5. Persoonlijke Beschermingsmiddelen

Question 1

PBM: definitie + waarom

5.1

Answer 1

Definitie: Persoonlijke beschermingsmiddelen en bijbehorende aanvullingen worden door werknemer gedragen met als doel om hem te beschermen tegen risico’s voor de veiligheid of gezondheid op werk

PBMs nemen risico’s niet weg maar kunnen gevolgen ervan beperken! -> daarom laatste stap arbeidshygiënische strategie

waarom: niet alle gevaren en risico’s kunnen weggenomen worden. Er worden daarom maatregelen genomen (zoals afscherming via kap), maar extra bescherming met PBM helpt ongelukken voorkomen

Question 2

PBM’s: eisen

5.1

Answer 2

Eisen
* sterk en betrouwbaar
* getest
* CE markering
* doeltreffend -> voor ieder risico een PBM
* ergonomisch
* gebruiksaanwijzing in begrijpelijk Nederlands
* gebruiksaanwijzing vermeld voor welke handelingen ze gebruikt mogen worden

Eisen werkgever/nemer
* werkgever verplicht om goede PBM’s inclusief instructie beschikbaar te stellen
* werknemer verplicht om PBMs te dragen als werk dat eist
* PBMs verplichting ook vermeld in werkvergunning

Question 3

PBMs: algemeen gebruik

5.1

Answer 3

Als gebruiker moet je PBM:
* juist gebruiken
* regelmatig controleren
* goed onderhouden / reinigen volgens instructie
* goed beheren (door bijv magazijn beheerder)
* veilig en zorgvuldig opslaan

Question 4

PBM: beschermende kleding - soorten

5.1

Answer 4

Algemene beschermende kleding = Overal: algemene bescherming tegen bevuiling, regen en slechte zichtbaarheid

Speciale beschermende kleding = overal bestand tegen speciale gevaren zoals lassen, slijpen, chemicaliën, kou, straling of brand (bijv vlamvertragende kleding of chemicaliën bestendige kleding)

….

Signaalkleding: voor goede zichtbaarheid

Wegwerpkleding: voor werken met gevaarlijke stoffen (radioactief of asbest)

Antistatische kleding: voor werk in een omgeving met explosiegevaar

Doorwerkkleding en isolerend ondergoed: voor werk bij lage temperaturen

Question 5

PBMs: beschermende kleding - gebruik

5.1

Answer 5

• kleding moet goed passen
• mogen geen loshangende knopen, afgescheurde zakken en mouwen aan zitten
• vuile kleding moet tijdig gewassen of vervangen worden
• kapotte kleding moet tijdig hersteld worden
• bij werk met bewegende onderdelen moet de kleding gesloten gedragen worden

Question 6

PBM: hoofd: wat + waarvoor + hoe gebruiken

5.2

Answer 6

wat: veiligheidshelm van plastic (metaal verboden wegens elektrocutie)

waarvoor: bescherming van hoofd tegen klappen en scherpe en harde voorwerpen (helm vangt schok op en verdeelt de schok over het hoofd)

hoe:
* binnenwerk moet goed worden afgesteld
* Helm wordt vervangen zodra hij klap heeft opgevangen, is gevallen of is beschadigd
* Helm wordt vervangen na houdbaarheidsdatum

Question 7

PBM’s: handen

5.2

Answer 7

wat: handschoenen

waarvoor:
* beschermend tegen scherpe voorwerpen (snijbestendige handschoenen)
* beschermend tegen hitte, kou, straling, gevaarlijke stoffen, elektrische stroom

hoe:
* kies juiste materiaal voor activiteit (geen leer of kunststof bij chemicaliën)
* kies denkingraad: enkel hand, pols of hele arm
* kies nauwsluitende handschoenen bij werkzaamheden met draaiende machines

Question 8

PBM’s: voeten

5.2

Answer 8

wat: schoenen en laarzen, bevat o.a.:
* een verstevigde neus om tenen te beschermen
* een verstevigde tussenzool om voetzool te beschermen
* een anti-slipzool met voorgeschreven profieldiepte, bestand tegen olie en chemische stoffen
* antistatische eigenschappen

beschermingsgraad veiligheidsschoenen aangegeven door code S1, S2, S3

waarvoor: gevaren zoals
* vallen van voorwerpen
* trappen in scherpen voorwerpen
* gevaarlijke stoffen
* uitglijden
* oplading van statische elektriciteit

hoe:
* kies juiste schoen voor activiteit
* draag een veiligheidslaars in omgeving waar water én gevaarlijke stoffen aanwezig zijn

Question 9

PBM: oogbescherming - welke activiteiten

5.3

Answer 9

activiteiten:
* slijpen, lassen, branden,
* hakken en boren,
* werken met vloeistoffen (corrosief, irriterend en schadelijk)
* warmte, licht, straling: ultraviolet licht (UV) en infrarood licht (IR)

normale bril is niet voldoende!

Question 10

PBM: oogbescherming - veiligheidsbril: waarvoor en wat

5.3

Answer 10

waarvoor = solid
* bescherming tegen rondvliegende harde scherpe deeltjes
* werk in (petro)chemische industrie en metaalwerkplaats

wat:
* montuur dat ontbrandbaar is en speciale zijkapjes heeft
* glazen zijn van gehard glas of kunststof - als ze breken blijft glas in montuur zitten

Question 11

PBM: oogbescherming - ruimzichtbril: waarvoor en wat

5.3

Answer 11

waarvoor = solid + liquid + gas
* bescherming in stoffige omgeving bij bijv. slijpen of boren
* bescherming tegen vloeistoffen: bij zuren en logen (enkel ogen beschermd, niet de huid)

wat:
* montuur met elastiche band - sluit aan op gezicht (vloeistoffen kunnen er niet langs komen)
* ventilatieopening aan bovenkant en beschermende folie beschermt tegen beslaan van bril

Question 12

PBM: oogbescherming - gelaatscherm: waarvoor en wat

5.3

Answer 12

waarvoor
* bescherming hele gezicht tegen stof en vloeistoffen
* kan op helm geklikt worden
* verplicht bij werken met zuren en hogedrukreiniging

waarvoor niet
* geen bescherming tegen dampen, gassen en stoffen die van onder komen

wat:
* doorzichtige kappen van polycarbonaat (verfspuiten, hoge druk reiniging, chemicalien) -> spatgevaar
* doorzichtige kappen van metaalgaas (werkzaamheden met motorzaag, bosmaaier en bosbouwwerk)

Question 13

PBMs: oogbescherming - lasbrillen en kappen

5.3

Answer 13

waarvoor
bescherming tegen straling en fel licht dat vrij komt
* lasbril: autogeen lassen (= lassen met gas)
* lasbril: afbikken en slijpen (ook bescherming tegen rondvliegende deeltjes)
* laskap: elektrisch lassen (bescherming tegen UV ! en rondvliegende deeltjes)

waarvoor niet
* lasbril: elektrisch lassen (beschermt niet tegen UV)

wat
* brillen en kappen met extra donker glas

Question 14

PBMs: gehoorbescherming - wanneer schade + meten + wanneer bescherming

5.4

Answer 14

wanneer schade: regelmatig blootstelling aan volume van 80 dB(A) of meer, gemeten als geluidsdruk bij oor

meten: meter van elkaar af staan zonder dat je kan liplezen. Als je elkaar bij spreekvolume niet verstaat is het te luid

wanneer bescherming
* werkgever verplicht gehoorbescherming uitdelen bij 80 dB(A)
* werknemer verplicht gehoorbescherming dragen bij 85 dB(A)

Question 15

PBM: gehoorbescherming - soorten

5.4

Answer 15

niet: normale watten

gele oorwatten: ~ 10 dB(A) - tot max 90 dB(A)
* zetten uit in je oor
* moeten schoon gedragen worden, anders kans op infectie
* eenmalig gebruik, dan weggooien

oordoppen: ~ 10-15 dB(A)
* kunststof staafjes vast aan beugel

oorpluggen: ~ 10-15 dB(A) hoge tonen
* gele kunststof staafjes vast een touwtje
* bescherming tegen hoge tonen

otoplastieken: ~ 25 dB(A) afstelbare tonen
* op maat gemaakt voor jouw oor, doorzichtig met filter
* afgestemd via filters op schadelijke geluidniveaus op werk -> voordeel dat je mensen wel nog kan verstaan

oorkappen: ~ 25 dB(A)
* grote koptelefonen die oren afsluiten van omgeving
* over oor, niet in oor
* soms met radio-ontvanger voor communicatie

otoplastiek + oorkap voor heel hoge geluidsdrukniveaus

Question 16

PBMs: valbescherming: waarom en wanneer en keuren

5.5

Answer 16

waarom: bescherming tegen vallen vanaf hoogtes wanneer andere veiligheidsmaatregelen niet genomen konden worden

wanneer:
* als het in V&G wetgeving / werkvergunning staat

keuring:
* eens per jaar door gecertificeerd bedrijf
* na iedere opgevangen val (keuring, geen inspectie! Inspectie voer je zelf uit)

Question 17

PBMs: veiligheidsharnas - wat

5.5

Answer 17

een vorm van valbeveiliging toelaatbaar: veiligheidsharnas:
* samenstel van riemen die om bovenbenen, buik en schouders zitten.
* Er zit een ring aan voor of achterzijde die wordt bevestigd aan de vanglijn (max 1.5m - aan hoogwerker) of aan valbeveilingsapparaat (lijnen van 15 tot 40m - werk op grotere hoogtes)
* Veiligheidsharnas ook gebruikt als reddingsgordel

Question 18

PBMs: veiligheidsharnas: hoe gebruiken

5.5

Answer 18

• veiligheidsharnas moet goed passen en afgestemd zijn op drager
• controleer de veiligheidsharnas voor elk gebruik, o.a. op slijtage en rafels
• vanglijnen mogen niet vervuild zijn
• sla valbeschermingsmiddelen altijd op een droge en schone plaats op
• bewaar valbeschermingsmiddelen altijd in een droge, schone ruimte

Question 19

PBMs: valopvangsysteem

5.5

Answer 19

remchute: afdaalapparaat
* als je gekoppeld bent kun je rustig afdalen
* als je omhoogklimt wikkelt het apparaat terug (rolt in kasje op)
* bij een val remt het apparaat val af, maar je kunt blijven dalen
* als je er niet recht onder hangt is er een risico op slingeren

valdemper: systeem dat val opvangt (lijnklem?)
* valdemper zit met verbindingslijn vast aan een verankeringspunt
* apparaat houdt lijn strak terwijl je loopt, als je valt blokkeert het net als een autogordel en val je niet verder dan 30cm

verbindingslijn (positielijn): als je val wilt verhinderen -> GROTE HOOGTES
* uiteinde verbindingslijn zit vast aan verankeringspunt
* om val te dempen moet lijn korter zijn dan hoogte van val

vanglijn als je val wilt opvangen KLEINE HOOGTES (1.5M)

wat welke:
* lage hoogtes is enkel vanglijn / positioneringslijn
* hoge hoogtes met afgrond zonder klim opties (water, opslagtank is valdemper
* hoge hoogtes waarin je kan klimmen (hoogwerker, hangstijger, windturbine): remchute

Question 20

PBMS: valbescherming - gevaar en maatregelen bij een val

5.5

Answer 20

grootste gevaar bij val is afknelling bloedsomloop onderlichaam
* bewusteloos raken
* overlijden binnen 10 tot 20 minuten

Maatregelen:
* draag harnas op juiste manier
* roep na val direct om hulp
* probeer na val je op te trekken aan hulplijn
* blijf bewegen om druk op je benen te verlagen

bied je hulp aan slachtoffer? Doe dat het liefst met twee personen

Question 21

PBMs: ademhalingsbescherming - wanneer afhankelijke en onafhankelijke adembescherming

5.6

Answer 21

afhankelijke adembescherming: filtermasker filter omgevingslucht, voegt geen zuurstof toe
* bij kleine hoeveelheden gevaarlijke stof
* beperkt te gebruiken, gebruiksduur afhankelijk van filter, concentratie stof en hoeveelheid ingademde lucht

onafhankelijke adembescherming: lucht via slangen uit flessen, ademluchtleiding of ademluchtunit
* als zuurstofpercentage in omgevingslucht te laag is (< 19%)
* werken bij grote of onbekende concentraties van gevaarlijke stoffen
* werken in besloten ruimte

Question 22

PBMs: ademhalingsbescherming - soorten filtermaskers en filter

5.6

Answer 22

Type filtermasker:
* wegwerpmasker (“snuitje”)
* halfgelaatmasker (mond afgesloten open)
* volgelaatmasker (gezicht afgesloten)

type stoffilter: op basis van protectiefactor
* P1: (grof) hinderlijk maar onschadelijke stof
* P2: (middel) schadelijke stof
* P3: (fijn) giftig stof

wegwerpmasker is enkel P1, rest is P2/P3

Question 23

PBMs: ademhalingsbescherming: waarom tijdig verwisselen filter + hoe

5.6

Answer 23

wat: filterbus die je op filtermasker schroeft of vastklikt
waarom: als filter verzadigt raakt slaat hij door -> je gaat dan juist de schadelijke stof inademen

wanneer en hoe:
* je moet weten wat de protectiefactor van filter is
* je moet laten vaststellen wat maximale concentratie van gas of damp is in ruimte is
* dan bereken je maximale tijd waarin je veilig met filter kan werken
* vervang filter in schone omgeving voor dat hij doorslaat

Question 24

PBMs: onafhankelijke adembescherming - ademluchtmasker

5.6

Answer 24

wat: volgelaatmasker met ademluchtcilinder of ademluchtleiding. Draag je op mond

ademluchtmasker:
* je ademt lucht uit ademluchtflessen -> hiervoor moet je medisch gekeurd en speciaal getraind zijn
* je ademt lucht van een schoneluchtunit of flessenbatterij -> lucht moet gefilterd en van kwaliteit zijn!
* gebruikers mogen geen lichaamsbeharing hebben (sluit niet goed af)
* test: sluit toelucht af, drukt masker op gezicht dan zit hij goed

Question 25

PBMs: onafhankelijke ademhalingsbescherming - verse luchtkappen

5.6

Answer 25

ademluchtkappen: verse-lucht kappen is een volgelaatmasker die je los over je hoofd draagt met steunen op schouder. Een ventilator of compressor zuigt van een schone ruimte verse lucht aan.
* Eventueel komt er lucht bij uit ademluchtleiding
* Door hoge luchtdruk beslaat masker niet
* Mogelijk gehoorbescherming nodig doordat uitstromende lucht veel lawaai maakt