4.3. ΠΟΙΗΣΗ 4.3.1 ΔΙΑΧΥΣΗ ΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΤΡΟΠΩΝ Flashcards
- ΠΟΙΗΣΗ
4. 3.1 ΔΙΑΧΥΣΗ ΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΤΡΟΠΩΝ
Αναπροσανατολισμός της επικής παράδοσης
Χαρακτηριστικό επικής ποίησης εποχής:
- σύζευξη θεμάτων:
α. πρόσφατης εκκλησιαστικής/πολιτικής ιστορίας β. στοιχεία κλασικής μυθολογίας
γ. θεματική έρωτα. - Ασαφή όρια έπους και έμμετρης μυθιστορίας
Εκπρόσωποι επικής ποιήσης εποχής:
- Τορκουάτο Τάσσο (16ος): έγραψε επιστολές και διαλόγους, Ιταλικά Απελευθερωμένη Ιερουσαλήμ (1581):
μύθος+ερωτικός λυρισμός+επικό θέμα θρησκευτικού πολέμου όψιμος καρπός Αναγέννησης: πρώτο δείγμα ύφους μπαρόκ. - Καμόενς, Πορτογαλικά
νεωτερικός χαρακτήρας επικής ποίησης: κορυφαίος εκπρόσωπος ευρωπαϊκού έπους - Βαν ντε Νουτ, Γερμανικά: Το βιβλίο της έκστασης (έμπνευση από κλασική μυθολογία)
- Σπένσερ, Αγγλικά: Η βασίλισσα των στοιχειών
- Anders Sorensen Vedel, Δανικά:Ανδραγαθήματα των Δανών
17ος αιώνας: Υποχώρηση επικής ποίησης στη Δ. Ευρώπη.
Αφηγηματική ποίηση:
- Βόντελ (Ολλανδός): ποιητικά έργα θρησκευτικού στοχασμού, έμμετρα δράματα μπαρόκ τάσεων
- Μίλτον (Άγγλος)
Επικό είδος συνεχίζεται στη ΝΑ Ευρώπη (πόλεμοι κατά Οθωμανών):
- Γκούντουλιτς, (Κροάτης, Οσμάν 1626
- Βιτσέντζος Κορνάρος, Ερωτόκριτος 1650, κορύφωση Κρητικής
Αναγέννησης (αναγεννησιακά πρότυπα ιπποτικής μυθιστορίας, παρά επικής ποιησης): Θρησκευτική/βουκολική αφηγηματική ποίηση (γλώσσα δημώδη)
ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΛΥΡΙΣΜΟΣ
Λυρική ποίηση εποχής και σατιρική, αφηγηματική ποίηση σε εθνικές γλώσσες
• Διεύρυνση θεματικής
• Νέες στιχουργικές μορφές κοντά σε παραδόσεις εθνικών γλωσσών
Έως τέλη 16ου αιώνα: επήρρεια Πετράρχη + νεότερη γαλλική ποίηση
Γαλλία:
«Πλειάς»= ομάδα εφτά γάλλων ποιητών: γαλλική ποίηση ως πεδίο γλωσσικής/στιχουργικής ανανέωσης.
Μέλη «Πλειάδος» και χαρακτηριστικά:
• Ντυ Μπελαί, Περί υπεράσπισης και εμπλουτισμού της γαλλικής γλώσσας (1549)= όχι μόνο μίμηση αρχαίων προτύπων, αλλά και νέες ποιητικές μορφές
• Κυριαρχία σονέτου, αλλά ποικιλία ύφους, τόνου ποίησης και θεματικής
• Ρονσάρ, εκπρόσωπος ποιητικού καθολικισμού
• Επανέρχεται σε κεντρική θέση παραδοσιακά γαλλικό στιχουργικό σχήμα:
αλεξανδρινός στίχος των 12 συλλαβών
Αγγλία:
Ελισαβετιανή εποχή, θέατρο, ποιητική αναγέννηση
• Σονέτο
• Σίντνεϋ 16ος (βασικός εκπρόσωπος σονέτου, ωρίμανση αγγλικής αναγέννησης), πραγματεία Υπεράσπιση της Ποίησης
• Σαίξπηρ 16ος (επιφανέστερος εκπρόσωπος σονέτου, δραματουργία, ερωτικά σονέτα)
• Ιαμβικό πεντάμετρο
Ουγγαρία: Μπώλωσι (16ος)
Πολωνία: Κοχανόφσκι (16ος)
Κύπρος: Ερωτικά ποιήματα (μεταφορά πετραρχικού ιδιώματος) 1570
Ουγγαρία: Μπώλωσι (16ος)
Πολωνία: Κοχανόφσκι (16ος)
Κύπρος: Ερωτικά ποιήματα (μεταφορά πετραρχικού ιδιώματος) 1570
17ος αιώνας:
πολλαπλά κέντρα ποιητικής δημιουργίας στην Ευρώπη, ένταση στα πρότυπα κλασικής παράδοσης και μπαρόκ
- Τζον Ντον, Άγγλος μεταφυσικός ποιητής
- Μπουαλώ, Γάλλος, νεοκλασικισμός, έμμετρη Ποιητική Τέχνη, 1674
- Λα Φονταιν, Μύθοι (αφηγηματικοί/διδακτικοί), αισώπειο παράδειγμα ηθικής
κριτικής
ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Δύο τάσεις (τεχνοτροπίες) σε αφηγηματική και λυρική ποίηση 16ου-17ου αιώνα (ένδειξη ότι συγκροτείται νεότερη λογοτεχνική παράδοση με ονόματα/έργα Αναγέννησης):
• Μανιερισμός (maniera= ικανότητα σύνθεσης εντυπωσιακού όλου),
- τάση υπερβολής, επιτήδευσης
- στιχουργικές/ρητορικές περιπλοκές χάριν εντυπωσιασμού,
- κοινότοπες ιδέες,
- κομψότητα ύφους,
- απομίμηση πετραρχικού προτύπου,
- προσπάθεια αναπαραγωγής νεολατινικών προτύπων
[Τάσεις ανανέωσης σχετικής ρητορικής από Σαίξπηρ κ Ντον= μεταβολή συνιστωσών θεματικής: όχι έρωτας ως πετραρχική εξιδανίκευση, αλλά ως παιχνίδι]
• Μπουρλέσκο (παρωδία/διακωμώδηση),
23

- αναντιστοιχία παρωδούμενου ύφους κ θέματος= κωμικό,
- ροπή του μπαρόκ: προσοχή σε σημασία διάφορων τρόπων λογοτεχνικής
αναπαράστασης (δυσπρόσιτη η πραγματικότητα)