligodendrocyty, mikroglej) pełniące funkcje podporowe i ochronne.
Za co odpowiada osłonka mielinowa?
Przyspiesza przewodzenie impulsów nerwowych w aksonie (przewodzenie skokowe) i zmniejsza zużycie energii.
Czym są synapsy i jakie mają rodzaje?
Synapsy to połączenia międzykomórkowe służące przekazywaniu impulsu (chemiczne lub elektryczne). Mogą być nerwowo-nerwowe, nerwowo-mięśniowe, nerwowo-gruczołowe.
Które neuroprzekaźniki są najważniejsze pobudzające i hamujące?
Pobudzający: głównie glutaminian (kwas glutaminowy). Hamujący: głównie GABA (kwas gamma-aminomasłowy).
Czym jest długotrwałe wzmocnienie synaptyczne (LTP)?
To proces polegający na utrwalaniu (wzmacnianiu) połączeń synaptycznych w wyniku intensywnego pobudzania, wiązany z pamięcią i uczeniem się.
Jak dzieli się układ nerwowy pod względem czynnościowym?
Na układ somatyczny (steruje mięśniami szkieletowymi, ruchami zależnymi od woli) i autonomiczny (AUN – reguluje pracę narządów wewnętrznych).
Jakie są dwie części autonomicznego układu nerwowego?
Układ współczulny (sympatyczny) i układ przywspółczulny (parasympatyczny). Działają na zasadzie przeciwnych efektów w narządach.
Czym różnią się nerwy czaszkowe od rdzeniowych?
Nerwy czaszkowe (12 par) wychodzą bezpośrednio z mózgowia i unerwiają głowę, nerwy rdzeniowe (31 par) odchodzą od rdzenia kręgowego i unerwiają pozostałe części ciała.
Czym jest zwój nerwowy?
Skupiskiem ciał komórek nerwowych poza ośrodkowym układem nerwowym (np. w obwodzie lub przy narządach).
Jakie są podstawowe skutki uszkodzenia nerwów obwodowych?
Zaburzenia czuciowe (bóle, niedoczulica) oraz zaburzenia ruchowe (niedowłady, porażenia) w obszarze unerwienia.
Co oznacza antagonizm układu współczulnego i przywspółczulnego?
Współczulny (walcz lub uciekaj) i przywspółczulny (odpoczynek i trawienie) wywołują przeciwstawne efekty w narządach, utrzymując równowagę w organizmie.
Kto i w którym roku wprowadził pojęcie „homeostazy”?
Walter Cannon w 1932 roku.
Na czym polega homeostaza?
To zdolność organizmu do utrzymania względnie stałych warunków wewnętrznych pomimo zmian w środowisku.
Co to jest „set-point” (punkt nastawczy)?
Wyjściowa, optymalna wartość danego parametru, którą organizm stara się utrzymać.
Jak działają hormony w układzie hormonalnym?
Są to substancje chemiczne wydzielane do krwi, regulujące czynność komórek docelowych (pobudzają lub hamują).
Wymień główne gruczoły dokrewne organizmu.
Przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce, nadnercza, trzustka (dokrewna część), grasica, jajniki, jądra, szyszynka.
Jakie hormony wydziela przedni płat przysadki?
Hormony tropowe, somatotropina (hormon wzrostu), prolaktyna, gonadotropiny (FSH, LH).
Jakie są skutki niedoboru i nadmiaru somatotropiny?
Niedobór: karłowatość przysadkowa; Nadmiar przed zakończeniem wzrostu: gigantyzm; Nadmiar u dorosłych: akromegalia.
Jakie hormony wydziela tarczyca i jaka jest ich rola?
Tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3) - regulacja metabolizmu; Kalcytonina - obniża poziom wapnia we krwi.
Na czym polega choroba Gravesa-Basedowa?
To autoimmunologiczna nadczynność tarczycy, objawia się m.in. wolem i wytrzeszczem oczu.
Jaką funkcję pełni parathormon (PTH)?
Zwiększa poziom wapnia we krwi (uwalnianie z kości, wzmożone wchłanianie), obniża poziom fosforu.
Jakie hormony wydziela trzustka i za co odpowiadają?
Insulina (obniża poziom glukozy) i glukagon (podwyższa poziom glukozy).
Jak układ nerwowy różni się od hormonalnego?
Nerwowy działa szybko (impulsy), efekty są krótkotrwałe; Hormonalny - wolniej (krew), efekty długotrwałe.
Za co odpowiada podwzgórze?
Reguluje pracę AUN, gospodarkę wodną, termoregulację, głód i sytość, cykl snu, nadzoruje przysadkę.
Jak organizm broni się przed przegrzaniem lub wyziębieniem?
Przed przegrzaniem: rozszerzenie naczyń i pocenie; przed wychłodzeniem: zwężenie naczyń, dreszcze.
Czym jest stres w ujęciu biomedycznym i jakie hormony biorą w nim udział?
To zaburzenie homeostazy; w reakcji szybkiej - adrenalina, noradrenalina; wolna reakcja: kortyzol (oś podwzgórze–przysadka–nadnercza).
