11: Exposure + kleine letsels

Question 1

Hoe veel procent van de mensen heeft wel eens een bloedneus gehad?

Answer 1

60%. Meestal gaat de bloedneus vanzelf over

Question 2

Wat moet je een slachtoffer met een bloedneus laten doen?

Answer 2

De neusgaten krachtig 1 voor 1 snuiten om het stolsel uit de neus te verwijderen

Question 3

Hoe moet het hoofd geplaatst worden om te voorkomen dat het bloed wordt ingeslikt?

Answer 3

Iets voorover buigen (schrijfhouding)

Question 4

De neus moet 10 minuten worden dichtgeknepen. Waar doe je dit?

Answer 4

Door onder de neusbrug tegen het neusbotje (os nasale) op het zachte deel van de neus te drukken

Question 5

Wanneer moet de huisarts/spoedpost worden gebeld bij een bloedneus

Answer 5

als de bloeding niet stopt, bloed uit de mond blijft lopen of het slachtoffer bloed blijft inslikken

Question 6

Door aangezichtstrauma kan een fractuur van de benige structuren van de neus zijn ontstaan of een luxatie of fractuur van het kraakenige neustussenschot. Wat is er naast pijn, zwelling en een abnormale stand van de neus meestal ook?

Answer 6

Een bloedneus

Question 7

Uit welke organisme ontstaan brandharen?

Answer 7

de eikenprocessierups

Question 8

In welke maanden in NL kan men de behaarde processierups aantreffen?

Answer 8

Mei, juni en juli

Question 9

Brandharen kunnen zich over grote afstand verplaatsen. Ze kunnen gemakkelijk in de huid, ogen of luchtwegen dringen. Welke klachten geeft elke lokatie?

Answer 9

• huidklachten: heftige jeuk, roodheid (verdwijnt <24u), later insectenbeetachtige uitslag
• oogklachten: oogontsteking (conjunctivitis)
• luchtwegklachten: loopneus, keelklachten, hoesten, kortademigheid, slikklachten

Question 10

Hoe handel je bij brandharen?

Answer 10

Verwijder brandharen van de huid met plakband of kleefpleister. Laat de huid of ogen goed spoelen met lauw water. Adviseer om niet te krabben of te wrijven, maar om middelen tegen jeuk te gebruiken. Adviseer het slachtoffer kleding met de brandharen uit te doen en op 60 graden te wassen

Question 11

Wat zijn redenen voor insecten om te steken?

Answer 11

Zelfverdediging, omdat ze zich voeden met menselijk bloed of om eieren te deponeren

Question 12

Wat veroorzaakt jeuk, pijn of zwelling bij een insectensteek?

Answer 12

Het gif (en dus niet de prik zelf!)

Question 13

Stelling: een wesp laat zijn angel in de huid achter

Answer 13

niet waar, een bij doet dit

Question 14

Bij hoeveel steken kunnen er toxische reacties ontstaan (orgaandalen)

Answer 14

> 100

Question 15

0.3 tot 3% van de mensen zijn overgevoelig voor een insectenbeet. Hoe kan dit uitten?

Answer 15

Hevige lokale reactie tot een anafylactische shock

Question 16

Hoe moet je handelen bij een insectenbeet-/steek?

Answer 16

Koel bij pijn, irritatie en jeuk van onder meer insectensteken/-beten. Schraap een aanwezige angel uit met bijvoorbeeld de nagel of stompe kant van een mes of trek de angel met een pincet uit de huid. Verwijder bij een insectensteek in een vinger de ringen van die vinger

Question 17

Wanneer moet je 112 bellen bij en insectenbeet-/steek?

Answer 17

als het in de mond/keel zit

Question 18

Wat moet je doen indien er een insect in het oor zit?

Answer 18

Druppel lauw water of een fysiologische zoutoplossing in het oor

Question 19

Wat moet je doen als er een voorwerp in het oor zit?

Answer 19

houd het hoofd met het getroffen oor naar beneden. beweeg de oorschelp voorzichtig naar voren/achter zodat het voorwerp er spontaan kan uitvallen

Question 20

Wat moet je doen als er een voorwerp in de neus zit?

Answer 20

adviseer het slachtoffer om de neus te snuiten (met het niet-verstopte neusgat dichtgedrukt)

Question 21

Hoe handel je bij jeuk?

Answer 21

Koel voor verlichting van de jeuk (bijv door een brandnetel, een insectenbeet of hitte-uitslag) met koude, natte kompressen of ijs. Voorkom daarbij bevriezing van de huid, bv door ijs in een dunne doek/washand te doen. gebruik eventueel bij hevige jeuk een gel, zalf of crème met menthol, aloë Vera of Calendula. Spoel de huid na contact met Berenklauw met water (en zeep) en voorkom blootstelling van de plek aan UV-licht zodat er geen blaren ontstaan

Question 22

Oogletsels: wat moet je doen als iemand pijn, virusverandering (virusdaling, dubbelzien, lichtfiltsen), afwijkende oogstend, gestoorde oogbewegingen, pupilverschillen, pupilveranderingen en/of verstoorde pupilreacties, lichtschuwheid, misselijkheid of braken heeft?

Answer 22

Huisarts/spoedpost bellen

Question 23

Zuren en logen kunnen ernstige chemische verbranding van het oog veroorzaken. Waarom zijn loogverbrandingen vooral gevaarlijk?

Answer 23

Omdat ze lang en vaak diep doorwerken

Question 24

Hoe moet je handelen bij chemisch trauma aan de ogen?

Answer 24

spoel de ogen en de ruimte onder de oogleden met (kraan) water gedurende 15 min na verbranding of contact met gevaarlijke stoffen. Voorkom dat het niet-aangedane oog wordt besmet. Gebruik bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen een oogspoelfles of oogdouche

Question 25

Wat zijn voorbeelden van een vuiltje in het oog?

Answer 25

ingewaaide zandkorrels, houtdeeltjes, insecten, glassplinters en loszittende haar

Question 26

Wat moet je voorkomen bij een vuiltje in het oog?

Answer 26

Wrijven!

Question 27

Wat moet je doen als het vuiltje op de iris of pupil zit?

Answer 27

Neem contact op met de huisarts/spoedpost

Question 28

Wat moet je doen als er een vuiltje op oogwit/onder ooglid zit?

Answer 28

Veeg het vuiltje met het puntje van een schoon tasje naar de binnenste ooghoek (neuszijde). probeer ander het vuiltje met water te spoelen. Houd het hoofd onder de kraan en kijk in de straal. Probeer met duim/wijsvinger het oog open te houden tijdens het spoelen. Gebruikt lauw water. Neem contact op met de huisarts/spoedpost indien het niet lukt

Question 29

Hoe wordt perforatie van de oogbol veroorzaakt?

Answer 29

Door een scherp voorwerp

Question 30

Wat zijn symptomen van een perforatie?

Answer 30

paniek, rood oog, jeuk of irritatie

Question 31

Wat mag je absoluut niet doen bij perforatie van het oog?

Answer 31

Het voorwerp verwijderen

Question 32

Wat moet je doen bij een perforatie van het oog?

Answer 32

Bescherm het oog met een kapje dat op de oogkas rust, zodanig dat geen enkele druk op het oog wordt uitgeoefend en ga direct naar de SEH

Question 33

Hoe hoogenergetische de inslag in het oog… des te meer/minder klachten er zijn

Answer 33

minder

Question 34

Hoe ontstaat sneeuwblind/lasogen

Answer 34

door overmatige blootstelling van het oog aan UV-strarling. het komt voor na een langdurig verblijf in de felle zon (aan het water / in de sneeuw), na zonnebankgebruik of bij lassen zonder beschermende bril. Tussen de blootstelling en de klachten zit enige tijd (30 minuten - 6 uur)

Question 35

Wat moet je doen bij sneeuwblindheid/lasogen?

Answer 35

adviseer om twee dagen een zonnebril te dragen en niet in de ogen te wrijven. adviseer om geen contactlenzen te dragen. Heftige klachten verdwijnen meestal 12-24u spontaan. Na 48u zijn alle klachten verdwenen

Question 36

Wat kan je doen om een (wrijvings)blaar te voorkomen?

Answer 36

Een (hydrocolloïd) blarenpleister. Deze pleisters moet je niet gebruiken bij langeafstandswandelingen of andere duursporten

Question 37

Waarom moet je een gesloten blaar dicht houden?

Answer 37

Infectiegevaar.
Het geneest vanzelf

Question 38

Wanneer mag je een blaar wel prikken?

Answer 38

Bij kans op scheuren van het blaardak of bij ernstige last

Question 39

Welke blaren mag je NOOIT doorprikken?

Answer 39

brand- en bevriezingsblaren

Question 40

Hoe prik je een wrijvingsblaar?

Answer 40

• werk hygienisch en veilig
• maak de blaar en omgeving schoon met stromend water of ontsmettingsmiddel
• gebruik een steriele blaasprikker (bloed-lancet) of een naald (uit de naaidoos) die ontsmet is met ontsmettingsalcohol
• prik de huid op twee plaatsen door aan de basis van de blaar
• druk met een gaasje de blaas voorzichtig leeg
• zorg dat de gebruikte naald of blarenprikker veilig wordt weggeborgen of weggegooid

Question 41

Hoe dek je blaren af?

Answer 41

met een wondpleister of een (steriel) niet-verkledend kompres en zet dit kompres vast met een strook kleefpleister. Raad het slachtoffer aan om bij infectie contact op te nemen met de HA

Question 42

Wat moet je doen bij een open blaar?

Answer 42

maak de wond schoon en dek deze af met steriel verband of een pleister. Zorg dat het verband ruim over de blaar zit, er geen plooien in zitten en het niet kan schuiven. na een dag kan het verband vervangen worden

Question 43

Moet je een losgeraakte melktand terugzetten?

Answer 43

Nee, er groeit vanzelf een nieuwe tand

Question 44

Hoe moet je handelen bij een losse tand (naast dat je zsm naar de tandarts gaat)?

Answer 44

Zoek de tand en pak de tand bij het witte gedeelte (raak de wortel niet aan). Plaats eventueel, na kort schoonspoelen met melk, een losgeraakte tand z.s.m. terug. De tand blijft het beste op zijn plaats met de tanden op elkaar en eventueel daartussen een zakdoekje of kompres. Is er geen melk, dan moet het slachtoffer bij zichtbare vervuiling de tand voorzichtig schoonlikken/zuigen. Bewaar een niet-teruggeplaatste tand in plastic huishoudfolie, ORS of (half)volle melk

Question 45

Hoe bewaar je een afgebroken stukje tand?

Answer 45

in plastic huishoudfolie, ORS of (half)volle melk

Question 46

Welke slang in Nederland is giftig?

Answer 46

de adder (Vipera berus)

Question 47

Waar en wanneer komt de adder het meest voor?

Answer 47

Rondom de Veluwe en in Drenthe, en is het meest actief in de zomer

Question 48

Waar komen slangenbeten vooral voor?

Answer 48

dierentuinen, onderzoeksinstituten en bij particulieren die slangen houden

Question 49

Hoe feller de kleur en hoe opvallender de tekening, des te … is de slang

Answer 49

giftiger

Question 50

Wat zijn klachten van een slangenbeet?

Answer 50

Angst, paniek, misselijkheid, braken, verhoogde hartfrequentie en duizeligheid. Lokale klachten zijn giftandafdrukken, extreme pijn, oedeem en roodheid

Question 51

Hoe lang blijft slangengif nog giftig?

Answer 51

zeer lang! ook kunnen ze enige uren na dood reflexmatig bijten

Question 52

Wat kan je doen bij een slangenbeet?

Answer 52

Verleen alleen hulp i.o.m. meldkamercentralist, verwijder ringen/knellende armbanden, beperk lichamelijke activiteit om snelle verspreiding te voorkomen, met voorkeur zittende/liggende houding

Question 53

Wat moet je vooral NIET doen bij een slangenbeet?

Answer 53

Leg geen tourniquet aan, snij het gif niet uit de wond, zuig de wond niet uit, koel niet met ijs, geen alcohol/koffie/thee

Question 54

Hoe moet je handelen bij steken van zeedieren (kwallen/pietermannen)?

Answer 54

Schraap eerst aanwezige netelcellen weg (botte kant mes) of gebruik pincet om de netelcellen of eventuele reststekels (Pieterman) te verwijderen. Dompel bij pijnlijke steken van zeedieren het getroffen lichaamsdeel onder in heet water, zo heet als verdragen kan worden. Gebruik geen azijn bij steken van kwallen die voorkomen aan de NL-kust. Koel tegen de pijn met colapacks of zeewater wanneer geen heet water beschikbaar is. Koel niet met zoet water

Question 55

Hoe moet je handelen bij een splinter?

Answer 55

Renig de wond en de omgeving ervan voorzichtig met water. Probeer de splinter met een steriele pincet in de lengterichting uit de huid te trekken. Pak de splinter met de pincet zo dicht mogelijk op de huid vast. Spoel de wond schoon met lauw, stromend drinkwater. Als er geen water bij de hand is, mag je ook een niet-kleurend, waterig ontsmettingsmiddel gebruiken. Droog de omgeving van de wond met een schone doel. Dek de wond eventueel af met een pleister. Neem contact op met de huisarts of de spoedpost van de huisartsen als je de splinter er niet uit kan krijgen

Question 56

Waar kan je tekens vinden?

Answer 56

Teken leven in vochtige gebieden in struiken en grassen. Ze bevinden zich op het uiteinde van bladeren of grassen tot ongeveer 1.50m hoogte en kunnen niet springen of vliegen

Ze zijn m.n. actief van maart-november (>7 graden).

Question 57

Welke groep heeft risico voor een tekenbeet?

Answer 57

Kinderen van 5-14 jaar en mensen die vaak of langdurig in natuurgebieden verblijven, zoals kampeerders, recreanten en bosarbeiders

Question 58

Waar hechten teken zich?

Answer 58

Op warme, vochtige plekken (oksels, knieholtes, bilspleet, hoofd, achter de oren)

Question 59

Waar zijn tekenen besmet mee waardoor ze de ziekte van Lyme kunnen overdragen?

Answer 59

Borrelia burgdorferi

Question 60

Hoeveel % van de teken in NL zijn besmet?

Answer 60

20%

Question 61

Hoe veel % van de tekenbeten leidt tot de ziekte van Lyme?

Answer 61

2-3%

Question 62

Overdracht van Borrelia burgoderferi kan snel na de beet plaatsvinden, maar na hoeveel uur na de hechting is de kans groter?

Answer 62

36-48 uur

Question 63

Hoe moet je handelen bij een tekenbeet?

Answer 63

Verwijder teken z.s.m. uit de huid. Gebruik geen alcohol/jodium voordat de teek verwijderd is. Gebruik een puntig pincet zonder ribbels. De teek wordt recht uit de huid gehaald. Vermijd leegknijpen van de teek. Reinig na verwijderen van de teek de huid met 70% alcohol (evt jodium).
Adviseer om de datum/plaats te noteren

Question 64

Adviseer het slachtoffer na een tekenbeet contact op te nemen met de huisarts:
- bij jeuk over het hele lichaam
- als het niet lukt om een teek te verwijderen
- als een teek waarschijnlijk al 24u op de huid vast heeft gezeten
- asl in de buurt van een tekenbeet binnen enkele dagen tot drie maanden een rode, gelige of blauwde vlek of ring (erythema migrant) ontstaat die binnen enkele dagen groter wordt
- als binnen 3 maanden na een tekenbeet een grieperig gevoel met koorts, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid ontstaat
- bij dubbel zien of een scheef gezicht
- bij pijn, tintelingen of minder kracht in arm of been
- bij huid-, hart- of gewrichtsklachten

Answer 64

Okkiii