7: Breathing

Question 1

Wat wordt gecontroleerd bij het protocol breathing?

Answer 1

De ademhaling

Hier wordt onderscheid gemaakt tussen een slachtoffer bij en buiten bewustzijn

Question 2

Op welke 5 punten moet je letten bij een slachtoffer bij bewustzijn om de ademhaling te beoordelen?

Answer 2

2. Bijgeluiden
3. Ademfrequentie
4. Diepte
5. Borst-buik-ademhaling (Symmetrie)
6. (Thorax)Verwondingen

Question 3

Waar staat het acroniem BADBV voor?

Answer 3

B Bijgeluiden
A Ademfrequentie
D Dieptie
B Borst-buik-ademhaling (symmetrie)
V (thorax)verwondingen

Question 4

Wat is een normale ademfrequentie van een volwassen persoon?

Answer 4

12-20 ademhalingen per minuut

Question 5

Wat zijn voorbeelden van bijgeluiden bij de ademhaling?

Answer 5

Piepende geluiden of gereutel

Question 6

Nadat de ademhaling beoordeeld is, wat moet je nog meer overwegen bij een bewust persoon?

Answer 6

Sprake van paniekaanval met hyperventilatie, astma bronchiale, een (spanning)pneumothorax of fladderthorax

Question 7

Er is bij een persoon bij bewustzijn sprake van normale ademhaling, en geen sprake van hyperventilatie/astma/pneumothorax/fladderthorax. Wat is de volgende stap?

Answer 7

Door naar circulation

Question 8

Wat moet je als eerste doen bij iemand die buiten bewustzijn is om de ademhaling te controleren?

Answer 8

Maak de luchtweg vrij met de chinlift. Hang met wang vlak boven mond van slachtoffer en controleer gedurende 10 seconden de ademhaling

Question 9

Waar moet je op letten tijdens de beoordeling van een bewusteloos persoon gedurende die 10 seconden?

Answer 9

• te kijken of de thorax op en neer beweegt
• te luisteren of je ademgeruis hoort
• te voelen of er lucht langs je wang stroomt

Question 10

Wat moet je doen als je bij een bewusteloos persoon normale ademhaling aanwezig is?
En bij abnormale/geen ademhaling?

Answer 10

Normale ademhaling; overweeg of er sprake is van (spannings-)pneumothorax of fladderthorax

Geen/abornmale ademhaling: reanimatie

Question 11

Welke drie factoren kunnen bij astma bronchiale ervoor zorgen dat er minder goede ventilatie is van de longen?

Answer 11

Door contractie van het bronchiale gladde spierweefsel, zwelling van het slijmvlies (mucosa) en verhoogde productie van slijm

Question 12

Welke symptomen gaan gepaard met astma bronchiale?

Answer 12

kortademigheid (dyspneu), piepende en/of verlengde uitademing (expiratie stridor) en hoesten. Daarnaast beklemmend gevoel s’nachts / in de ochtend

Question 13

Welke DD moet je meenemen bij verdenking van astma?

Answer 13

• Hartfalen (astma cardiale)
• Luchtwegobstructie door corpus alienum
• Aspiratie(pneumonie)
• Externe obstructie
• Paniekaanval met hyperventilatie

Question 14

Hoe kan hartfalen zorgen voor benauwdheid?

Answer 14

Mensen met astma cardiale zijn op leeftijd en bekend met hart- en vaatziekten. Door (linker)hartfalen stijft de druk in de longvenen. Het hart pompt het bloed dat uit de longen komt niet meer goed de aorta in, waardoor meer bloed in de longvenen achterblijft. Er ontstaat een hogere druk in de longvaatwand. Door de verhoogde longvaatdruk treedt vocht, vanuit de bloedbaan, het steunweefsel (interstitium) rond de alveoli de long in. Dit resulteert in minder goede zuurstofuitwisseling en kan ontstaan na een hartinfarct

Question 15

Welke symptomen ziet men bij luchtwegobstructie door corpus alienum?

Answer 15

Benauwdheid, hoesten, en een inspiratoire stridor. Blijft meestal hoog in de luchtwegen maar als het in de hoofdbronchus terecht komt, kan asymmetrie van beide thoraxhelften ontstaan

Question 16

Wat is aspiratie?

Answer 16

door stikstoornissen (bij ouderen, bewusteloze slachtoffers en neurologische aandoeningen) en terugvloei van maag-inhoud naar de slokdarm (gastro-oesofakgeale reflux) kan voedsel of maagzuur in de longen terecht komen. Op lange termijn kan een slachtoffer een longontsteking ontwikkelen (aspiratiepneumonie)

Question 17

Wat zijn mogelijke oorzaken van een externe obstructie?

Answer 17

Compressie door een gezwollen klier/tumor, anafylaxie (zwelling tong/slijmvliezen in hoofd-halsgebied. Meestal zit de obstructie hoog in de luchtwegen (buiten de thorax)

Question 18

Welke symptomen heeft een externe obstructie?

Answer 18

Benauwdheid en inspiratoire stridor

Question 19

Waar wordt een paniekaanval met hyperventilatie door gekenmerkt?

Answer 19

Door hartkloppingen, snelle pols, stekende pijn op de borst, tintelingen en jeuk rond de mond/in handen, zweten, duizeligheid en misselijkheid

Question 20

Hoe kan je iemand helpen met astma die benauwd is?

Answer 20

Comfortabele positie aannemen (halfzittend), medicatie toedienen of vragen aan het slachtoffer hoe

Question 21

Wat is status astmaticus?

Answer 21

Een levensbedreigende astma-aanval (kan leiden tot respiratoire insufficiëntie en de dood)

Question 22

Wat zijn kenmerken van status astmaticus?

Answer 22

Uitbreiding van dyspneu en een ademhaling die op afstand hoorbaar is, geen volle zinnen kunnen maken, angst, vermoeidheid, uitputting of bewustzijnsdaling. Bij een toename van de luchtwegobstructie zal de ademfrequentie dalen

Question 23

Wat zijn twee type oorzaken (met voorbeelden) van hyperventilatie?

Answer 23

• Somatische oorzaken: angina pectoris, astma bronchiale, diabetes mellitus, interstitiële longaandoeningen, intoxicaties, pneumothorax en longembolie
• Psychische oorzaken: paniekaanval

Question 24

Wat gebeurd er met de CO2 en pH bij hyperventilatie?

Answer 24

De CO2 daalt en de pH stijgt, hierdoor ontstaat alkalose

Question 25

Welke klachten krijgt men door alkalose t.g.v. hyperventilatie?

Answer 25

Het calciumgehalte daalt waardoor er spierkrampen, handspasmen en tintelingen/jeuk rond de mond en in handen/vingers kunnen ontstaan (met gevoel van stikken)

Question 26

Wat zijn de symptomen van iemand met hyperventilatie door een paniekaanval?

Answer 26

Last van dyspneu en het gevoel te stikken, stekende pijn op de borst, tintelingen of jeuk rond de mond en handen/vingers en handspasmen. Door stress kan er hartkloppingen, zweten, duizeligheid en misselijkheid ontstaan

Question 27

Welke klachten kan een slachtoffer hebben na een hyperventilatie?

Answer 27

Last van licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, misselijkheid en hoofdpijn

Question 28

Wat is de DD die je moet meenemen bij iemand met hyperventilatie?

Answer 28

• Acuut coronair syndroom / angina pectoris
• astma bronchiale
• drugsintoxicatie

Question 29

Welke andere symptomen naast hyperventilatie vertoont iemand die een drugsintoxicatie heeft?

Answer 29

Bij het gebruik van cocaïne en amfetamine kan een slachtoffer sneller gaan ademen, wijde pupillen, tandenknarsen en euforie

Question 30

Hoe kan je iemand begeleiden die een paniekaanval heeft met hyperventilatie?

Answer 30

Verwijder de oorzaak van de paniekaanval, kalmeer door rustig en duidelijk te praten, ademtherapie ‘adem 1 seconde in via de neus en 3 seconden uit via de mond’, laat meeademen met jouw eigen tempo. Eventueel kan je het slachtoffer alten in- en uitademen in gevouwen handen of een papieren/plastic zakje

Question 31

Wat betekent pneumothorax?

Answer 31

lucht in de borstholte (pleuraholte), tussen pleura visceralis en pleura parietalis

Question 32

Hoe kan een pneumothorax ontstaan?

Answer 32

Spontaan of door trauma (steekwond, stomptrauma, HET), maar ook iatrogeen (door medisch handelen)

Question 33

Een pneumothorax is niet per definitie levensbedreigend, maar wanneer wel?

Answer 33

Als het slachtoffer een longaandoening heeft, de pneumothorax bilateraal is of er een spanningspneumothorax ontstaat

Question 34

Bij wie ontstaat een spontane pneumothorax vaker?

Answer 34

Bij lange, dunne, jonge mannen die roken. Zij hebben kleine ophopingen van lucht tussen alveoli en pleura visceralis (plebs) en soms grotere lucht houdende cysten (bullae). Als de plebs of bullae knappen komen er lucht in de pleuraholte

Question 35

Stelling: Bij een partiële pneumothorax zijn er vaak geen klachten

Answer 35

Klopt

Question 36

Wat zijn symptomen van een pneumothorax?

Answer 36

Acuut optredende dyspneu, plotselinge, eenzijdige pijn in de thorax en pijn in de schouder

Question 37

Hoe kan een pneumothorax zich uiten?

Answer 37

Als de long is geraakt kan het slachtoffer helderrood, schuimend bloed opgeven. Bij een traumatische pneumothorax kan er een zuigende borstwond en subbutaan emfyseem te zien en te horen zijn

Question 38

Welke DD moet je meenemen bij een pneumothorax?

Answer 38

• Hematothorax: door een penetrerend voorwerp of stoepletsel kan een bloeding in de pleuraholte ontstaan
• Spanningspneumothorax: dit wordt gekenmerkt door gestuwde halsvenen, asymmetrie en verplaatsing van de luchtpijp (trachea) naar de niet-aangedane zijde

Question 39

Waarom moet je een open borstwond niet luchtdicht afplakken?

Answer 39

Om te voorkomen dat er een spanningspneumothorax ontstaat

Question 40

Wat kan je gebruiken om een open borstwond af te dekken als je geen steriel gaas hebt?

Answer 40

Plastic folie

Question 41

Een open borstwond moet niet volledig worden dichtgeplakt. Welke zijde hou je open en waarom?

Answer 41

De onderkant, zodat er een ventiel ontstaat. Tijdens het inademen sluit het verband de wond af, tijdens het uitademen kan luchtontsnappen

Question 42

Stelling: bij een diep-zittend voorwerp mag deze niet bewogen / eruit gehaald worden

Answer 42

Juist (evt met rolletjes aan weerszijden)

Question 43

Wat is spanningspneumothorax?

Answer 43

Een spanningspneumothorax is een pneumothorax of klaplong die wordt gecompliceerd door verhoogde druk in de aangedane zijde van de borstkas. Meestal is er ook sprake van een zuigende borstwond. Een spanningspneumothorax kan leiden tot shock en stoornissen in de vitale functies.

Question 44

Waarom wordt specifiek de v. cava superior dichtgedrukt bij een spanningspneumothorax?

Answer 44

Omdat deze een minder stevige wand hebben dan arteriën

Question 45

Waardoor kan obstructieve shock ontstaan?

Answer 45

Door afsluiting van de venen wordt de terugvloed van veneus bloed naar het hart (veneuze return) belemmerd

Question 46

Hoe kan een veneuze return nog verder belemmerd worden?

Answer 46

Door verplaatsing van het mediastinum naar de niet-aangedane zijde. Hierdoor kunnen bloedvaten worden dichtgedrukt. Soms wordt er ook een verplaatsing van de trachea gezien (midline-shift), waarbij de verplaatsing naar de niet-aangedane zijde in de hals zichtbaar + voelbaar is

Question 47

Welke symptomen zijn er bij een spannings-pneumothorax?

Answer 47

de symptomen van een pneumothorax + gestuwde halsvenen en verplaatsing van de luchtpijp (trachea) naar de niet-aangedane zijde. De aangedane zijde blijft omhoog staan en beweegt niet mee tijdens de ademaling

Question 48

Wat is een fladderthorax?

Answer 48

Bij een breuk (fractuur) van twee of meer plaatsen van twee of meer aangrenzende ribben of wanneer rijfracturen een losliggend borstbeen (stermum) veroorzaken. Hierdoor komt een deel van de thoraxwand los te liggen van de rest van de thorax wat zorgt voor instabiliteit

Question 49

Hoe ziet de inspiratie eruit bij een fladderthorax?

Answer 49

bij de inspiratie inspiratoire trekkingen op de plaats van het letsel

Question 50

Hoe ziet de expiratie eruit bij een fladderthorax?

Answer 50

Er wordt niet alleen lucht in de longen gezogen zoals bij normale ademhaling, maar bewegen de gebroken ribben ook naar binnen. Het aangedane stuk beweegt tegenovergesteld t.o.v. andere ribben

Question 51

Wat zijn de symptomen van een fladderthorax?

Answer 51

Er is sprake van een pijnlijke/oppervlakkige ademhaling en asymmetrie (paradoxale ademhaling). Door pijn bij ademhaling en verminderd ademvolume is het slachtoffer dyspnoïsch. Uiteindelijk kan het overgaan tot uitputting en respiratoire insufficiëntie

Question 52

Hoe moet je handelen bij iemand met een fladderthorax?

Answer 52

Bel 112, wees bedacht op obstructieve shock, laat in halfzittende houding zitten (tenzij sprake van shock of bij verdenking op nek-/wervelletsel. Voorkom manipulaties van het gebroken deel. Bij een bewusteloos slachtoffer leg je deze in de rugligging