3.3.3 ΣΟΝΕΤΟ & ΜΠΑΛΑΝΤΑ

Question 1

Σονέτο Πετράρχη (14ος):

Answer 1

Ποιητικό έργο: 366 ποιήματα με τίτλο Cancioniere (1342)
(αφιερωμένο στη Λάουρα, ανεκπλήρωτος ή πνευματικός έρωτας)
Στιχουργικοί κανόνες σονέτου (δεν επινόησε ο ίδιος το σονέτο, αλλά πρώτος το καλλιέργησε συστηματικά (μετά τους ποιητές του γλυκού νέου ύφους):
• Ενδεκασύλλαβοι στίχοι
• Ιαμβικό μέτρο
• Συνολική δομή: 14 στίχοι σε δύο μέρη [8 (αββα-αββα, κυρίως θέμα) +6
(ελεύθερη ομοιοκαταληξία)]
• Σχήμα συγκροτημένο και μελωδικό (απαίτηση δεξιοτεχνίας σύνθεσης)
12

• Κεντρικό θέμα: εξιδανικευμένος έρωτας= εικόνα αγαπημένης, υλική/ιδεατή αναπαράσταση
• Ποιητικό βλέμα από όραση σε ενόραση
• Από υλικότητα (χρόνος) σε ιδέες (ποιητική μνήμη νικά θάνατο)
• Από εικόνα αγαπημένης σε στοχασμούς ποιητή (δύναμη ποιητικού λόγου)
• Θυμίζει ένταση ρεαλισμού/εξιδανίκευσης τροβαδούρων και ιπποτικής
μυθιστορίας: πνευματικότητα-υλικότητα, νόηση-αίσθηση, ευδαιμονία έρωτα-μελαγχολία επίγνωσης θανάτου, εκκοσμίκευση θρησκευτικής ευλάβειας-εξιδανίκευση έρωτα
• Πρώτο πρόσωπο = νέα μορφή αυτοσυνειδησίας στη λυρική ποίηση
• Πετραρχικά σχήματα (μορφοποιούν ρητορικά κεντρικό θέμα): μεταφορά (σύζευξη ιδεών/ύλης), οξύμωρο (συνένωση αντιφατικών εννοιών), προσωποποιήσεις (στοιχείων φύσης), υπερβολή (έως παράδοξο), λογοπαίγνιο (παρηχήσεις, παρονομασίες= παιχνίδι υλικότητας/πνεύματος,
όνομα αγαπημένης
• Κοινοί τόποι ευρωπαϊκής λογοτεχνίας: ορισμένη εικόνα έρωτα/γυναίκας,
πρότυπο ποιητικού λυρισμού

Question 2

Μπαλάντα του Βιγιόν (15ος)

Answer 2

(πέρασμα γαλλικής ποίησης από Μεσαίωνα σε Αναγέννηση)
Αστικός τρόπος ζωής, διωκόμενος, πιο κοντά στη λαϊκή μεσαιωνική παράδοση και κατοπινή εικόνα «καταραμένου ποιητή», υψηλός βαθμός παιδείας. Συλλογή ποιημάτων Διαθήκη (1462)
Μπαλάντα (οι κανόνες της παραπέμπουν στη μεσαιωνική σύνδεση
λόγου/μουσικής):
- οργάνωση στίχων σε 3 μεγάλες όμοιες στροφές και 1 πιο σύντομη,
επανάληψη ίδιου στίχου στο τέλος κάθε στροφής (ρεφρέν).
- Θέμα: έρωτας συνδεδεμένος με παρόν, τρέχουσα ζωή, μνήμη μέλλοντος
- Πρώτο πρόσωπο
- Μακριά από πρότυπα ουμανιστικής λογιοσύνης
Μπαλάντα της χοντρο-Μαργκό, Βιγιόν: απλή σωματική επαφή (ανατροπή πετραρχικής παράδοσης)
- Εύρος θεματικής: αντιφατικές πλευρές υλικού παρόντος
- Ποικίλος τόνος που εναλλάσεται.
Δάντης: η ποίηση ως θρησκευτικό κείμενο
Βιγιόν: η ποίηση ως άμεση κ αυθόρμητη έκφραση, ειλικρινή καταγραφή εμπειριών καθημερινής ζωής