11: Exposure + Letsels aan bewegingsapparaat Flashcards

1
Q

Wat is het meest voorkomende botletsel in de eerst hulp?

A

Fractuur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hoe kan een fractuur ontstaan?

A

Door een op het lichaam ingewerkte kracht zoals trauma, maar ook door indirect trauma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is een open fractuur?

A

Dan is het bordeel zodanig verplaatst dat het door de huid steekt, wordt ook wel gecompliceerde fractuur genoemd (gezien groot letsel omringend weefsel en verhoogde kans infectie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Een voorbeeld van een fractuur die bij minder ernstig geweld ontstaat is een pathologische fractuur. wat is dit?

A

Een fractuur die ontstaan is na een gering trauma omdat het bot ernstig verzwakt is door onderliggende ziektes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat zijn stressfracturen?

A

Deze ontstaan door herhaalde extreme belasting

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Een fractuur van een middenvoetsbeentje ontstaat door het vele marcheren in het leger (vorm van stress-fractuur). Hoe heet deze fractuur ook wel?

A

Marsfractuur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Op welke plaats komen fracturen and e algemene populatie het meest voor?

A

Pols, hand- en vingerfracturen
(daarna onderbeen)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat zijn oorzaken/redenen dat fracturen vaker bij oudere mensen voorkomen?

A

Ze zijn vaak slechter ter been waardoor ze frequenter vallen en er is vaak sprake van osteoporose.
Hierdoor komen pols- of heupfracturen en inzakkingsfracturen van de wervel relatief vaak voor bij ouderen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Waar worden fracturen door gekenmerkt?

A

Hevige pijn, drukpijn en asdrukpijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is drukpijn

A

Pijn eter plaatse van de plek waar druk wordt uitgeoefend

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is asdrukpijn

A

Door het bot bij de uiteinden te pakken en deze over de lengteas voorzichtig naar elkaar toe te drukken (wordt alleen gedaan als er geen duidelijke standsafwijking/verwonding zichtbaar is)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe kan men een fractuur uitwendig herkennen?

A

Doordat het aangedane lichaamsdeel een afwijkende stand vertoont en gezwollen is door de bloeduitstorting

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat is crediteren?

A

Soms hoort men de bordelen tegen elkaar aanwrijven wanneer ze over elkaar bewegen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hoe kan je een heupfractuur herkennen?

A

Het aangedane been is vaak verkort t.o.v. gezonde been en het been ligt in exorotatie (voet naar buiten)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Bij een fractuur met veel bloedverlies kan men in … shock raken

A

hypovolemische (m.n. femurschacht en bekken)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat zijn de drie vormen van direct trauma?

A

Pareerfractuur, comminutieve fractuur en penetrerende verwondingen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat zijn de vijf vormen van indirect trauma?

A

Avulsiefractuur, compressiefractuur, angulatiefractuur, torsiefractuur en greenstickfractuur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat is parkeerfractuur?

A

Een dwarse fractuur t.g.v. een kleine kracht die inwerkt op een klein gebied (klassiek is een trap tegen scheenbeen of onderarm met een fractuur van respectievelijk tibia of ulna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat is een comminutieve fractuur?

A

Na een grote krachtinwerking op een groot gebied waardoor het bot verbrijzelt en veel schade kan veroorzaken aan omringend weefsel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat zijn penetrerende verwondingen?

A

Schotwonden die het bot kunnen breken en bij zeer hoge snelheid zelfs verbrijzelen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat is een avulsiefractuur?

A

Een stuk bot breekt af omdat een pees of ligamen het met grote kracht als het warre eraf scheurt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat is een compressiefractuur?

A

Door druk in de lengte kan het bot splijten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat is een angulatiefractuur?

A

Bij een dwarse kracht buigt het bot waardoor aan de ene kant het bot samengedrukt wordt en aan de buitenkant het bot onder trekspanning komt te staan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat is een torsiefractuur?

A

Door draaien van het bot ontstaat een fractuur vergelijkbaar met een spiraal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Wat is een greenstickfractuur?

A

Komt alleen voor bij kinderen. Het betreft vaak de pols. He tot is nog zo soepel dat het breekt als een twijgje. Dat wil zeggen dat het niet geheel doorbreekt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Bij een fractuur kunnen vetdeeltjes uit het beenmerg vrijkomen en in de circulatie terecht komen. Hoe wordt dit genoemd?

A

Vetembolieën (m.n. berucht bij femur- en bekkenfractuur)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Waarom zijn vetembolieën problematisch?

A

Omdat als ze in de longen en hersenen terecht komen ze ademhaling-problemen of een CVA kunnen veroorzaken

28
Q

Als bot breekt ontstaan scherpe randen die omliggende structuren (zenuwen/vaten) kunnen beschadigen en evt zelfs nabij gelegen organen. Bij welk type fracturen moet men hier rekening mee houden?

A

Romp- en bekkenverwondingen

29
Q

Welke (klinische) symptomen ontstaan bij schade aan het omliggend weefsel door een fractuur?

A

bloeduitstortingen, oedeemvorming en tractie van het bot zelf

30
Q

Waarom is het belangrijk om als eerste hulpverlener het slachtoffer te behandelen alsof er sprake is van een ‘ernstige’ diagnose?

A

Omdat alle letsels van het bewegingsapparaat lijken op elkaar aangezien er vrijwel altijs sprake is van pijn, drukpijn en zwelling, en er op straat niet te bepalen of en welk lichaamsdeel gebroken is (of kneuzing)

31
Q

Hoe moet je handelen bij een fractuur?

A

Beweeg de fractuur zo min mogelijk. Kleding laat je vooral aan, schoenen of laarzen werken heel goed als spalk. De aangedane extremiteit kan je ook stabiliseren door aan weerszijde van de aangedane extremiteit een stevig opgerolde jas, kussen of deken aan te brengen. Hierdoor wordt manipulatie van de aangedane extremiteit beperkt. Voor fracturen aan de armen kan je het slachtoffer de arm zal laten ondersteunen of een mitella/brede das aanleggen. Slachtoffers met fracturen aan handen, polsen, armen, sleutelbeen en enkel kunnen zelf naar de SEH

32
Q

Wanneer bel je wel een ambulance (bij fracturen?)

A

Fracturen aan onder- en bovenbenen en bekken

33
Q

Wat is belangrijker? Koeling of immobilisatie?

A

Immobilisatie

34
Q

Als extremiteiten met de fractuur bleek en koud wordt, waar is dan zeer waarschijnlijk sprake van?

A

vascllarisatie stoornis

35
Q

Waar is sprake van bij tintelingen, dof gevoel of sensibiliteitsverlies?

A

Beknelde zenuw (cruris fractuur)

36
Q

Wat kan ontstaan als in het onderbeen zowel de tibia als de fibula gebroken zijn?

A

Compartiment syndroom. Door de bloeding in de loges van het onderbeen is de vascularisatie van het been bedreigd en worden zenuwen bekneld. Dit wordt m.n. gekenmerkt door zeer veel pijn en kan gepaard gaan met functieverlies en sensibiliteitsstoornissen (indicatie: acute operatie)

37
Q

In welke twee groepen kunne gewrichtsletsels worden onderverdeeld?

A

Ontwrichtingen (luxaties) en verstuikingen (distorsies)

38
Q

Wat zijn distorsies (verstuikingen)? Wat is hydropa en hemarthros?

A

Letsels waarbij het gewrichtskapsel is overdekt als gevolg van een trauma. Bij een flinke distorsie uit zich dit soms door hydropa (vocht in gewicht) bijv na verdraaiing van de knie. Bij een ernstige verrekking kunnen de ligamenten in het gewricht scheuren waardoor er hemarthros (bloed in het gewricht) ontstaat

39
Q

Wat zijn luxaties?

A

Ontwrichtingen, hierbij is het contact/glijmechanisme tussen twee bosoppervlakten verbroken (schouder uit de kom)

40
Q

Waar komen luxaties het vaakst voor?

A

Kan in principe bij elk gewricht, maar m.n. schouders, vingers en tenen

41
Q

Waar kan een intra-artriculair fractuur in een gewricht toe leiden?

A

Hemarthros

42
Q

Wat zijn symptomen van distorsie?

A

Er treedt gelijk pijn op, meestal gepaard gaande met zwelling

43
Q

Stelling: differentiatie tussen ene fractuur en distorsie is makkelijk te herkennen door de stand van de botten

A

Nope het is moeilijk te onderscheiden

44
Q

Wat is de meest voorkomende distorsie?

A

Inversietrauma van de enkel, dan klapt de voet naar binnen en worden de laterale enkelbanden overrekt

45
Q

Wat is versie traumata?

A

hierbij klapt de enkel naar binnen. Dit komt minder vaak voor omdat de enkelbanden aan de mediale zijde steviger zijn en het gewricht hier minder speling heeft

46
Q

Waar wordt Ottawa Enkel Rules (OAR) voor gebruikt?

A

Daarmee kan worden beoordeeld of er een indicatie bestaat voor het maken van een röntgenfoto van de enkel en/of voet.

47
Q

Wanneer er er volgens de OAR indicatie voor röntgen diagnostiek

A

Indien slachtoffer pijn aangeeft in de regio van de malleoli en/of middenvoet en:
- pijn bij palpatie van de achterzijde van de onderste 6 cm van de laterale malleolus; of
- pijn bij palpatie van de achterzijde van de onderste 6 cm van de mediale malleolus; of
- pijn bij palpatie van de basis van het os metatarsale V; of
- pijn bij palpatie van hot os navicular; of
- onvermogen om direct na trauma > 4 stappen te belasten
- er is een vermoeden van een enkelfractuur bij een positieve OAR

48
Q

Hoe kan je een luxatie herkennen?

A

Bij een luxatie staat het gewricht in een abnormale stand, dit is meestal goe te zien. Verder is het gewricht neit te bewegen en voelt de gewrichtskom leeg aan. Een luxatie is zeer pijnlijk. Het slachtoffer durft vaak het gewricht totaal niet te bewegen. Bij een luxatie van de schouder is er vaak een bult aan de voorzijde schuin onder de schouder te zien en is de ‘groeve van Mohrenheim’ verstreken

49
Q

Hoe moet je handelen bij een distorsie?

A

Pas de RICE-methode toe. Handel bij de minste twijfel naar een fractuur en stuur door naar de SEH

50
Q

Wat is de RICE-methode?

A

De basis voor de behandeling van weke-dekenletsel (spieren, pezen, ligamenten), staat voor Rust, Ijs, Compressie en Elevatie

51
Q

Waar staat de ‘R’ voor bij RICE?

A

Rust: vermijd activiteiten waarbij de enkel en het beschadigde weefsel worden belast

52
Q

Waar staat de ‘I’ voor bij RICE?

A

Ijs: koel gedurende 10-20 minuten met koud water of een colapack of ijs (niet direct op de huid) op het aangedane lichaamsdeel. Dit kan in de eerste 24u na het drama 4-5x herhaald worden

53
Q

Waar staat de ‘C’ voor bij RICE?

A

Compressie: leg een drukverband aan

54
Q

Waar staat de ‘E’ voor bij RICE?

A

Elevatie: leg het lichaamsdeel hoog, bij de armen d.m.v. mitella/brede das om hematoomvorming en zwelling te voorkomen

55
Q

Hoe handel je bij een luxatie?

A

Probeer zo min mogelijk aan het gewricht te komen. Geen indien slachtoffer zelf niet kan ondersteunen steun door bijvoorbeeld brede das/mitella. Stuur door naar SEH. Het wordt niet aangeraden het fractuur zelf recht te zetten, echter in sommige gevallen kan dit redden zijn van het onderbeen.

bij een luxatie fractuur van het onderbeen/enkel die gediplomeerd staat en vasculaire occlusie geeft (witte voet) is het in lijn brengen d.m.v. tractie soms reddend

56
Q

Bij spieren kunnen er krampen, contusies en scheuren optreden. Wat moet je doen bij een spierkramp?

A

het slachtoffer de aangedane spier laten rekken of de spier in antagonerende richting duwen (als hulpverlener)

57
Q

Waar worden contusies door gekenmerkt?

A

Net als andere weke delen, door zwelling, bloeduitstorting en pijn. Is te behandelen met RICE

58
Q

Wat kan er ontstaan bij extreme renbelastingen zoals springen en springen?

A

Scheuren van spierfacie of omringende aanhechtingen

59
Q

Welke spier staat berucht om spierscheuren?

A

Kuitspier (m. gastrocnemicus / m. soleus), ook wel zweepslag genoemd

60
Q

Welke spieren scheuren vaak bij sprinters?

A

Hamstrings of quadriceps

61
Q

Hoe behandel je spierscheuren?

A

RICE-methode

62
Q

Een pees kan afscheuren van zijn aanhechtingsplaats op het bot. Hoe kan men dit herkennen?

A

Doordat de bijbehorende spier niet meer functioneert.
Bijvoorbeeld bij achillespeesruptuur kan je de voet niet meer naar beneden duwen (plantairflexie). Vaak voelt slachtoffer iets knappen en zit er zit een kuiltje op de plek waar de pees normaliter zit

63
Q

Wat zie je vaak bij een patellapeesruptuur?

A

hoogstand van de paella en het been kan niet meer in gestrekte stand worden opgetild

64
Q

Waar kan een val op de schouder tot leiden (in kader van pezen)?

A

Gescheurde pees van de rotatormanchet, wordt snel over het hoofd gezien / geduid als contusie

65
Q

Waar moet je bij snijwonden ook altijd aan denken?

A

Pees- en bandenletsel (wordt snel over het hoofd gezien)

66
Q

Waarom moet het slachtoffer naar SEH gaan indien er vermoeden is van peesletsel?

A

Omdat het mogelijk geopereerd moet worden

67
Q

Wat zijn alarmerende symptomen?

A

functiebeperking van spier/gewricht en veel zwelling (want het is veel doorbloed dus meer bloeding!)