Æxlun

Question 1

Hvaða tvenns konar hlutverk hafa eistu?

Answer 1

Framleiðsla sáðfrumna og framleiðsla kynhormóna (aðallega testestóron)

Question 2

Hvert er hlutverk eystnalyppa og hvar liggja þær?

Answer 2

Liggja frá eistum og að sáðrás. Hlutverk þeirra er geymsla og þroskun sáðfrumna

Question 3

Hvert er hlutverk eistnalyppa og hvar liggja þær?

Answer 3

Sáðrás liggur frá eistnalyppum þangað til hún rennur saman við sáðblöðrurnar og myndar sáðfallsrás. Hlutverk hennar er að þrýsta sáðfrumum með smá vökva áfram um sáðrás.

Question 4

Hvar er sáðvökvi framleiddur og hvert er hlutverk hans?

Answer 4

Sáðvökvi er framleiddur í sáðblöðrum og hlutverk hans er að næra sáðfrumurnar og búa til hagstætt umhverfi t.d. Basískur vökvi sem sem hlutleysir súran vökva í leggöngum og eykur þá lífvænleika sáðfrumna

Question 5

Hvar í eistunum eru sáðfrumur framleiddar?

Answer 5

í sáðpíplum

Question 6

Hvers konar frumur styðja við framleiðslu sáðfrumna?

Answer 6

Sertólífrumur mynda veggi sáðpíplanna og styðja við þroskun sáðfrumna

Question 7

Hvenær eru sáðfrumur framleidar?

Answer 7

Þroskun sáðfrumna er stanslaust í gangi og á hverjum degi verða jafnvel til hundruð milljóna sáðfrumna.

Question 8

Hvað eru margir litningar í sáðfrumu?

Answer 8

Þroskuð sáðfruma hefur 23 litninga

Question 9

Hvaða frumur framleiða testósterón í eistum?

Answer 9

Leydig frumur

Question 10

Hvað verður um testósterónið?

Answer 10

Hluti testósterónsins fer út í blóðið og hluti fer inn í sáðpíplurnar

Question 11

Hvaða áhrif hefur testósterón?

Answer 11

Ýtir undir þroskun kynfæra fyrir fæðingu (Seytun í pásu fljótlega eftir fæðingu), Stækkun og þroskun kynkirtla og kynfæra við kynþroska, Þroskun sáðfrumna, Kyneinkenni (hárvöxtur, rödd, þykk húð, líkamsbygging…), Kynhvöt verður við kynþroska, Vöxtur og lokun vaxtarlínu

Question 12

Hvaða hormón frá undirstúku og fremri heiladingli hafa áhrif á eistu og eggjastokka?

Answer 12

GnRH frá undirstúku örvar losun á LH og FSH frá fremri heiladingli.
þetta örvar síðan eistun á tvennan hátt: LH örvar testósterón seytun og FSH örvar framleiðslu sáðfrumna.
FSH ýtir undir þroskun eggbús á fyrri helmingi tíðarhrings og LH ýtir undir egglos og framleiðslu estrógens

Question 13

Hvaða tvö hlutverk hafa eggjastokkar?

Answer 13

Framleiða egg og framleiða hormón (aðallega estrógen og prógesterón)

Question 14

Hvert er hlutverk eggjaleiðara og hvar liggja þeir?

Answer 14

Leiða egg frá eggjastokkum til legs, þar sem frjóvgun eggs á sér stað og fyrstu skref í þroskun þess.

Question 15

Hvert er hlutverk legs?

Answer 15

Bólfesta frjóvgaðs eggs og þroskun fósturs

Question 16

Hvað er legháls

Answer 16

neðsti hluti legs

Question 17

Hvaða hlutverk hafa estrógen?

Answer 17

Þroskun kynfæra og kyneinkenna við kynþroska, Tíðahringur og þroskun eggfrumna, Áhrif á kynhvöt (ásamt andrógenum), Ýmiss konar áhrif víða í líkama

Question 18

Hvaða hlutverk hefur prógesterón?

Answer 18

Áhrif á tíðarhring og þungun, Prógesterónið ýtir undir fjölgun æða í legslímhúðinni og leiðir til seytunar glýkógens sem frjóvgað egg getur svo nýtt sér (ef það tekur bólfestu í legi)

Question 19

Hvers konar þroskun fer fram í eggjastokkum á fyrri hluta tíðahrings?
En á seinni hluta tíðahrings?

Answer 19

Eggbúið(follicle->ovum) er að þroskast á fyrri helmingi tíðarhrings (FSH ýtir undir þessa þroskun). Síðan verður egglos sem verður vegna LH hormónsins sem kemur frá fremri heiladingli). Þegar eggbúið er farið að þroskast þá byrjar það að seyta estrógeni sem ýtir undir þykkingu á legslímhúðinni.
- Gulbúið (corpus luteum) tekur síðan við eftir egglosið á seinni helmiingi tíðarhrings og seytir þá bæði prógesteróni og estrógeni og þá er settur aukinn kraftur í að undirbúa legslímhúðina fyrir móttöku frjóvgaðs eggs. Ef ekkert frjóvgað egg festist í legslímhúðinni verða blæðingar.

Question 20

Hvaða hormón framleiðir vaxandi eggbú í miklu magni og hvenær í tíðahring er þetta?

Answer 20

Fyrri helmingur tíðahrings einkennist af þroskun eggbús af áhrifum estrógens sem eggbúið seytir sjálft, bæði út í blóðið og inn í búið

Question 21

Hvaða hormón framleiðir gulbú og hvenær í tíðahring er það?

Answer 21

Seinni helmingur tíðahrings hefst þegar styrkur LH frá fremri heiladingli vex snögglega, egglos verður og leyfar eggbús byrja að breytast í gulbú

Question 22

Hvaða hormónabreyting er einkum tengd við egglos?

Answer 22

Eftir egglos seytir gulbúið sem myndast bæði prógesteróni og estrógeni. Prógesterónið ýtir undir fjölgun æða í legslímhúðinni og leiðir til seytunar glýkógens sem frjóvgað egg getur svo nýtt sér

Question 23

Hvað verður um gulbú ef ekki verður frjóvgun og bólfesta?

Answer 23

Gulbú hrörnar, hormónastyrkur fellur og blæðingar hefjast

Question 24

En ef það verður frjóvgun og bólfesta?

Answer 24

þungun, fóstur þroskast

Question 25

Hvaða áhrif hefur hrörnun gulbús á legslímhúð?

Answer 25

Fallið í hormónastyrknum þýðir að slímhúðinni er ekki lengur viðhaldið og blæðingar hefjast. Meiri hluti slímhúðarinnar skolast út en eftir verður þunnt lag sem síðan er grunnur að þykknun slímhúðarinnar í næsta tíðahring.

Question 26

Hvaða áhrif hefur vaxandi estrógenstyrkur á fyrri hluta tíðahrings á legslímhúð?

Answer 26

Legslímhúð er þunn á fyrri helmingi tíðarhrings

Question 27

Hvaða áhrif hefur vaxandi prógesterón styrkur á legslímhúð?

Answer 27

Fjölgar æðum, Kirtlar seyta glýkógeni til að undirbúa bólfestu eggs. Legslímhúð þykknar.

Question 28

Hvað gerist við tíðahvörf?

Answer 28

Egglos hættir og estrógenframleiðsla minnkar.