6.4 stress en ondervoeding

Question 1

wat is het intermediaire metabolisme?

Answer 1

alle reacties die betrokken zijn bij het opslaan van energie en het gebruik van de energie bij cellulaire processen

Question 2

wat is de grootste energiebron van de mensen?

Answer 2

1. vetweefsel

2. spiermassa

Question 3

wat is de belangrijkste energiebron vlak nadat je hebt gegeten?

Answer 3

voedsel wat je op hebt genomen

Question 4

wat gebeurd er met de door de darm opgenomen voedingsstoffen?

Answer 4

glucose gaat naar

• de lever waar het word omgezet tot glycogeen
• de hersenen
• de spieren waar het wordt omgezet tot glycogeen
• vetweefsel waar het wordt opgeslagen als TG

aminozuren gaan naar de spieren waar eiwit synthese plaatsvindt

vetten wordt opgeslagen in de spieren en in vetweefsel als TG

Question 5

wat is de anabole toestand?

Answer 5

dit is direct na een maaltijd.

metabolische reacties leiden tot de opslag van energie
anabole reacties zijn erop gericht energiereserves van het lichaam te behouden

netto toename lean body mass en vetweefsel

Question 6

wat zijn 4 anabole reacties?

Answer 6

aminozuren–> eiwitten (eiwit synthese)

koolhydraat–> glycogeen (glycogenese)

vetzuren–> triglyceride (vet synthese)

koolhydraten–> triglyceriden (liponeogenese)

Question 7

wat is de catabole toestand?

Answer 7

biochemische reacties die leiden tot het vrijkomen van energie. de reacties putten de energievoorraden uit

lean body mass en vetweefsel nemen af

Question 8

wat zijn 4 katabole reacties?

Answer 8

eiwitten–> aminozuren (proteolyse)

aminozuren–> glucose (gluconeogenese)

glycogeen–> glucose (glycogenolyse)

triglyceride–> vetzuren (lipolyse)

Question 9

waartoe leiden de katabole reacties?

Answer 9

tot het vormen van glucose en vetzuren. dit zijn substraten die gemakkelijk geoxigeneerd kunnen worden om energie vrij te maken

lichaamsvoorraden van glycogeen, eiwit en vet worden nu minder

Question 10

wat is de katabolische sequentie?

Answer 10

een paar uur na de maaltijd gaat de lever glycogeen omzetten naar glucose (glycogenolyse) en aminozuren uit spierweefsel gebruiken voor de gluconeogenese . glucose gaat dan naar CNS

triglyderide uit vetweefsel worden omgezet tot vetzuren. deze kunnen direct naar NON-CNS of naar de lever waar ze worden geoxigeneerd tot ketenen. ketonen zijn brandstof voor zowel CNS als NON-CNS

bij de afbraak van triglyceride komt ook glycerol vrij. bij de glycogenolyse komt lactaat vrij. dit zijn substraten voor de gluconeogenese

Question 11

wat is het belangrijkste hormoon van de anabole reactie en wat doet het?

Answer 11

insuline

• stimuleert de opname van glucose in cellen
• stimuleert eiwit synthese
• stimuleert lipogenese (synthese TG)
• remt glycogenolyse
• remt lipolyse
• remt proteolyse
• het onderhoud en herstelt de lean body mass en slaat overtollig energie op als vet

Question 12

wat is het belangrijkste hormoon van de katabole reactie? wat doet het?

Answer 12

glucagon

• glycogenolyse
• lipolyse
• proteolyse
• ketogenese

energie wordt uit de voorraden gehaald. glucose wordt vrijgezet

Question 13

wat zijn andere hormonen die betrokken zijn bij katabolisme?

Answer 13

(nor)adrenaline
cortisol
groei hormoon
thyroid hormoon

ze heten ook wel contraregulerende hormonen want ze werken de werking van insuline tegen

Question 14

wat zijn cortisol en catecholaminen (adrenaline en noradrenaline) nog meer naast contra-regulerende hormonen?

Answer 14

stress hormonen

Question 15

uit welke 2 delen bestaat de bijnier?

Answer 15

het buitenste deel: cortex

binnenste deel: medulla

Question 16

wat maakt de cortex van de bijnier van buiten naar binnen?

Answer 16

buitenste laag: mineralcorticoiden bijv aldosteron

middelste laag: glucocorticoiden bijv cortisol

binnenste laag: sex hormonen bijv testosteron

Question 17

wat maakt de medulla van de bijnier?

Answer 17

cathecholaminen: noradrenaline en adrenaline

Question 18

door wat wordt de cortisol productie gecontroleerd?

Answer 18

door ACTH:

de hypothalamus zorgt voor CRF/ CRH.

dit stimuleert de voorkwab van de hypofyse waardoor ACTH wordt geproduceerd

ACTH stimuleert de bijnierschors/-cortex. er wordt nu cortisol gemaakt

teveel cortisol zorgt er weer voor dat de hypothalamus minder CRF gaat afgeven

Question 19

wat doet cortisol?

Answer 19

verhoogd BD

zorgt voor afbraak eiwitten zodat aminozuren vrijkomen

zorgt voor afbraak TG in vetweefsel waardoor glycerol en vrije vetzuren vrijkomen

aminozuren en glycerol zijn substraat voor gluconeogenese–> bloed glucose stijgt

vrije vetzuren worden gebruikt als energiebron

het stimuleert dus de afbraak van eiwitten en vetten om de glucose spiegel op peil te houden en het mobiliseert vrije vetzuren als brandstof voor spieren en andere organen

Question 20

hoe verloopt de cortisol spiegel gedurende de dag?

Answer 20

de cortisol spiegel stijgt gedurende de dag en bereikt zijn piek om 8 uur ‘s ochtends waarna het omlaag gaat. het is het laagst om 12 uur ‘s nachts

Question 21

waarvan is de feedback van cortisol op de hypothalamus afhankelijk?

Answer 21

dag- nachtritme en stress

Question 22

wat gebeurd er bij een stress prikkel?

Answer 22

catecholaminen en glucocorticoiden worden afgegeven aan het bloed
gebeurd door reacties waarbij het autonoom zenuwstelsel een rol speelt:
- adrenaline secretie uit bijniermerg neemt toe
- afgifte ACTH uit hypofyse voorkwab gestimuleerd–> cortisol

het zorgt voor een afname van de energie voorraad (spier- en vetmassa) van het lichaam

Question 23

wat is homeostase?

Answer 23

het vermogen van het lichaam om het interne milieu constant te houden ondanks de veranderingen in de omgeving

Question 24

wat is stress?

Answer 24

elke lichamelijke verandering die de homeostase dreigt te verstoren

Question 25

wat zijn 5 voorbeelden van stress?

Answer 25

verwondingen
infecties
septische shock
hartinfarct
chirurgische ingrepen

Question 26

wat is het doel van de stress response?

Answer 26

bij de stress response wordt er dus catecholamines en glucocorticoiden afgegeven aan het bloed

dit is een manier van het lichaam om genoeg energie uit de energiedepots (vet, spier, glycogeen) te mobiliseren en de HF en BD te verhogen

zo is er voldoende brandstof voor de fight or flight reactie beschikbaar om de oorzaak van de stress te bestrijden en te elimineren

Question 27

hoe eindigt een stress hormoon?

Answer 27

als het lichaam de oorzaak van de stress kan elimineren zal de afgifte van stress hormonen dalen en de homeostase herstellen. de energiedepots worden aangevuld, de HF en BD zullen normaal worden

het lichaam komt weer in anabole toestand

Question 28

wat gebeurd er als een stress reactie blijft bestaan?

Answer 28

stress uitlokkende factor kan blijven bestaan bij bijv infectie, sepsis, trauma

de hoge cortisol en catecholamine spiegels kunnen ervoor zorgen dat zowel de spier- als vetmassa afnemen

herstel van de PT kan door het verlies van spier- en vetmassa bemoeilijkt of zelfs onmogelijk worden

het lichaam gaat dus verzwakken door de hoge cortisol en adrenaline spiegels

Question 29

wat gebeurd er bij langdurig vasten?

Answer 29

dit is ook een chronische stress prikkel

de stress hormonen zullen verhogen: glucagon, cortisol, adrenaline, groeihormoon

Question 30

wat is het gevolg op het intermediair metabolisme van langdurig vasten?

Answer 30

vrije vetzuren en ketonlichamen als belangrijkste energiebron van het lichaam fungeren

dit doet het lichaam om verdere afbraak van spieren (eiwitten) te voorkomen

Question 31

er zijn verschillende fasen tijdens vasten. wat gebeurd er bij de fed state (0-4 uur na een maaltijd)

Answer 31

belangrijkste brandstof: glucose

insuline stijgt:

• glucose opname stijgt
• glycogeen stijgt
• TG synthese stijgt
• eiwit synthese stijgt

Question 32

er zijn verschillende fasen tijdens vasten. wat gebeurd er bij de fasted state (4-12 uur na een maaltijd)?

Answer 32

belangrijkste brandstof hersenen: glucose
belangrijkste brandstof spieren en lever: vrije vetzuren

glucagon stijgt en NA:

• glycogenolyse
• lipolyse
• insuline daalt

Question 33

er zijn verschillende fasen tijdens vasten. wat gebeurd er bij de early starved state (12 uur- 16 dagen na een maaltijd)?

Answer 33

hersenen belangrijkste brandstof: glucose + ketonlichamen

lever: vrije vetzuren
spier: vrije vetzuren en ketonlichamen

glucagon en NA stijgen:

• lipolyse
• ketogenese

cortisol stijgt

• afbraak spiereiwit
• aminozuren voor gluconeogenese

Question 34

er zijn verschillende fasen tijdens vasten. wat gebeurd er bij de late starved state (> 16 dagen na een maaltijd)

Answer 34

belangrijkste brandstof hersenen: ketonlichamen en wat glycose
spier: vetzuren

Glucagon en NA blijven hoog

Question 35

wat is gevolg van langdurig vasten op organen?

Answer 35

het leidt tot uitputting van alle energievoorraden wat leidt tot het verlies van een goede werking van alle organen die een vitale functie hebben–> de dood