5. Ανοσοδιάχυση

Question 1

Τι ονομάζουμε ανοσοδιάχυση;

Answer 1

Η ανοσοδιάχυση είναι ανοσοχημική μέθοδος που αξιοποιεί την ειδική σύνδεση
αντιγόνου-αντισώματος σε ημιδιαπερατό μέσο (πχ. σε πήκτωμα άγαρ ή αγαρόζης) και την
καθίζηση των συμπλεγμάτων αντιγόνου-αντισώματος δημιουργώντας ορατό ίζημα

Question 2

Από τι εξαρτάται ο ρυθμός διάχυσης και ποια τα πρότυπα;

Answer 2

Ο ρυθμός με τον οποίο κάθε συστατικό διαχέεται μέσα στο άγαρ είναι ανάλογος προς
τη συγκέντρωσή του και αντιστρόφως ανάλογος του μοριακού του βάρους. Έτσι, η γραμμή
ιζήματος σχηματίζεται πιο κοντά στη θέση του αντιδρώντος με τη χαμηλότερη
συγκέντρωση και/ή μεγαλύτερο μέγεθος μορίου.

Question 3

Ποια ονομάζεται θέση ισορροπίας - ζώνη ισοδυναμίας;

Answer 3

Με δεδομένο ότι τα μόρια και των δύο
αντιδρώντων μπορούν να διαχέονται προς όλες τις κατευθύνσεις, η γραμμή ιζήματος
σχηματίζεται στα μέτωπα συνάντησης των αντιδρώντων και αποτελεί τη “ζώνη
ισοδυναμίας”

Question 4

Ποια τα πλεονεκτήματα ανοσοδιάχυσης έναντι ανοσοκατακρήμνισης;

Answer 4

1) Μπορεί να ανιχνευθεί ένα πολυσθενές (πολυδύναμο) σύστημα αντιγόνωναντισωμάτων πολύ εύκολα.
2) Μπορεί να επιτευχθεί καλύτερος διαχωρισμός ανάμεσα σε ομόλογα και ετερόλογα
αντιγόνα. Τα ετερόλογα αντιγόνα δίνουν διασταυρούμενες αντιδράσεις, επειδή έχουν
κάποιους κοινούς αντιγονικούς καθοριστές (επιτόπους) με τα ομόλογα αντιγόνα.

Question 5

Πως λειτουργεί η μέθοδος Mancini? (μονή ακτινωτή ανοσοδιάχυση)

Answer 5

Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή, το αντίσωμα
προστίθεται στο πήκτωμα σε σταθερή, γνωστή ποσότητα, ενώ το αντιγόνο (άγνωστης
συγκέντρωσης) τοποθετείται σε φρεάτια. Καθώς το αντιγόνο διαχέεται ακτινωτά μέσα στο
πήκτωμα, συνδέεται με το αντίσωμα σχηματίζοντας δακτυλίους ιζήματος γύρω από το
φρεάτιο. Στη ζώνη ισοδυναμίας, η διάμετρος του δακτυλίου σχετίζεται με την ποσότητα
του αντιγόνου στο φρεάτιο. Κατασκευάζοντας πρότυπη καμπύλη διαμέτρου του
δακτυλίου γνωστών ποσοτήτων αντιγόνου, και μετρώντας τη διάμετρο του δακτυλίου του
αγνώστου αντιγόνου, μπορεί να γίνει ποσοτικός προσδιορισμός του αγνώστου

Question 6

Πως λειτουργεί η διπλή ανοσοδιάχυση (ouchterlony);

Answer 6

Στην περίπτωση αυτή, τόσο το αντιγόνο, όσο και το αντίσωμα διαχέονται μέσα στο
πήκτωμα και η γραμμή ιζήματος σχηματίζεται στην περιοχή συνάντησής τους. Επειδή το
ίζημα που σχηματίζεται είναι διαλυτό σε περίσσεια αντιγόνου, η γραμμή ιζήματος
παρατηρείται μόνο στη ζώνη ισοδυναμίας και η σχετική της θέση εξαρτάται από τη
συγκέντρωση των αντιδρώντων στο πήκτωμα. Η τοπική συγκέντρωση κάθε αντιδρώντος
εξαρτάται όχι μόνο από την απόλυτη συγκέντρωσή του στο φρεάτιο, αλλά επίσης από το
μοριακό του βάρος και από το ρυθμό με τον οποίο μπορεί να διαχέεται μέσα στο
πήκτωμα.
Πολλαπλές γραμμές ιζήματος μπορούν να δημιουργηθούν αν το αντιγόνο και το
αντίσωμα περιέχουν διαφορετικά είδη μορίων, ενώ η μέθοδος αυτή μπορεί να
χρησιμοποιηθεί και για τον προσδιορισμό του τίτλου αντισωμάτων.

Question 7

Ποια τα πρότυπα κατακρήμνισης σε πήκτωμα άγαρ; (αντιδράσεις ταυτότητας)

Answer 7

αν δύο
αντιγόνα έχουν κοινούς αντιγονικούς καθοριστές (επιτόπους), η γραμμή ιζήματος είναι
συνεχής (Aντίδραση ταυτότητας, α), ενώ αν τα αντιγόνα δεν έχουν κοινούς επιτόπους, οι
γραμμές ιζήματος διασταυρώνονται (Αντίδραση μη ταυτότητας, β). Στην περίπτωση που
ένα από τα αντιγόνα έχει κάποιους επιτόπους που δεν υπάρχουν στο άλλο αντιγόνο, τότε
σχηματίζεται μία επιπλέον γραμμή ιζήματος η οποία προεξέχει χαρακτηριστικά
(Αντίδραση μερικής ταυτότητας, γ).

Question 8

Ποιες οι διαφορές μονής και διπλής ανοσοδιάχυσης (ochterlony kai mancini)

Answer 8

Με τη χρήση της μονής ακτινωτής ανοσοδιάχυσης μπορεί να γίνει ο προσδιορισμός της συγκέντρωσης του αντιγόνου με βάση τη διάμετρο του δαχτυλίου που σχηματιζεται γύρω από κάθε φρεάτιο και την κατασκευή πρότυπης καμπύλης. Άρα, πρόκειται για μία ποσοτική μέθοδο. Από την άλλη, με την αξιοποίηση της διπλής ανοσοδιάχυσης μπορεί να ανιχνευθεί ποιοτικά μεγάλο πλήθος αντιγόνων που βρίσκονται ταυτόχρονα σε ένα δείγμα. Επίσης, είναι δυνατόν να προσδιοριστεί αν δύο αντιγόνα έχουν ταυτόσημους επιτόπους (πρότυπο ταυτότητας), κανέναν κοινό επίτοπο (πρότυπο μη ταυτότητας) ή μερικούς όμοιους και μερικούς ανόμοιους επιτόπους (πρότυπο μερικής ταυτότητας). Στην εν λόγω μέθοδο δεν σχηματίζεται δαχτύλιος γύρω από το φρεάτιο όπως στην Mancini, αλλά δημιουργούνται τόξο μεταξύ αντιγόνου και αντισωμάτων με συγκεκριμένα πρότυπα